door Peter Edel
Het behoeft geen betoog dat er een grote hoeveelheid onzin de ronde doet over corona. Zodra de werkelijkheid moeilijk te behappen valt zijn er nu eenmaal altijd figuren die menen er goed aan te doen om er hun eigen draai aan te geven.
Kan ook zijn dat ze er een kick van krijgen door anderen een rad voor de ogen te draaien. Of door anderen in gevaar te brengen, met bijvoorbeeld het verhaal dat het drinken van bleekwater de remedie zou zijn, wat niet minder dan levensbedreigend uit kan pakken.
Onder de gegeven omstandigheden is het maar zelden onschuldig om onbewezen en daardoor onwetenschappelijke stellingen te bedenken, of te verspreiden. Zo kan de bewering dat corona niet meer is dan een gewone griep weliswaar eenvoudig weerlegd worden, maar er zijn altijd simpele zielen die het geloven. Met een vals gevoel van veiligheid als gevolg, waar het virus alleen maar profijt uit kan trekken.
Een kennis
Een kennis plaatste een artikel op Facebook over het bestrijden van corona met een haardroger. Door de hete lucht in de neus te blazen zou het virus gedood worden. Ik had direct al grote argwaan en het duurde welgeteld 30 seconden voordat ik een website had gevonden waarin het verhaal overtuigend naar het land der fabelen werd verwezen.
Ik vroeg mijn kennis waarom ze het niet eerst had nagetrokken voordat ze het op Facebook plaatste, maar ze bleef het antwoord schuldig. Wel plaatste ze diverse andere verhalen, waarvan het dubieuze karakter er telkens duimendik bovenop lag. Ik verweet haar dat en waarschuwde dat er achteraf nog wel eens vervelend kan worden gekeken naar hen die overduidelijk misleidende informatie over het virus meenden te moeten verspreiden; zoiets als corona-collaboratie.
Uiteindelijk werd ik door mijn kennis ontvriend op Facebook. In mijn analyse van de ervaring kwam ik tot de conclusie dat ik haar uit de comfortzone had getrokken die ze rond zich had opgetrokken door onzinverhalen te verspreiden.
Ossebaard
Een van de andere door haar verspreide onzinverhalen was van Nederlandse makelij; van een dame genaamd Janet Ossebaard. Haar video’s op Youtube worden de laatste tijd erg vaak bekeken. 385K kijkers (vooralsnog) is niet niks en een van de redenen waarom ik haar heb gekozen om te waarschuwen voor foute informatie over corona. Een andere reden is dat mevrouw Ossebaard zo sluw is als een vos en zo glad als een aal. Ze weet feiten en fictie naadloos aan elkaar te rijgen, met een vileine valstrik als gevolg die lang niet door iedereen wordt doorzien. Daar komt nog bij dat Ossebaard zich overtuigend in de categorie extreemrechts plaatst.
Ik had eerlijk gezegd nooit eerder van Ossebaard gehoord, maar de firma Google wist dat ze zich in het verleden intens heeft beziggehouden met graancirkels, die sinds de jaren zeventig keer op keer verschenen. Twee decennia later verdwenen ze net zo snel als ze gekomen waren, wat alles te maken had met de bekentenis van twee grapjassen dat ze het fenomeen handmatig waren begonnen. Graancirkels waren dus niet door buitenaardsen aangelegd, waardoor plotseling geen mens er nog in geïnteresseerd was. Dat zal mevrouw Ossebaard niet mee zijn gevallen, maar gelukkig voor haar doken er andere sprookjes op om over te raaskallen.
QAnon
Recentelijk maakte Ossebaard twee ‘documentaires’ over corona, maar deze ‘researcher’ creëerde eerder een serie video’s, waaronder een aflevering genaamd The Cabal, Deep State and QAnon. Uit die titel komt haar inspiratie- en informatiebron zonneklaar naar voren. Dat is QAnon, een mysterieuze figuur in de VS (zelf houd ik het eerder op meerdere figuren) die in 2017 opdook op websites als 4chan en 8chan en vooral gevolgd wordt door schlemielige incels en andere extreemrechtse griezels. Die smulden ervan toen QAnon voorspelde dat Hillary Clinton en Barack Obama samen met investeerder George Soros een staatsgreep zouden plegen in de VS om Trump van de troon te stoten. Het was slechts een van de voorspellingen van QAnon die niet uitkwamen.
De ontstaansgeschiedenis van QAnon gaat terug naar de presidentsverkiezingen van 2016. Uiterst rechtse medestanders van Donald Trump lanceerden toen Pizzagate, een samenzweringstheorie over satanistische rituelen met kinderen in de kelder van een pizzeria in Washington DC, waar met name Clintons campagneleider John Podesta zich aan schuldig zou hebben gemaakt. Was geen jota van waar; de betreffende pizzeria bleek niet eens een kelder te hebben.
