In sommige opzichten wordt de wereld wel degelijk mooier op den duur


Het zou een soort afscheidsverhaal kunnen lijken, maar het is dan inderdaad schijn. Het is een balans, geen tussentijdse halverwege, dat zou mij sterk lijken.
Als ik terugkijk naar de begindagen van mijn activisme, dat geconcentreerd was op Biafra, en die tijd met de huidige vergelijk, dan is het onmogelijk om in vooruitgang in morele zin te geloven. Destijds was er verder de oorlog in Zuid-Soedan, in Hadramaut/Dhofar in Zuid-Arabië, de uitroeiing van indianen in het Amazonegebied was in volle gang, en boven alles uit torende uiteraard het bombarderen van Vietnam, Laos en Cambodja. Dit is geen uitputtende lijst, en dan was ik Koerdistan nog bijna vergeten te vermelden.

Kijk eens aan, veertig jaar verder staat het lijstje nog steeds, op Indo-China na, en het kan verder uitgebreid worden, Palestina, Oekraïne, Burma en ga maar door. Het einde van de koude oorlog heeft alleen maar meer warme oorlog met zich meegebracht. Een verschil: toen had je als actievoerder in zekere mate toegang tot wat nu de “(mainstream) media” heten: weekbladen, enkele omroepen, enkele kranterubrieken, heel misschien zelfs een enkele vermelding op de televisie. Dit ter aanvulling op het nachtelijk moeizaam tikken en stencilen van een blaadje dat misschien wel vijftig cent ging kosten en dat je dan uitventte en naar boekhandels bracht (die zijn ook bijna allemaal weg of zouden niet geïnteresseerd zijn).

Maar er is nu het internet, je blogt, macro- of micro-, en de berichtgeving tegen de op hersenspoeling ingestelde media loopt en kan de mediapropaganda vaak heel snel weerleggen. Dat “ze” dit zomaar nog toelaten is op zich verwonderlijk, al doen “ze” er ook alles aan om in hun media de alternatieve berichtgeving te kleineren of belasteren. Het is bijna een goed teken.
De macht presenteert alles als vooruitgang, van de modernisering van kernwapens tot het afschaffen van oudedagvoorzieningen. Dit is een geloof dat, samen met de verering van geld, bij geen zich noemende atheïst of scepticus ter discussie staat.

*

De aanleiding tot deze twee stukken – die welhaast op een hoger niveau samengevat lijken door Le Roi danse vanochtend – was het bezichtigen van een video van Jefferson Airplane in de redactieruimte van Krapuul. Hierbij viel een verzuchting over de schoonheid van Grace Slick. Laat ik de video hier ook maar even plakken.

Nu weet ik dat ik “destijds” niet erg onder de indruk was van Grace maar nu wel kan instemmen. Hoe komt dit, naast wat je de weemoed over voorbije tijden zou kunnen noemen – want dat is het niet, die zogenaamde nostalgie hoort bij de warenmaatschappij, is zelf waar.

Kortweg: in het beeld dat ik nu zie komen ontmoetingen in tijd en plaats van de afgelopen decennia samen. Als ik terugkijk op alle meisjes die ik “gekend” heb toen ik vrijgezel was en hen vergelijk met mijn “aangename verbeelding” dan valt de vergelijking uit ten gunste van de reële personen, die ik liefgehad heb, nog steeds liefheb mij al dan niet terugverplaatsend in het “toen en daar”. Ook al voldoet niemand aan die verbeelding, juist daarom – en de wereld raakt vervuld met mensen die aan hen doen denken, in wie zij weerspiegeld zijn, want in tegenstelling tot wat ons wordt aangepraat door de heersende ideologie zijn wij allen een in onze ver- en onderscheidenheid. En zo wordt de mensheid dus steeds mooier – ik weet niet of u begrijpt wat ik bedoel, zo niet dan is daar vooralsnog weinig aan te doen. Deze zinnen zijn geschreven vanuit één perspectief, dat van een man die men dan wel heteroseksueel zal noemen, maar dat “seksueel” in deze aanduiding bevalt mij al niet zo. Het is ook beperkend, ik heb het voorbeeld aangehaald vanwege de concrete aanleiding.

Het is ook geen esthetische kwestie, al zou het er aan kunnen doen denken. Het eenheidsbesef groeit in de loop der jaren voor wie er voor open staat. Ook dit, dames en heren, is mystiek, het is alleen zweverig als u het niet wilt begrijpen.

Lo! some we loved, the loveliest and best
That Time and Fate of all their Vintage prest,
Have drunk their Cup a Round or two before,
And one by one crept silently to Rest.
Edward FitzGerald, bewerking van Omar Khayyám

5 gedachten over “In sommige opzichten wordt de wereld wel degelijk mooier op den duur”

  1. Grace Slick is loud and clear, thank you. Wat er zo in het Krapuul redactielokaal al niet besproken wordt, daar kan de redactie van een ‘main scream medium’ (cc. van den Heuvel met van cc. Brown) niet aan tippen. Goed dat jullie dat met de lezer delen. De zaak Biafra staat mij nog goed bij, die maakte ik op afstand mee als 20-jarige student. Ik schreef er mijn kandidaatsscriptie over met een vlammende aanklacht tegen de olie-maatschappijen, geschreven in dat prachtige kraakhuis aan de Oude Gracht in Utrecht (schuin tegenover Cafe de Koninck). Maar ik was vergeten dat ik student Sociale Geografie was, ipv politiek activist, dus haalde ik met moeite een 6je, met het commentaar van de niet geheel onsympatieke docent ‘ik mis de ruimtelijke dimensie’. Het kandidaatsdiploma (UU) mocht ik vervolgens in 1972 niet ontvangen, al had ik het wel verdiend. Ik kreeg het later alsnog uitgereikt ‘met bezwaar’. Inmiddels waren Grace Slick, Jefferson Airplane en Woodstock van mijn horizon verdwenen en niet veel later raakte ik ook mijn lief nog kwijt. Ze liep weg op het strand van Terschelling. Nou ja, bij wijze van spreken. Na jarenlange en wereldwijde omzwervingen en flink wat ‘hard travelling en ‘hard labour’ keerde ik in 1981 terug in Leiden. Daar liep mijn doctoraalscriptie over mystiek in de Javaanse dorpscultuur ook bijna mis wegens ‘onaanvaardbare wetenschapsbeoefening’. Weer een 6je uiteindelijk en een uitgestelde uitreiking. Maar wat praat ik over mijzelf, terwijl ik zou moeten nadenken over wat Arnold en Roi vandaag aan de orde stellen, wat niet minder is dan een keuze voor tenondergang of herstel van de menselijkheid.

  2. Edit ging fout, gebeurt wel vaker. Typo’s laat ik maar staan. Laaste zin:
    Maar wat praat ik over mijzelf, terwijl ik zou moeten nadenken over wat Arnold en Roi vandaag aan de orde stellen, wat niet minder is dan een keuze voor tenondergang of herstel van de menselijkheid in blessuretijd.

  3. De lijst van gewapende conflicten en oorlogen is nog steeds te lang.
    De lijst van slachtoffers van dit geweld te lang.
    De lijst van treurende nabestaanden blijft alleen maar groeien.

    Leren wij het dan nooit?

    Bezorgde groet,

Reacties zijn gesloten.