De aandacht gaat echter bovenal uit naar anarchistisch recht. Het opmerkelijke is dat wie over samenleving spreekt, het recht niet kan ontkennen. Maar omdat het om een andersoortige, te weten antikapitalistische, samenleving gaat onder afwijzing van alle vormen van dominantie, krijgt recht andere dan zijn gebruikelijke functies. In een zojuist verschenen brochure getiteld Anarchistisch Recht, onder redactie van Thom Holterman, wordt uitgelegd waar dit alles omdraait. Zie kort daarover de hieronder opgenomen flaptekst en de inhoudsopgave. De brochure is uitgeven in samenwerking met de Amsterdamse libertaire boekwinkel, Het Fort van Sjakoo, waar de brochure te koop en te bestellen is. [ThH]
Achterzijde brochure
Het anarchisme biedt een uitgelezen kader voor fundamentele wetskritiek. Het laat zich verklaren door de onverbiddelijke kritiek van anarchisten op de bestaande, kapitalistische maatschappij, die zich voor zijn behoud van onderdrukkende wetten bedient. Anarchisten kunnen die kritiek onversaagd volhouden.
Het voorgaande neemt niet weg dat er ook een andere manier van denken over recht mogelijk is. Die sluit aan bij wat als ‘positieve anarchie’ bekend staat. Het is een term ontleend aan Proudhon. Daarin is een maatschappijbeeld verwerkt zonder onderdrukkende macht en waarmee verwezen wordt onder meer naar orde, dynamiek, rationaliteit, naast mutualisme en federalisme. Dit laat zich nader uitwerken met behulp van recht. Men komt dit al tegen bij de eerdergenoemde Proudhon, maar bijvoorbeeld ook bij Kropotkin en zelfs bij Bakoenin. Daarbij mogen we niet vergeten de Nederlandse libertaire juriste Clara Meijer-Wichmann te noemen, die ruim een eeuw geleden van haar zienswijze omtrent (straf)recht getuigde.
Dat wordt in deze brochure in een aantal op elkaar aansluitende bijdragen van verschillende auteurs, uitgewerkt. Men zal dan overigens merken dat daarmee ook kritiek te leveren is op het bestaande maatschappelijke bestel. Het een sluit het ander niet uit.
Titel
Holterman, Thom (red.), Anarchistisch recht, Bronnen, autonomie, pluralisme, federalisme, rechtvaardigheid, Uitgave: Het Fort van Sjakoo, Libertaire orde, Amsterdam, 2025, 74 blz., prijs 7,95 euro.
Inhoudsopgave
Inleiding
Hfdst. 1: Recht en macht in een libertair perspectief
Thom Holterman
Hfdst. 2: George Gurvitch (1894-1965) en sociaal recht
Thom Holterman
Hfdst. 3: Staat, recht en legitimiteit
René Berthier
Hfdst. 4: Anarchistische gedachten aangaande het recht in de 19e en 20ste eeuw
Anne-Sophie Chambost
Hfdst. 5: Recht en heerschappij
Alexander Atabekyan (1868-1933)
Hfdst. 6: ‘Van de wet los’ – Over illegalisten, directe actie, ‘Neem en eet’
Thom Holterman
Hfdst. 7: De Kwestie van het recht in anarchie
Pierre Bance
Nawoord
Verantwoording
Bestel- en verzendadres brochure
International bookshop Het Fort van Sjakoo
Jodenbreestraat 24
1011 NK Amsterdam
Nederland
info@sjakoo.nl
Tel +31-(0)20-6258979
Open: ma-vrij/mon-fri 11,00-18,00 uur/hrs
zaterdag/Saturday: 11,00-18,00 uur/hrs
– Eerder verschenen bij Libertaire Orde
