Trump, en hoe de Verenigde Staten ontdekken dat ze geen rechtsstaat zijn

De hoorzitting van Robert Mueller: iedereen die opgelet heeft wist dat hij niet veel ging zeggen dat al niet in zijn rapport te lezen was, en dat het er vooral om ging om hem zijn eigen rapport te laten samenvatten, hopelijk resulterend in aantrekkelijke soundbites. Ook dat gebeurde echter niet in de mate waarop sommigen gehoopt hadden, en ook leende hij zich er niet voor zijn eigen rapport voor te gaan lezen. Dat mochten de geachte afgevaardigden dan zelf doen. Ik kan me daar wel iets bij voorstellen, dat je niet als een schooljongen gezegd wilt krijgen een tekst voor te lezen.

Vooral in de ochtend kwam Mueller erg aarzelend en onzeker over, zeker vergeleken met het beeld dat er van hem bestond als niets ontziende aanklager die per slot ooit mafiabazen als John Gotti opgesloten heeft. Maar het was niettemin waardevol om enkele zaken expliciet uit Muellers mond te horen, zoals dat Trump door het rapport NIET vrijgepleit is van belemmering van de rechtsgang (dat fragment kan in het vervolg expliciet gebruikt worden als Trump weer eens als een idioot naast zijn helicopter over “no collusion, no obstruction” staat te brullen) en dat hij vervolgd kan worden voor belemmering van de rechtsgang zodra hij geen president meer is. We stevenen hier af op een Berlusconi-achtig scenario, waarbij Trump president moet blijven om te voorkomen dat hij juridisch vervolgd wordt.

Trouwens, zelfs Muellers uitspraak zal Trump er niet van weerhouden de leugen van No Obstruction  te herhalen. Liegen totdat het niet meer kan en zelfs dan nog doorgaan, dat is namelijk de beroepsoplichter in Trump die weet dat veel mensen toch niet weten waar hij het over heeft, zeker zijn aanhang niet. En die zich niet kunnen voorstellen dat hij zo rechtstreeks over iets dergelijks zou liegen, een principe dat veel oplichters gebruiken. Het zijn vaak helemaal niet zo’n doortrapte plannetjes die gehanteerd worden, meestal is het een kwestie van keihard in het gezicht voorliegen, iets dat veel mensen toch niet verwachten (omdat een emotioneel gezond mens niet kan functioneren met een dergelijk wantrouwen). Trump heeft zich er meer dan zeventig jaar mee gehandhaafd, en men kan alleen maar hopen dat hij zijn hand overspeeld heeft met het presidentschap, waardoor er ineens toch wel heel veel aandacht op zijn praktijken is komen te liggen.

Maar er is ook de psychische blokkade in hem die hem ervan weerhoudt ook maar íets toe te geven, ongeacht de feiten, ongeacht of die expliciet op video staan. Hij blíjft bij zijn leugen, net als een vierjarige die ergens heterdaad op betrapt is, maar desondanks niet kan toegeven dat hij het gedaan heeft. Bij een vierjarige is dat vertederend, maar bij een volwassene weerzinwekkend. En als zo’n volwassene ook maar enige leidinggevende verantwoordelijkheid draagt uiterst schadelijk. Laat staan als het de president van de Verenigde Staten betreft.

Overigens is het ook niet waar dat er helemaal niets nieuws naar voren kwam in de zittingen met Mueller. Hoogleraar en advocaat Seth Abramson vat dat in deze twitter thread samen.

Zo werd onder andere duidelijk dat er nog steeds een contra-spionageonderzoek tegen Trump loopt bij de FBI. Maar of daar ooit iets van komt onder deze regering kun je je afvragen. Ik zou er niet van opkijken als minister van justitie William Barr achter de schermen elk onderzoek naar Trump afknijpt, de federale openbare aanklagers en FBI vallen uiteindelijk immers onder hem. Het onderzoek door het Southern District of New York naar het aan Stormy Daniels betaalde zwijggeld over haar relatie met Donald Trump kwam immers ook ineens tot een eind zonder enige verdere veroordeling behalve die van Michael Cohen. Hoe kan dat nou? Cohen zit vast en de opdrachtgever voor zijn misdaden (Trump) wordt met rust gelaten? En niemand anders was hierbij betrokken? Democraten hebben alweer antwoorden geëist over deze gang van zaken maar inmiddels weten we dat deze regering geen boodschap aan welke vragen waarover dan ook heeft.

Alle dagvaardingen van de Democraten van getuigen in het Muelleronderzoek zijn stelselmatig genegeerd met belachelijk brede interpretaties van het zogenaamde Executive Privilege, een regel die bestaat om vertrouwelijke gesprekken van o.a. de president te kunnen beschermen, en de Democraten proberen die hoorzittingen nu via rechtszaken af te dwingen. De weigerachtige getuigen zoals voormalig Witte Huis raadsman Don McGahn, William Barr en Wilbur Ross zijn beschuldigd van Minachting van het Congres, en als gevolg daarvan kunnen rechtszaken worden opgestart om hun getuigenis alsnog af te dwingen. Dit kan echter enom veel tijd kosten en het is de vraag of dat op tijd ergens toe kan leiden. Er bestaat ook Inherente Minachting van het Congres, eigenlijk de oorspronkelijke procedure, waarbij het Huis zelf hun Sergeant at Arms mensen kan laten arresteren, en ze vervolgens kan berechten zonder tussenkomst van de rechterlijke macht. Maar omdat het nogal een ingrijpende procedure is die ook daadwerkelijk in het Congres moet plaatsvinden heeft men later de regeling via de US Attorney van het Columbia District ingesteld. Maar ja, die valt onder Barr, dus daar komt echt geen aanklacht vandaan, zoals hier duidelijk wordt.

