Van kwaad tot erger, of van François Hollande naar Marine Le Pen. Hollande is vooral een hardleerse ezel. Zijn politiek programma was onhaalbaar. In Hollande, ezel en/of haantje uit 2013 heb ik dat proberen uit te leggen met behulp van het gevangenendilemma. Op een andere manier verklaart Hayeks valstrik hetzelfde. Friedrich Hayek wordt algemeen beschouwd als de grondlegger van het neoliberalisme. Filosoof Philippe van Parijs citeert hem ruim over de ‘voordelen’ van een multinationale (con)federatie.
Als goederen, personen en geld vrij grenzen kunnen passeren, wordt het evident onmogelijk om de prijzen van de verschillende producten te beïnvloeden door een actie van een individuele staat.
(…)
Zoals door ervaringen in bestaande federaties is aangetoond, wordt zelfs wetgeving als de beperking van kinderarbeid of werktijden moeilijk realiseerbaar voor een individuele deelstaat.
(Social Europe [vertaald uit het Engels])
De vormgeving van die beruchte multinationale confederatie is tot stand gekomen in de EU. Voor een individuele lidstaat, zelfs voor een grote als Frankrijk, is het onmogelijk om meer dan marginale verbeteringen voor zijn arbeiders te creëren. Integendeel, er is duidelijk sprake van een race naar het putje.
Verkiezingen
Hollande had beloofd de race naar het putje voor Frankrijk te stoppen. Maar tegen sociaal-economische wetmatigheden kun je nu eenmaal niet op. Het gevolg is dat zijn beleid in ieder geval wat betreft zijn beloftes een puinzooi is. Hij is dan ook veruit de minst populaire Franse president aller tijden. Met presidentsverkiezingen in voorjaar 2017 op komst maakt niet alleen hij, maar evenmin een andere kandidaat van de Franse Parti Socialiste een kans.
Met het ontbreken van een sociaaldemocratisch alternatief resteert de keuze tussen liberaal-conservatief rechts en xenofoob extreemrechts; in concreto een keuze tussen François Fillon en Marine Le Pen. Fillon als bewonderaar van Margaret Thatcher en dus een pleitbezorger van nog meer ellende brengend neoliberalisme kan niet rekenen op sympathie van de onderliggende klasse. Als hij bovendien nog tegen abortus en het homohuwelijk is, wordt hij tevens heel moeilijk te slikken voor cultureel links. Daarmee staat de poort wijd open voor Le Pen. Zij is weliswaar amoreel ten aanzien van het grootste deel van de allochtonen maar Bertold Brecht heeft al lang geleden opgemerkt: ‘Erst kommt das Fressen, dann kommt die Moral.’ Zeker is dat Fillon een continuering van de crisis betekent. Volgens de afwegingen van de Fransen continueert Le Pen die waarschijnlijk ook maar wie weet, voor degenen in het verdomhoekje lijkt ellende bij haar minder een zekerheid dan bij Fillon.
Nederland
President Le Pen zal de EU na Brexit ongetwijfeld verder om zeep helpen. Dat is slecht nieuws voor Nederland en alle kleine landen in Europa. Nederland is gelukkig niet meer de koloniale macht van voor de oorlog (WO-II). Het heeft veel minder mogelijkheden dan destijds. Het handelsland bij uitstek zal bij nationaal protectionisme in Europa zijn handen dicht mogen knijpen bij ieder handeltje dat het voor elkaar krijgt.
