Het is iets wat eigenlijk nooit ter sprake wordt gebracht, omdat het ideologisch gesproken niet goed uitkomt. Ik weet waarachtig niet hoe er ooit een beeld van “de jaren zestig” (die grotendeels de jaren zeventig waren, maar dit geheel niet terzijde) ontworpen is dat voorbijgaat aan het streven van degenen die bij weer eens een vertoond filmpje in beeld gebracht worden.
Een zijsprong die geen zijsprong is.
U reageert waarschijnlijk bij het horen van het woord “heksenvervolging”: “Dat waren middeleeuwse toestanden”.
Het merkwaardige is: het waren geen middeleeuwse toestanden.
De wetenschappelijke benadering van het fenomeen heks, uitvoerig gedocumenteerd in gidsen als de Malleus maleficarum dateert nu juist uit de tijd van de Verlichting. De uitvinding van de gevaarlijke heks is een uiterst rationele onderneming geweest – van mannen uiteraard -, tot grote hoogte gekomen in tijden van Europabrede inkomensdaling, midden zestiende eeuw. Reformatie en Contrareformatie en de triomf van de Rede verwezen vrouwen naar wat sindsdien haar plaats heette te zijn: keuken en slaapkamer (daar liefst om kindertjes te maken of te baren). De heks symboliseert als het ware wat er gedisciplineerd en bestreden moest worden aan de helft van de bevolking van Europa. Dit is niet de plaats of de gelegenheid hier verder op in te gaan – de reden waarom ik dit ter sprake breng is dat het aanpassen van “de geschiedenis”, althans het beeld van de heksenvervolging ook weer een project van Verlichting was. Patriarchaat en kapitalisme eenmaal ferm in het zadel moest de steen om de nek van de vrouw (kwam zij bovendrijven dan was zij een heks en moest zij gedood worden, zoniet dan was zij veilig in Gods armen) of de brandstapel en alle andere martelingen die ook zo aardig hielpen bij de Inquisitie middeleeuws worden. De Verlichting was immers Verlicht, de naam zegt het al. En de Middeleeuwen waren duister. En zodoende.
Herinneringsmanagement, het heette alleen nog niet zo.
Het hoort bij de hegemonie van de kapitalistenklasse, soms ook nog bourgeoisie genoemd maar dit lijkt mij een historische categorie die in ieder geval niet meer van toepassing is in het heden.
Maar het verleden is wat “wij” er van maken, en misschien hoeft u er eigenlijk niets meer over te weten, dat is wel zo goed. Ik hoor niet bij de mensen die oud-geschiedenisstudent Mark Rutte gaat aanrekenen dat hij niet wist wat de Hollandsche Schouwburg was. Dit hoort tenslotte eerder bij algemene ontwikkeling dan bij historische vakkennis. Ja, dat enig benul van “wie es eigentlich gewesen” of wat daarvoor doorgaat bij algemene ontwikkeling hoort is zelf misschien geschiedenis. Kunt u zich Halbe Zijlstra voorstellen als iemand die geïnteresseerd is in geschiedenis – om een van de ergste gevallen van dezer dagen te noemen? Kom op zeg. Welnu, Halbe is voorbeeld voor iedereen in dit land. Of Martin Bosma, het komt ongeveer op hetzelfde neer.
Die laatste naam, het intellectuele voorland van weldenkend Nederland, associeer ik met een verhaal gehouden in de Tweede Kamer der Staten-Generaal van wat nu het Koninkrijk der Nederlanden is, waarin hij uitlegde hoe “de linkse elite” in mei 1968 een klap van de marxistisch-leninistische molen heeft gekregen.
Wellicht is het niet aan ’s lands vergaderzaal om dit te bespreken. Maar Bosma werd niet weersproken. In de wereld van het herinneringsmanagement aangaande “1968” en alle jaren eromheen heeft hij gelijk. Ook daarom zweeg men verder.
