Mensenrechten in lockdown?

Heb ik het wel of heb ik het niet. Bijna iedereen maakt zich zorgen om het coronavirus en mensen delen daarom veel informatie over dat onderwerp op social media. Het delen van informatie over het coronavirus op social media kan je in sommige landen echter veel problemen opleveren.

In Cambodja worden er mensen opgepakt omdat ze informatie over het virus hebben gedeeld. Volgens Human Rights Watch (HRW) zijn er sinds eind januari 2020 maar liefst 17 mensen opgepakt voor het delen van informatie over het virus. Uiteindelijk zijn er 12 mensen vrijgelaten, maar zij werden pas vrijgelaten nadat zij toezeggingen hadden ondertekend om in de toekomst geen “nep nieuws” meer te verspreiden. Volgens Phil Robertson van HRW misbruikt de regering van Cambodja het coronavirus om activisten van de oppositie op te sluiten.

Er wordt vaak gedacht dat dit soort extreme maatregelen in Europa niet worden genomen. Maar helaas: in Europa gebeurt het ook. Landen als Groot Brittannië en Hongarije laten zien dat extreme maatregelen ook in Europa worden genomen. De Hongaarse regering kwam onlangs met een wetsvoorstel om per decreet te gaan regeren. Deze wet zou een noodtoestand voor onbepaalde tijd en zonder controle creëren en premier Viktor Orbán en zijn regering carte blanche geven om de mensenrechten in te perken. Dit is niet de manier om de crisis aan te pakken die is veroorzaakt door de coronapandemie,’ zegt David Vig van Amnesty Hongarije. Als het wetsvoorstel wordt aangenomen zou dat betekenen dat de Hongaarse uitzonderlijke macht krijgt zolang de noodsituatie van kracht is. Door het regeren per decreet kan alleen de Hongaarse regering bepalen hoe lang de noodsituatie zal gaan duren, het Hongaarse Parlement wordt daarmee compleet buitenspel gezet. In het wetsvoorstel staan ook een aantal extreme strafmaatregelen. ‘Iedereen die valse of verdraaide feiten publiceert die de ‘succesvolle bescherming’ van het publiek verstoren of die het publiek ‘alarmeren of opwinden’, kan worden gestraft met maximaal 5 jaar gevangenisstraf. Iedereen die zich niet houdt aan een quarantaine- of isolatiebevel, kan ook een gevangenisstraf van maximaal 5 jaar krijgen. Die straf kan tot 8 jaar oplopen als iemand daardoor sterft’ volgens Amnesty international.

Ook de Britse regering neemt extreme maatregelen in de strijd tegen het coronavirus. Het Lagerhuis heeft een coronavirus-noodwet, de ‘Coronavirus bill’, aangenomen die de Britse regering heel  veel macht geeft. De ‘Coronavirus bill’ zou maar liefst 2 jaar geldig zijn. De wet geeft autoriteiten de mogelijkheid om iedereen vast te zetten en te isoleren om ze gedwongen te testen. Ook kinderen kunnen worden vastgezet. Bijeenkomsten mogen worden beeïndigd en controle op overheidssurveillance wordt afgezwakt. Ook wordt er bezuinigd op ouderen en gehandicapten en kunnen er gedwongen crematies worden toegestaan. De directeur van Amnesty UK Kate Allen is zeer kritisch over de maatregelen van de Britse regering ‘Dit zijn onzekere en ongekende tijden. Maatregelen die worden genomen, moeten vooral gericht zijn op de meest kwetsbaren, degenen die het al zwaar hebben en het minste worden beschermd. Maar ervaring leert ons dat noodmaatregelen die regeringen treffen soms worden misbruikt. De maatregelen die de Britse overheid neemt, mogen geen groen licht zijn om onze mensenrechten en vrijheden in te perken’.

Dit is slechts een kleine selectie van de inperkingen op mensenrechten in de strijd tegen het coronavirus. Op een gegeven moment zal de corona lockdown worden opgeheven. Maar de vraag blijft of de extra overheidssurveillance-maatregelen om het coronavirus te bestrijden ook zullen verdwijnen. De geschiedenis leert ons helaas dat de overheid de middelen om burgers te controleren niet graag uit handen geeft.

Overgenomen van Spontane Orde. Volg de auteur ook op Twitter: @N_eoreJ