QAnon liet zich daar niet door uit het veld slaan en bleef glashard volhouden dat de ‘elite’ zich massaal schuldig maakte aan satanistisch georiënteerd kindermisbruik. Trump zou afrekenen met deze cabal en alle betrokkenen gevangenzetten op de Amerikaanse basis Guantánamo Bay op Cuba. Vervolgens zou dan The Great Awakening aanbreken, het punt in de tijd waarop volgens QAnon definitief zal zijn afgerekend met satanisten en hun linkse partners.
Tot grote teleurstelling van de QAnon volgers gebeurde niets van dat alles. Maar daar werd een mouw aan gepast. Volgens het nieuwe verhaal werd Trump vermoord door zijn tegenstanders en vervangen door een dubbelganger. Echt, ze geloven er heilig in. En niet alleen in de VS, want tegenwoordig is er zelfs een Nederlandse QAnon website.
Biologisch wapen
Bij Janet Ossebaard druipt de QAnon-invloed er van af. Ze draait er ook niet omheen dat orange face Trump haar grote held is. Verder lijkt ze onder de indruk van fundamentalistische christelijke opvattingen in de VS waarin bijvoorbeeld ook de paus een satanist is. De hele riedel komt bij Ossebaard voorbij: anti-vaccinatie, anti-abortus, anti-orgaandonatie, noem maar op.
Dergelijke overtuigingen plaatsen op zich al grote vraagtekens bij haar meer recente video’s over corona. Volgens Ossebaard werd het virus uitgevonden als biologisch wapen, het viel te verwachten. Een biologisch wapen dat voor het grootste deel van de bevolking mild uitpakt, maar genoeg klachten veroorzaakt om de door haar veronderstelde kwalijke effecten van het 5G netwerk in China te verdoezelen. Het blijft bij insinuaties, zelfs het geringste sprankje overtuigend bewijs blijft achterwege. Maar dat hoeft ook niet, want bij de doelgroep van Ossebaard wordt vragen om bewijs al snel gezien als iets voor mietjes (of ‘pandemietjes’ zoals Arjen Lubach zei).
Vooral Microsoft-oprichter Bill Gates krijgt ervan langs bij Ossebaard. Ze weet het zelfs te presteren om hem te verbinden aan de familie Rockefeller – een stokpaardje voor conspiracy buffs als geen ander. Ossebaard moet maar liefst 23 generaties teruggaan om Gates aan de Rockefellers te koppelen. Waar ze dan nog aan toevoegt dat onder haar voorouders geen Rockefellers voorkomen. Fijn voor haar…
Een enkel argument
Waar Ossebaard in haar ‘documentaire’ aan voorbijgaat is de aanmerkelijk meer plausibele verklaring waarin virussen als hiv, ebola en corona tot de mensheid konden doordringen als gevolg van ontbossing en andere kwalijke ingrepen binnen de natuur.
Evenmin hoeven we van Ossebaard een oproep te verwachten om afstand te houden van elkaar en thuis te blijven om de verspreiding van het virus te beperken. Vindt ze niet nodig, want het is voor haar maar ‘een griepje’. In haar video over corona stelde ze dat ‘maar’ 24 Nederlanders aan corona waren bezweken. Bij de toen al aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid dat het daar niet bij zou blijven stond ze niet stil. Hersenen van een vleermuis, of kwaadaardige manipulatie van volgers die naar geruststelling snakken?
Ossebaard beweert voor het maken van haar video’s met wetenschappers te hebben gesproken, maar over wie dat dan zouden zijn zwijgt ze. Het lijkt het me sowieso onwaarschijnlijk. Ik liet haar video’s over corona zien aan de chirurg Tariq Shadid. Hij kon het al snel niet meer aan zien. Op het moment waarop Ossebaard corona een gewoon griepvirus noemde haakte hij af. Shadid noemde het ‘buitengewoon gevaarlijk en schadelijk.’
Ik zou vele pagina’s kunnen besteden aan het ontkrachten van Ossebaards waanideeën over corona. Dat is echter weinig zinvol, omdat een enkel argument volstaat. Als er in dit verband een samenzwering zou bestaan impliceert dat namelijk de betrokkenheid van de volledige medische wetenschap, in het westen en ver daarbuiten. Een surrealistische gedachte, omdat de primaire wet achter het concept samenzweringen luidt dat die alleen kans van slagen hebben wanneer zo min mogelijk mensen ervan weten. Ga maar na, zelfs het Watergate-complot, waar maar een klein groepje bij betrokken was, lekte uit. En dat moet ik geloven dat tienduizenden wetenschappers deel uitmaken van een samenzwering zonder dat het al in een vroeg stadium op straat komt te liggen? Laat je nakijken Ossebaard, zo werkt de wereld niet.
Betekent het voorafgaande dat ik totaal geen begrip heb voor hen die weglopen met Ossebaards opvattingen? Nee, want een jaar of 30 geleden had ik dat waarschijnlijk zelf ook gedaan. Dat wil zeggen, in een tijd waarin ik de wereld nog verklaarde in termen van samenzweringstheorieën. Je zou me wat dat betreft een ervaringsdeskundige kunnen noemen. Daar schreef ik eerder iets over.
