De Franse president Emmanuel Macron heeft woensdag besloten dat Frankrijk de definitie van antisemitisme zal uitbreiden met ”anti-zionisme is antisemitisme”. Hij deed dat aan het jaarlijkse diner van de CRIF (Conseil représentatif des institutions juives de France) , de koepel van Joodse organisaties in Frankrijk (te vergelijken met het Nederlandse CJO) dat werd bijgewoond door 20 ministers en een schare aan binnen- en buitenlandse hoogwaardigheidsbekleders. Volgens Macron is anti-zionisme één van de moderne vormen van antisemitisme.
Eerder had Frankrijk ook al de definitie van de ”International Holocaust Remembrance Alliance (IHRA) aangenomen en Macron kwam met de uitbreiding van de definitie tegemoet aan de verzoeken van de CRIF om de definities aan te scherpen. Gelukkig ging hij echter niet zo ver dat de uitbreiding ook wordt opgenomen in het Franse strafrecht. Het zou er om gaan dat politie, rechters en docenten met de bredere uitleg beter mensen kunnen aanpakken die hun haat tegen Joden doen schuilgaan achter hun verwerping van Israël. De nieuwe definitie zou mensen er echter niet van moeten weerhouden de Israelische politiek te bekritiseren, volgens Macron.
Het is natuurlijk te prijzen dat de Franse president het antisemitisme te lijf wil gaan.
Frankrijk heeft volgens de laatste gegevens een opleving aan antisemitische incidenten meegemaakt. In het afgelopen jaar zou er een toename van 74% aan antisemitische incidenten zijn geweest. Deze week nog werden in Straatsburg enkele tientallen Joodse graven beklad met hakenkruizen. In Parijs werd de Joodse filosoof Alain Finkielkraut, die samen met zijn collega Bernard Henri Lévy vaak optreedt als verdediger van Israel, uitgescholden voor zionist die naar Tel Aviv moest vertrekken. Afgelopen dinsdag namen er in Parijs nog zo’n 20.000 mensendeel aan een demonstratie tegen het antisemitisme.
Bij het diner van de CRIF sprak Macron van een ”opleving van antisemitisme die sinds de Tweede Wereldoorlog nog niet zo hevig was geweest en noemde het ”niet een zaak van de Joden maar van ons allen”. Maar helaas heeft hij wel een buitengewoon slecht middel gekozen om het te bestrijden. De IHRA-definitie die Frankrijk eerdere aanvaardde (en die de Nederlandse PvdA vorige week omhelsde), is in de praktijk vooral een middel om elke substantiële kritiek op Israel en de bezetting de grond in te boren. Vooral waar het de praktijkvoorbeelden betreft is zij volstrekt krakkemikkig. Zo zouden mensen die menen dat Israel een racistische staat is, of dat de 51-jaar durende bezetting op de een of andere manier aan de Duitse bezetting zou kunnen doen denken zich aan antisemitisme schuldig maken. Ook kritiek op Israel die ”anders is dan op andere staten” (en God weet wat dat moge betekenen) kunnen als antisemitisch worden weggezet. De CRIFs en CJOs van deze wereld, en hun respectieve achterbannen van rechtse en Joodse organisaties en krantjes doen dat ook regelmatig en vol enthousiasme. Alle (substantiële) kritiek op Israel en zijn mensenrechtenschendingen wordt zo buiten de orde verklaard. En volgens mij wakkert dat de weerzin tegen Israel en Joden alleen maar aan.
Aan deze treurig rammelende definitie nog de gelijkstelling van anti-zionisme aan antisemitisme toevoegen maakt het nog vele graden erger. Om te beginnen kan je moeilijk verwachten van Palestijnen (en de meeste andere Arabieren) dat zij het systeem dat hen al zovele tientallen jaren onderdrukt zullen toejuichen en dat zij dus geen anti-zionisten zullen zijn. Macrons uitbreiding van de definitie bestempelt, met andere woorden, de hele Arabische wereld en iedereen die campagne voert voor Palestijnse rechten tot antisemieten. En dan gaat het ook om legio Joden (en zelfs een Joodse organisatie in de VS, de Jewish Voice for Peace) die het zionisme hebben afgezworen, omdat het langzamerhand verantwoordelijk is voor een immense vracht aan misdaden tegen de menselijkheid en verkrachting van het internationale recht. Je zou het eigenlijk beter kunnen omdraaien: Joden aan zionisten gelijkstellen, en hen daarmee mede-verantwoordelijk maken voor de misdaden die in naam van het zionisme zijn (en nog steeds worden) gepleegd, dat is eigenlijk pas antisemitisme.
Gelukkig kondigde Macron ook een paar maatregelen aan die mogelijk wel zoden aan de dijk zetten, zoals de ontbinding van een paar racistische organisaties. Maar ik moet zeggen dat de president die ik tot nu toe, in weerwil van zijn al te elitaire gedrag de benefit of the doubt had gegeven, mijn steun nu wel volledig kwijt is. Antizionisme tot antisemitisme verklaren, wat een achterlijke stap.
– Eerder verschenen bij Abu Pessoptimist