Middelmatigheid is de bourgeois-deugd bij uitstek. Maar dezer dagen kleven aan dit vereiste twee problemen. Het eerste is, dat er in redelijkheid niet meer van bourgeoisie in de gangbare term gesproken kan worden. In Nederland zeker niet. Wat evenwel niet te voorzien was: met de bourgeoisie verdween ook de middelmatigheid. Bij de partij die op spookachtige wijze nog pretendeert die niet meer bestaande bourgeoisie te vertegenwoordigen, de VVD, komt dit wel heel opvallend tot uiting. Konden we Halbe Zijlstra nog wel middelmatig noemen? Een corpspikkie als Sander Dekker, wiens enige streven is de toegang tot het recht voor de knorren uit te sluiten? De onvergetelijke Wiebes, van de niet-bestaande schadevergoedingen aan getroffen Groningers, van het toeslagenschandaal, maar het begon al met zijn wethouderschap in Amsterdam?
Rutte kun je nog net een middelmatig manneke noemen. Daarin herkent het kiesvolk een reus, want middelmatigheid is nog steeds de grootste deugd bij een kapitalisme zonder bourgeois. Bij Rutte is de middelmatigheid bijna tot kunst verheven – en wat doet het er voor de Nederlander toe dat hij en met hem heel Nederland langzamerhand de risee van Europa is geworden? Levert het scheurtjes op in het beeld? We moeten het nog zien.
Maar inmiddels is middelmatigheid als deugd opgegeven door de VVD. Met het aanstellen van Dilan Yeşilgöz-Zegerius als staatssecretaris voor klimaat en energie in een demissionair kabinet is de ondermaatsheid tot de duidelijke nieuwe norm verklaard.
En in de veilige wetenschap zelf zwaar ondermaats te zijn en dat allang best te vinden is de Nederlander dik tevreden. Deze allochtoonse weet hoe het moet, die gaat nog ver komen. Waarachtig, ik weet er geen raad meer mee.
- Uitgelichte afbeelding: Door Tweede Kamer der Staten-Generaal – Cropped from Isabelle Diks – Commissie voor Economische Zaken en Klimaat. Still at 1:48 min., CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=87142703
