“De klassieke luistersituatie”. Het was alleen op je kamer, het was avond. De gepresenteerde muziek bracht je terug bij een situatie waarin je misschien wel niet alleen was.
Ik dacht aan die laatste nacht met Andy Archer onder de dekens, ik had “haar” in gedachten ook bij de hand en ik wist steeds wat Andy als volgende ging draaien en hij gehoorzaamde. Dat ging wat ver. In het algemeen zat je toch, waarschijnlijk aan huiswerk of studie want dat kon je toen nog goed combineren met luisteren naar de radio. Of je luisterde alleen, met een goed glas slechte wijn bij de hand en een rokertje uit eigen vensterbankteelt. Genadiglijk zette de deejay op zee een hele kant van Sgt. Pepper of Genesis op – wat je toen niet wist was dat hij (zij) zelf iets soortgelijks deed als jij (“For Mary Warner at the office” – ja ik was naief).
Het vereist deejays die je het gevoel kunnen geven dat ze tot jou spreken en niet maar wat zitten te schreeuwen in die microfoon (misschien is het het verschil tussen cannabis en speed of coke, het verschil tussen de Britse en de Nederlandse “stijl” – ik kan met gedachte aan die laatste alleen aanhalingstekens gebruiken). Natuurlijk is het – tenzij je een gehonoreerd verzoekje had, maar dat is nogal zeldzaam – niet direct persoonlijk, maar persoonlijk genoeg. De ergste periode was – wat mij betreft – tussen zeventien en vijfentwintig.
Ik heb het hier eerder vermeld, er zijn in de commentaarboxen geen reacties verschenen die op herkenning wezen, behoudens een opmerking van Pyt van der Galiën. Het citaat is ofwel van Jan Donkers ofwel van Wim Noordhoek – ik meen van de laatste. Beiden schreven in Aloha, beiden schreven in Propria Cures, beiden zaten bij de VPRO-radio. Als presentatoren (bij de VPRO vond men zich te goed voor de term discjockey of deejay) hielden zij zich zelf niet aan het vereiste voor “de klassieke” luistersituatie. Wat in de microfoon praten alsof er geen luisteraars aan het toestel zitten, traag, sloom, ehhhh’s niet schuwend. Misschien zou het authentiek kunnen heten als het niet zoveel achteloosheid uitstraalde.
Wat dat betreft hebben ze school gemaakt, bedenk ik nu. In Amsterdam was er tot in de jaren nul een school van vrijeradiomakers die in de microfoon boerden alsof het een enorme opoffering was dat ze daar zaten, het moest vooral niet plezierig zijn voor de luisteraar, “dit was… stommelstommel… en ik ga verder met” – liefst ook wat snuifgeluiden tussendoor die er op wezen dat men het juiste spul gebruikte *) – en de presentator moest ook geen plezier uitstralen met wat hij (zelden: zij) draaide. Ook moeite met het uitspreken van bandnamen als Clock DVA, Psychic TV of Executive Slacks hoorde er bij. Het was (is) vooral erg “goed” wat men laat horen en over een aantal weken zou het al niet meer goed zijn en terecht vergeten.
Omwille van ruimte en opbouw van betoog laat ik het hier nu bij – waar gaat dit heen vraagt de hedendaagse lezer(es) zich af. Wacht, het zal heel anders lopen dan u nu misschien denkt.
*) Coke zorgt ofwel voor opgewondenstandjesgedoe of voor totale sloomheid. Ik heb er zelf geen ervaring mee, verbaas mij alleen – heb gehoord en gezien hoe het bij de collega’s werkt.
erg -eh – goed, hoor. Dit is de eerste (en laatste) keer dat ik dit “draai”.
Voor Pyt, ergens in NL (?)
Maar omdat het 14 augustus is en ik dit daarom op 15 uur gepland heb even dit toepasselijks – het nummer dat de BBC destijds niet draaide en dat op het station “van John Peel” derhalve de laatst gedraaide plaat was, de hypocrieten gebruikten het wel bij de afsluiting van de Olympische Spelen afgelopen zondag:
Nou weet ik niet of het nog in de planning zit wat jou betreft, maar in de jaren ’80 hadden ze ’s woensdags een programmering die zeer de moeite waard was, met o.a. Stoffer en Bentz. Daar luisterde ik zelfs naar – en dat wil wat zeggen (ik heb een vreselijke hekel aan het medium radio, qua geluidskwaliteit).
@1
Ah ja, daar noem je met Stoffer & Bentz net de uitzondering. Maar dan de verschrikking van jarenlang de lolbroekerij van Wim T. Schippers…
http://www.youtube.com/watch?v=72AsvI-m7UQ
Nou zit ik alweer te snotteren voor de pc…jouw schuld, Arnold.
Ik heb me nooit geërgerd aan Donkers en Noordhoek. Het was inderdaad allemaal erg achteloos, maar dat paste ook wel in de tijd. En Wim Noordhoek heeft me op het bestaan van Little Feat gewezen. Waarvoor eeuwig dank.
http://www.youtube.com/watch?v=xrCMlSWlDX8
@2: Ronflonflon was in mijn ogen vooral een persiflage op de kneuterigheid van het hele radio-gebeuren. Mensen opbellen met de vraag wat ze gisteravond hebben gegeten e.d., en al die vaste rubriekjes. Muzikaal zat het niet eens zo onaardig in elkaar en je kwam alvast in de stemming voor wat erna kwam.
Ook wat S&B draaiden was meestal niet wat je noemt ‘mooi’ maar wel ‘ongehoord’. Zoals de allereerste industrial en hiphop. Ze waren vooral zeer gecharmeerd van J.G. Thirlwell aka Foetus en diens vriendinnetje Lydia Lunch en dat klonk allemaal best wel, eh, ‘apart’. Qua hiphop herinner ik me nog de keer dat ze Slick Rick draaiden.( Maar ook dat klonk dus niet zozeer opzienbarend alswel spannend.)
Veel van die Moderne Prachtmuziek heb ik ook gedraaid hoor, maar zelfs de grootste ellende kun je nog een beetje presenteren…
Deze vond/vind ik trouwens (nog steeds) leuk
http://www.youtube.com/watch?v=C7mENIe3ops
@3
Juist omdat ik (witte) Americana heb leren waarderen via de VPRO val ik over het gebrek aan geïnteresseerde presentatie. En van deze heb ik titel noch uitvoerende ooit vernomen, het “Mary Warner at the office”-lied wellicht van VPRO Vrijdag – o nee, KoosKoetslied (voor boven de 18, door de reclametroep heenbijten).
http://www.youtube.com/watch?v=T6xscuS9H8U
@6: Er staat toch gewoon bovenin wie en wat het is, of bedoel je dat niet?
Ik weet het niet dankzij VPRO-Vrijdag waar het iedere week gedraaid werd 1969-1970
@8: Ah, ja weet ik veel. Toen was ik nog maar 3 turven hoog joh. Nog eentje van LF uit de ouwe doos:
http://www.youtube.com/watch?v=WyMlTC5OqXg.
Potverdikkie, dit is wel zó bloedstollend mooi! Eerst Kimbra, daarna Chester Travis: http://www.youtube.com/watch?v=zOA_cmfbGj0
Een prima band trouwens dat Clock DVA … http://youtu.be/LN3l0r23k_o
( en zo plezierig vrij van enige verwantschap met Northern Soul 😉 )
@6
Don’t Bogart That Joint, MY Friend