Tekort aan criminaliteit dreigt

Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft geconstateerd dat het aantal misdrijven de laatste acht jaar met een kwart is gedaald. De daling is terug te vinden onder vrijwel alle typen criminaliteit, maar is het sterkst onder vernielingen en misdrijven tegen de openbare orde en gezag. De afname is aanzienlijk en die ontwikkeling is zonder meer positief.

Natuurlijk dreigt er geen tekort aan criminaliteit zoals in de kop is gesteld. Ik kan me zelfs voorstellen dat slachtoffers van misdrijven zich door de kop geschoffeerd voelen. Hoe kun je zoiets schrijven terwijl in een triest geval een naaste het tijdelijke met het eeuwige heeft verwisseld ten gevolge van bijvoorbeeld een overval? Ik heb dan ook lang over getwijfeld over de schokkende formulering. Maar nog erger vind ik wat het CDA doet in zijn poging de VVD rechts in te halen. De christelijke partij stelt in haar verkiezingsprogramma dat onveiligheid een groot probleem voor veel mensen vormt. Daarom wil CDA-leider Sybrand Buma hardere straffen. In plaats van de feiten te laten spreken die aangeven dat criminaliteit daalt, boezemt hij mensen angst in. Degenen die zijn getraumatiseerd door een misdrijf krijgen door zijn opstelling nog eens extra angst aangejaagd. Op zijn minst is het onbeschoft om gelukkig geruststellende statistieken te negeren en daarentegen een klimaat van verontrusting te creëren.

Laten we blij zijn met de daling van de criminaliteitscijfers. Bovendien blijkt uit tal van onderzoeken dat steeds harder straffen in het algemeen niet helpt en dat daarbij negatieve effecten zwaarder gaan wegen. Hoe langer gevangenen zitten, des te meer lopen ze de kans het contact met de maatschappij kwijt te raken. Daardoor vallen ze gemakkelijk terug. En gedetineerden doen tijdens hun celstraf vaak verkeerde contacten op. Ze raken verstrikt in criminele webben.

Niemand pleit ervoor om misdrijven ongestraft te laten passeren. Ergens zal er dan een optimum in de gestrengheid van straf zijn. Straffen moeten zo effectief mogelijk zijn en niet slechts vergelding dienen. Strenger straffen dan het huidige systeem doet, kost veel en levert waarschijnlijk niets op. Bij de gepresenteerde dalende criminaliteitsstatistieken bestaat er aanmerkelijke aanleiding om te veronderstellen dat het strafrechtstelsel voldoende tot goed functioneert.