Het regime van Elon Musk en Donald Trump lijkt al (pas?) drie weken zonder noemenswaardige weerstand bezig te zijn een autocratie te installeren. Dat komt omdat ze slechts instanties, afspraken en conventies hoeven af te breken en te negeren, en dit kan veel makkelijker en sneller dan dat de andere kant hier officiële juridische barrières tegen op kan werpen. De grootste zorg op dit moment is of, àls dat laatste dan om te beginnen al zou lukken, Trump en zijn trawanten zich hier iets van aan zullen trekken. Immers, de handhaving van de wet ligt bij de uitvoerende macht, en die is ook in handen van Trump.
Dat gezegd hebbende is er nu, na die drie weken, wel degelijk verzet aan het ontstaan tegen de onbeschaamd illegale acties van het regime.
Eén voorbeeld betreft het geval Eric Adams. Eric Adams, de (Democratische) burgemeester van New York, is aangeklaagd wegens omkoping en fraude. New York is ook een zogenaamde Sanctuary City wat inhoudt dat het bestuur ervan op minimale wijze of helemaal niet meewerkt aan de handhaving van federale immigratiewetten. En omdat met name New York City nogal wat immigranten heeft is dat vooral dit deportatieregime natuurlijk een doorn in het oog.
Nu kan Donald Trump niet veel, maar iets waar hij wèl al zijn hele leven op geoefend heeft is het afpersen van anderen. Dreigen met voor de ander onbetaalbare rechtszaken, president Zelenskyi een gunst vragen voor reeds toegezegde wapens, en nu zag hij met Eric Adams ook zijn kans. Wat immers, als hij die eens aanbood de aanklacht tegen hem te laten vallen als die op zijn beurt mee zou helpen bruine mensen uit New York te deporteren naar Guantanamo Bay? En let wel, die aanklacht wordt dan wat in de VS without prejudice heet geseponeerd, wat inhoudt dat die later wel degelijk weer geactiveerd kan worden. Dus dat zwaard van Damocles blijft boven Adams’ hoofd hangen.
Dit voorstel werd dan ook gedaan door waarnemend Deputy Attorney General Emil Bove. In diens bevel stond echter expliciet dat er geen juridische redenen waren voor deze beslissing, maar dat het regime het onwenselijk vond dat burgemeester Adams bij de uitoefening van het gewenste immigratiebeleid gehinderd zou worden door deze aanklacht en rechtszaak.
Op dit moment steigerden er diverse US Attorneys binnen het Ministerie van Justitie. Er namen er nota bene zeven ontslag uit protest, en dat waren echt niet alleen Democraten. Onder hen bevond zich bijvoorbeeld een zekere Danielle Sassoon, die ooit werkte voor de uiterst conservatieve opperrechter Antonin Scalia en nota bene lid van de oer-conservatieve Federalist Society is, die als eerste ontslag nam.
Bove reageerde op typisch autocratische wijze:
“In no valid sense do you uphold the Constitution by disobeying direct orders implementing the policy of a duly elected President, and anyone romanticizing that behavior does a disservice to the nature of this work and the public’s perception of our efforts.” (Axios)
Met andere woorden, je dient niet de wet te volgen maar doen wat de president zegt! Het Führerprinzip dus, zoals dat inderdaad in Project 2025 terug te vinden is.
Er waren er meer die ontslag namen. Hagan Scotten, een Assistant US Attorney schreef:
“No system of ordered liberty can allow the Government to use the carrot of dismissing charges, or the stick of threatening to bring them again, to induce an elected official to support its policy objectives,” Scotten wrote in his own resignation letter.
He added: “If no lawyer within earshot of the President is willing to give him that advice, then I expect you will eventually find someone who is enough of a fool or enough of a coward, to file your motion. But it was never going to be me.” (Axios)
Daarna heeft voornoemde Emil Bove de resterende US Attorneys in een vergaderruimte bij elkaar gezet en gezegd dat als er na verloop van tijd niet één van hen bereid zou worden gevonden de zaak te seponeren, ze allemaal ontslagen zouden worden. Nee, frisse praktijken zijn dat. Uiteindelijk heeft er één toegegeven om te voorkomen dat iedereen ontslagen zou worden.
Echter, de zaak is hiermee nog niet beklonken. Het seponeren van een zaak als deze moet voor een rechter gebracht en beargumenteerd worden. Good luck with that. En dit gaat wel zo flagrant tegen de wet in dat volgens voormalig US Attorney Glenn Kirschner je dat zomaar je licentie zou kunnen kosten.
Een andere mogelijke kink in de kabel voor Musk en Trump is dat gouverneur van de staat New York Kathy Hochul de bevoegdheid heeft om Eric Adams eenvoudigweg te ontslaan. Ze heeft aangegeven dit nog in beraad te hebben.
In een ander geval hebben de Attorneys General van negentien staten de rechter gevraagd Musk’s Hitlerjugend ervan te weerhouden toegang te krijgen tot allerlei gevoelige nationale systemen. Dit is natuurlijk een typisch geval waarin justitie niet snel genoeg kan handelen, ze hèbben zich die toegang immers al verschaft. Maar toch is het belangrijk dat dit gebeurt.
Hier een persconferentie van Laetitia James, de krachtige Attorney General van de staat New York, die Trump ook al bij zijn ballen heeft met een claim van 400.000.000 dollar voor belasting-, bank- en verzekeringsfraude. Luister eens naar haar toespraak, dit is het soort Democraten dat nodig is, in plaats van mummelende fossielen als Chuck Schumer. Minister van Justitie Pam Bimbo Bondi heeft dan ook al aangekondigd naar onder andere haar een strafrechtelijk onderzoek in te gaan stellen.
De hoop ligt bij de staten, dat is het niveau waarop Musk/Trump niet de absolute macht hebben. De Verenigde Staten zijn immers een bondsstaat, het is géén monolithische natie.
(Foto: By Quinn Dombrowski – Flickr, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=53433415)
