De Verenigde Staten naderen een kantelpunt. De regering Trump probeert de controle die het Congres over de regering uitoefent, zoals een volksvertegenwoordiging dat in elke democratische rechtsstaat doet, volledig uit te schakelen. Als het Congres deze strijd niet wint, en ik ben er allerminst zeker van dat ze dat gaan doen, houden de Verenigde Staten op de – weliswaar gemankeerde – democratie te zijn die ze tot nu toe waren.
Immers, de regering Trump legt nu domweg dagvaardingen van het Congres naast zich neer, zoals die welke het totale Muellerrapport en onderliggend bewijs hebben opgeëist. Dagvaardingen van mensen als voormalig Witte Huisraadsman Don McGahn probeert het Witte Huis te blokkeren door eenvoudigweg het executive privilege af te roepen over het gehele rapport. Wat nergens op slaat: het executive privilege dient specifiek ervoor gesprekken tussen de president en zijn medewerkers vertrouwelijk te kunnen houden om te voorkomen dat die werkelijk elke minuut op hun woorden moeten letten. Je kunt dat natuurlijk niet over gehele rapporten afroepen. Dat weten ze in het Witte Huis ook wel, maar men heeft nu voor de strategie gekozen tegen willekeurig welk verzoek tot onderzoek dan ook een blokkade op te werpen, om om te beginnen alvast maar eens flinke vertraging te veroorzaken.
Voorzitter van de Judiciary Committee van het Huis van Afgevaardigden Jerrold Nadler heeft inmiddels aangegeven dat Attorney General William Barr hiermee minachting van het Congres heeft getoond. Dit moet nog officieel in stemming komen in het Huis, overigens. Er kunnen boetes en gevangenisstraf aan zo’n uitspraak worden verbonden. Het is echter de vraag hoe ver men zal durven gaan hierin.
Maar de Amerikaanse regering negeert zelfs regelrecht de wet. Voorzitter van de Ways and Means commissie Richard Neal heeft enige weken geleden Charles Rettig, de directeur van de Amerikaanse belastingdienst IRS, gesommeerd de belastingaangiften van Donald Trump over de laatste zes jaar te overhandigen.
Dit is gewoon een wet, waarin staat dat de directeur van de IRS direct aan dit verzoek dient te voldoen. Het is een wet die in 1924 geïntroduceerd is na het zogenaamde Tea Pot Dome corruptieschandaal onder een van de slechtere Amerikaanse presidenten, Warren G. Harding. Men heeft die wet bewust zo geschreven dat het Congres de directeur van de belastingdienst dit rechtstreeks, buiten de regering om, kan opdragen. Juist om corruptie in een regering aan te kunnen pakken.
Maar wie bemoeit zich er gelijk mee? Precies, Steven Mnuchin, Minister van Financiën, die zei een en ander eerst eens twee weken te willen overleggen met het Ministerie van Justitie, die er al helemáál niks mee te maken hebben, om vervolgens, surprise surprise, mede te delen dat ze er toch maar van afzien om die belastingaangiften te overhandigen. Zowel Mnuchin als Rettig zijn nu door Richard Neal gedagvaard, inclusief Trumps belastingaangiften. Maar die dagvaarding is dus in feite niet eens nodig.
Inmiddels begint de vraag zich op te dringen of er eigenlijk wel kruid gewassen is tegen een Amerikaanse regering (die meer macht heeft dan een regering in veel Europese parlementaire systemen) met de steun van hun senaatsmeerderheid, die domweg weigert de wet uit te voeren? Dat is in feite een staatsgreep.
Zeker, er lopen nog zo’n twintig onderzoeken in diverse federale en staatsgerechtshoven tegen Trump. Maar zeker van die federale aanklachten kun je je afvragen in hoeverre die niet afgeknepen gaan worden door Attorney General William Barr, die na het uitkomen van het Muellerrapport ook ruimschoots aangetoond heeft volledig in dienst te staan van Donald Trump, daar waar er in het Amerikaanse systeem juist altijd een grote afstand is bewaard tussen het ministerie van justitie en het Witte Huis. Het blijken slechts fatsoensregels, en niets kan worden afgedwongen. Die aanklagers zijn in dienst van het ministerie van justitie, en scheiding van machten is een concept waar deze regering grote moeite mee heeft.