Als u wordt gezegd dat Amsterdam/Nederland 1966, Berlijn/Frankfurt/Parijs/Praag/Mexico/Tokyo (…noem maar op…) 1968, en nog heel wat meer, ging om serieuze democratie, dan bent u er op getraind nee te schudden. Wat het wel was, daar komt Bosma toch het dichtste bij, wordt u verteld.
Het is voor mij een vreemde gewaarwording het herinneringsmanagement waar te nemen in verband met gebeurtenissen die ik zelf op de voet gevolgd heb, meestal in kranten maar ook op televisie of radio, alle toen nog nieuwsmedia die niet geheel gelijkgeschakeld waren zoals nu. Het herinneringsmanagement, dat hoort bij de gelijkschakeling.
Dit is het begin van een hier gedane belofte. Geduld…
Aanvulling bij mijzelf: in het niet-bestaande “publieke debat” is het Grote Zwetsen over de “marxistische” jaren zestig en zeventig in Nederland begonnen door de overal – maar zeker niet bij mij – als intellectuele reus geziene Bolkestein.
Fortuijn zweeg er fijntjes over want hij was in dat geval deel van “het probleem” – ook iets wat zijn hedendaagse vooral postume aanhang niet wenst te weten.
Niet alleen De Media en figuurtjes als Bosma of Bolkestein beoefenen dit management graag. Ook het individu managed graag zijn geheugen. Vroeger was alles beter. Ik heb dat het sterkst waargenomen bij mijn ex-DDR collega’s, die zich nu overgeleverd voelen aan de hardheid van het kapitalisme.
Maar ik ken het ook nog uit het Nederland van voor 2001. Vroeger, voor de tsunami van moslims (hoewel de term uit latere tijden stamt), was alles beter. Ach ja, die goeie ouwe tijd toch …
Bolkestein werd inderdaad bij “keurig” VVD als Groot Denker beschouwd. Er bestond zo rond 1970-1980 nog een ander seurt VVD-ers. Wat chiquer. Goed opgeleid. Kunstliefhebbers. VVD-ers van geboorte, maar even fout, zij het op een netter ogende manier, men verkeerde ook uitsluitend onder elkaar : ons kent ons.
Maar ja, het waren de ouders van je Geliefde, dus je ging ermee om.
Voor het eerst hoorde ik over het Islamgevaar in die familie:
“Het zou best eens kunnen zijn dat we nergens op de wereld meer veilig zijn”
De angst was gezaaid, door Bolkestein. Als de dag van gister, bijna 35 jaar geleden.
Toch geloof ik niet dat deze mensen zich nog thuis zouden voelen bij het ordinaire VVD-spul dat er nu zit in de Tweede Kamer.
@4 Die generatie had dan ook als jongere tijdens WOII de keerzijde van de medaille meegemaakt. Weliswaar waren ze later nog banger voor de hordes uit het oosten(eerst Russen later even nog Chinezen, wat hun dan ook nu met de woorden van Bolkestein weer stil doet zijn, net als hun ouders tijdens de bezetting.
Kan iemand mij helpen? Ik lees zoveel rare leugens op diverse fora. Dit is zogenaamd een links kabinet dat zogenaamd aan het nivelleren is dat zogenaamd inkomensafhankelijke zorg invoert dat zogenaamd de uitkeringen verhoogd en tal van dat soort dingen. Zijn de verkondigers van zulke leugens nu trollen die dat doen om mij te stangen of bestaan er werkelijk van dat soort associalen. Want ik kan er werkelijk niet meer bij met mijn kleine stel hersenen….. De schellen vallen van mijn ogen ……. Elke keer weer de kleine man die het opneemt voor zijn eigen beul. Wat gebeurd er hier toch?
@5: Leon:
Ja, die a-socialen zijn er, en heel erg veel. En ja ze liegen en bedriegen dat het een lieve lust is. Nee, jij bent niet gek, je ziet het goed. Als je werkelijk gaat zien ziet wat er gebeurt vallen de schellen van je ogen, dat heb je prima verwoord. Twijfel niet aan de gekte die je waarneemt, want het is geschift wat er gebeurt. Alles op zijn kop gedraaid.