Mijn Eerste Heel Serieuze Geliefde vertelde dat het de manier van pretmaken was in de streek waar zij vandaankomt – die ik niet zal noemen voor de discretie: de sleutelclub. Het kwam er maar matig enthousiast uit om het mild uit te drukken en ik heb maar niet gevraagd of haar ouders zich er ook onledig mee hielden of hadden gehouden.
Stel het je voor: sleutels die in een vergaarbak gaan en de sleutel die jij pakt hoort bij de getrouwde persoon met wie je naar bed moet gaan die nacht.
In het dorp waar ik opgroeide was vanaf eind jaren zestig het woord van meneer pastoor niet meer heilig. Er werd ondanks het ‘gepraat’ – dat er zeker van zou komen – in een gewoon plaatselijk café een sleutelclub opgericht. Op zaterdagavond ging de getrouwde meneer Jansen daar met de getrouwde mevrouw Tienesen mee naar huis (de zondagskerk zat dat niet meer in de weg).
Nou ga ik er vast van wakker liggen of mevrouw Jansen in dit geval automatisch met mijnheer Tienesen moest. Wat een treurnis. Het doet mij denken aan nog zoiets quasi-vrijgevochtens: de NVSH die een avondje versieren organiseert. Wil jij je wel eens laten versieren? Geen idee wie geacht werd het initiatief te hebben op zo’n avond, aanbod en vraag vielen vanzelfsprekend samen want Degene Van Wie Je Heimelijk Droomt gaat heus niet naar zo’n NVSH-avond.
Overigens, u zit vast ernstig met die vraag: ik ben een paar keer versierd in mijn leven ja, daar hoort toch persoonlijke instemming en toegeving bij en – ach, spijt achteraf, zo zou ik het niet willen zeggen. Ik heb in ieder geval zelfs niet uit nieuwsgierigheid zo’n NVSH-avondje meegemaakt. Dit speelt ook in de nadagen van die fameuze jaren zestig. In De Groene mekkert Jos Palm, die Provo, Maagdenhuis noch Dolle Mina heeft meegemaakt want daar is hij te jong voor haha (van 1956, ach ja), maar meieren over de jaren zestig kan ook voor ex-kleuters en aankomende pubers uit die tijd.
Dit dan naar aanleiding van het boek van Piet de Rooy, Alles! En wel nu!. De titel is gebaseerd op een leuze op een Parijse muur van 1968 die verder niemand zich herinnert, Obtenir tout, tout de suite!. Een mens moet wat om op te vallen, Demandez l’impossible was al vergeven.
De Rooy strooit wat persoonlijke herinneringen aan muziek met name door wat verder een in de wijdere geschiedenis plaatsen is van de gemythologiseerde jaren. Ik had het boek gekocht vlak voor de serieuze reactie van hogerhand op Het Virus die ons allen in een surrealistische situatie heeft geplaatst, hoe er ook op ingegaan wordt. Het moest verstrooiing brengen. Ha, er komen drie mensen in voor die ik persoonlijk heb meegemaakt of nog meemaak: Roel, Rob en Huib – die van horen zeggen weet dat er onzin over hem in staat. “Onze Huib” ja. Die ik niet van die tijd ken. En ik zou een slot breien aan mijn beschouwingen erover, hetgeen ik nu doe maar geheel anders dan de bedoeling was.
Hoezeer die jaren gemythologiseerd zijn komt heden boven. De opstand in de zwarte wijken in de VS broeide en de vlammen sloegen pas echt uit na de moord op Martin Luther King. Degene die nu zo met graagte wordt aangehaald om er op te wijzen dat die zwarten toch vooral geweldloos moeten zijn. Dat hij vermoord is is blijkbaar een detail van de geschiedenis.
En dat de aanslag op King gekopieerd is door de neonazi die Rudi Dutschke, voorzitter van de Sozialistischen Deutschen Studentenbund, beschoot.
De Parijse demonstratie tegen deze aanslag, op Dutschke dus, werd met groot geweld uit elkaar geslagen en voilà – mei 1968. Zo makkelijk is de causaliteit niet uiteraard, maar het zijn wel de gebeurtenissen die als markeringspunt in dat jaar staan.
Maar het is nog altijd de vraag wanneer die mythische jaren echt eindigden. Met Thatcher en Reagan? Of met de instorting van het reëel bestaande socialisme, 1989-91 dus? Ja, dan is de soundtrack wel al even anders.
Ik heb die markeringspunten hier wel eerder genoemd en daagt er bij u die dit leest iets? We zitten er midden in en hebben geen idee hoe het verder zal lopen. En het is het pure toeval dat de moord op George Floyd gefilmd is en de wereld overging, niet meer op televisie maar via het wereldwijde web. De Macht moet er toch echt van staan te kijken hoe vooral jongeren van allerlei kunne en kleur de straat opgaan om te protesteren – openlijk verkondigen betekent dat nu eenmaal: wij nemen dit niet meer. Hou op met je mei ’68, dit is mei/juni 2020.
En in stort het schijnwereldje van sleutelclubs en gillende bakvissen bij de Beatles, de uitzendingen van Radio de Vrije Maagd.
Hic Rhodus, hic salta!
– Eerdere beschouwingen naar aanleiding van Alles! En wel nu! hier over de soundtrack, hier over nog zo’n onvermeld historisch evenement, de dekolonisatie van Afrika, en hier over de flauwekul van het bloot voor de kleine burgerman.
Ik dank u voor uw aandacht voor de toestand in de wereld, voor straks smakelijk eten * gaat zijn Heintje-, Heikrekels- en Engelbert Humperdinck-collectie na *
– Piet de Rooy, Alles! En wel nu! – een geschiedenis van de jaren zestig. Amsterdam: Wereldbibliotheek, 2020. 223p., €20,-