Van Deputy Attorney General Rod Rosenstein dacht ik, en ik was niet de enige, dat hij integer was. Maar als ik beter had opgelet, had ik aan zijn daden kunnen zien dat twijfel gerechtvaardigd was. Hij was het die de ontslagbrief van FBI-directeur James Comey ondertekende, hij heeft de leugens van William Barr over het Muellerrapport ondersteund. Zijn ontslagbrief aan Donald Trump ontmaskerde hem volledig als de rat die hij is:
“I am grateful for the opportunity to serve; for the courtesy and humor you often display in our personal conversations; and for the goals you set in your inaugural address: patriotism, unity, safety, education, and prosperity, because, ‘a nation exists to serve its citizens,’” (NY Magazine)
Excuse me?? Courtesy and humor? En het zou Trumps hoogste doel zijn de burgers van de VS te dienen? En dit zegt Rosenstein dan over de met afstand grootste hufter uit de Amerikaanse politiek, wiens ‘grappen’ (over het doodschieten van vluchtelingen, of het in elkaar slaan van mensen die protest laten horen tijdens zijn Neurenbergachtige evenementen) je tijdens zijn rallies kunt beluisteren. Als er iets is dat afstotender is dan Trump die grappig denkt te zijn wil ik niet weten wat het is. En ik ben er 100% van overtuigd dat Rosenstein er ook zo over denkt, die immers zelf een goede en zeker ook humorvolle spreker is. Bovendien diende Rosenstein helemaal geen persoonlijke conversaties te hebben met Trump, zeker niet ‘vaak’, als degene die de de superieur was van Mueller die een onderzoek naar Trump uitvoerde. Dit is regelrecht aarslikken van Rosenstein en hij heeft daarmee zijn reputatie voorgoed te grabbel gegooid na een zorgvuldig opgebouwde carrière van meerdere decennia.
Mueller. Hij zou de onkreukbare, koppige en feilloze aanklager zijn, die immers vele mafiabazen achter de tralies had gekregen. Ik weet het niet. Als dat al zo is dan heeft hij zijn scherpte verloren. Hij had mijns inziens een niet te negeren aanklacht uit moeten spreken in zijn rapport, een advies voor impeachment op zijn minst, en niet zitten urmen over technische details als je met een fascistische machtsgreep te maken hebt. Nu liet hij het doel open voor de Republikeinen om (onterecht, maar who cares) te kunnen roepen dat Trump gevrijwaard was van wat dan ook en de zaak eindeloos te kunnen traineren.
En ik begin me af te vragen of dat toevallig is. Mueller was immers zulke goede persoonlijke vrienden met Barr, die al eerder een smerig spelletje heeft gespeeld na het Iran-Contra schandaal dat afgehandeld werd onder president George H. Bush. Hij heeft er toen voor gezorgd dat diverse beschuldigden gratie verleend werd. En Mueller is per slot zelf een Republikein. Misschien is hij niet dol op Trump, maar nog altijd liever Trump aan de macht dan welke Democraat dan ook, kan hij gedacht hebben. Dat, of zijn onderzoek is afgekapt door Barr, maar dan wordt het tijd dat die Mueller zijn mond eens open doet. Aan dat stomme gezwijg hebben we niks. Inmiddels is het trouwens duidelijk dat hij ook deze week niet naar het Huis komt om gehoord te worden. Barr kan dat gewoon tegenhouden zolang hij nog medewerker van het Ministerie van Justitie is, en zal dat m.i. ook doen zolang hij dat kan. Ondanks zijn vrome praatjes dat hij geen bezwaar heeft tegen een getuigenis van Mueller.
Ik geloof wel dat de Democraten zich inmiddels bewust zijn geworden van het gevaar waarin de Verenigde Staten verkeren. Ze zijn het alleen niet eens over de aanpak ervan. Sommigen, zoals Elizabeth Warren, zijn voor het starten van impeachment procedures, ook al zal een impeachment nooit bevestigd worden door deze Senaat. Mensen als zij willen dat omdat het moreel noodzakelijk is, maar ook omdat het in de rechtszaken waar de legitimiteit van diverse dagvaardingen aangevochten zal worden kan helpen. Anderen zoals Speaker of the House Nancy Pelosi vrezen dat het electoraal verkeerd uit kan pakken. Zij staat een wat geleidelijkere aanpak voor, waarbij middels vele hoorzittingen het volk mentaal rijp gemaakt wordt voor een impeachment. Maar die gelegenheid moet je dan wel krijgen.
Ik weet zelf ook niet zeker wat de beste aanpak is, maar in de loop van een jaar gaat duidelijk worden wie er gaat winnen in de Verenigde Staten: de rechtsstaat of de Trumpfascisten.