Ik zou dan toch maar die Inherente Minachting van het Congres opstarten als je nog een schijn van scheiding van machten wilt ophouden, want het Ministerie van Justitie is gewoon de juridische afdeling van het Witte Huis geworden, via hen valt niets af te dwingen.

Intussen is men wel een Investigation into Impeachment gestart, waarvan men hoopt dat het die rechtszaken voor het afdwingen van hoorzittingen van getuigen meer gewicht geeft. Voorstanders van impeachment weten ook wel dat de Senaat (die een impeachment moet bevestigen) Trump nooit zal wegsturen, maar hopen dat een onderzoek ernaar wel de getuigen definitief zal dwingen zich te laten verhoren in het Huis. En een uitgebreid Impeachmentonderzoek kan helpen bij het vergaren van meer steun voor de Democraten. De steun voor Nixon was immers ook tot een minimum gedaald na alle hoorzittingen in het Watergateschandaal.

Tegenstanders van impeachment (olv Nancy Pelosi) denken dat een overwinning in de Senaat van Trump hem extra steun zal geven. Ongetwijfeld krijgen we dan meer helicoptergebral over totale vrijspraak en dergelijke te horen, dat is waar, maar welk effect heeft dat nu helemaal op het electoraat? Een ander argument van Pelosi, namelijk dat een impeachment verdeling in het land en de politiek zou scheppen, is mijns inziens ronduit ridicuul bij een president die op dagelijkse basis zijn tegenstanders beledigt en beschimpt, daarbij racistische uitspraken niet schuwend. Die verdeling is er inderdaad, maar puur en alleen vanwege de walgelijke narcistische sociopaat in het Witte Huis. Niet vanwege verdedigende acties daartegen.

Iedereen die Trump steunt dient in de eerste plaats een enorme middelvinger te krijgen van de Democraten, en ik denk dat veel Democratische kiezers dat ook zo voelen. De walgelijkheid van Trump moet hier de motor zijn, geen Kumbaya-achtig gezwijmel over hereniging van het land of bipartisan geneuzel. Toen Schumer en Pelosi naar het Witte Huis gingen om dan eindelijk eens over de infrastructuur te praten vond ik het bijna terecht dat Trump ze weer naar buiten bonjourde. Hoezo ga je ineens een redelijk gesprek voeren met elkaar bij dergelijk extreme tegenstellingen? In zekere zin voelde Trump daar aan hoe de verhoudingen lagen, en dat zouden Pelosi en Schumer ook eens moeten doen.

Ik denk dat die altijd tot compromissen bereid zijnde houding van de Democraten desastreus kan zijn voor de opkomst van potentieel Democratische kiezers. Het is hetzelfde probleem dat sociaal-democratische partijen in Europa hebben, dat eeuwige toegeven aan rechts, altijd maar compromissen sluiten, hoe extreem rechts zich ook opstelt. Waardoor we veel te ver naar rechts opgeschoven zijn.

In het algemeen is het trouwens wel een legitieme vraag waar de meeste winst valt te halen: bij kiezers die vorige keer niet zijn gaan stemmen en geënthousiasmeerd zouden kunnen worden door een dergelijk impeachmentonderzoek met bijbehorende zittingen, of bij de meer centristische kiezers die Pelosi bang is te verliezen? Pelosi is ook bepaald niet dom, natuurlijk. Toch, Obama werd tegen de verwachting van velen in gekozen juist door het enthousiasme dat hij eindelijk weer eens wist op te wekken bij Democratische kiezers. Ik denk dat daar toch het grootste potentieel ligt.

Ik ben het tegenwoordig eens met hen die zeggen dat de enige praktische mogelijkheid om van Trump af te komen zich bij de verkiezingen in 2020 zal voordoen. Twee jaar geleden dacht ik dat er dusdanig walgelijke dingen over Trump naar boven zouden komen dat die ook voor de Republikeinen onaccaptabel zouden zijn. Maar deze lichting Republikeinen blijkt echt volstrekt onethisch te zijn, en bereid alles te doen om aan de macht te blijven, ook al zullen velen van hen Trump wel degelijk even weerzinwekkend vinden als ieder normaal mens dat doet. De enige uitzondering daarop zou kunnen zijn als er een concrete connectie bij de zaak tegen kindermisbruiker Jeffrey Epstein opduikt, met wie Trump ooit zeer goede vrienden was. Dat zouden zelfs de Republikeinen niet (openlijk) kunnen accepteren.

Concluderend kunnen we stellen dat er met Barr die het Ministerie van Justitie volkomen ten dienste van Trump heeft gesteld en Mitch McConnell die alle wetsvoorstellen in de Senaat blokkeert (ook al zou er een meerderheid voor zijn met Republikeinse senatoren) de (stille?) staatsgreep die sinds het aantreden van Trump begonnen is op zijn minst halverwege is. Als Trump herkozen wordt zal die staatsgreep voltooid worden.