Het was mooi weer. We waren er een maandje geleden al geweest. Toen reden er twee jochies van zeven wild op fietsies: bij de één vloog zijn ketting eraf, hij zette z’n fietsie meteen op z’n kop, deed de ketting in 5 tellen terug, en scheurde weer wild verder. Een vrouw, teamlid met zwart haar, liep langs ons op weg naar haar auto, reed een paar meter, stopte en vroeg ons of ze ons helpen kon – nee, dank u wel hoor, we kijken even. Toen kwam de open dag. Er zitten 150 mensen in dit AZC.
We zijn wel wat gewend, want we woonden jarenlang vlakbij het grootste AZC van Nederland, Crailo, op de grens van ons eigen Bussum, mijn geboorteplaats Hilversum, mijn oude woonplaats Laren en Blaricum, waar ‘ons’ ziekenhuis stond, Gooi Noord (dat heet nu tot onze grote taalergernis ‘Tergooi’). Er zaten in Crailo 1.400 mensen maximaal, in Bussum wonen er 30.000. Iedereen bij ons in de buurt had huishoudelijke hulpen van Crailo – wij drie achter elkaar. Er verdween wel eens een fiets.
Onze Armeense moest met man & kids terug naar Rusland, wat een grote, grote schok was voor hen en voor ons. Waar zij nu zijn – we weten het niet. De twee andere kregen gewoon een huis en zijn nu brave burgers met betaalpassen en banen. De ene was een Iraanse die met haar tweelingzus (kunstschilderes) in Huizen kwam te wonen. Nog wel eens op bezoek geweest.
Een half jaar geleden ontmoette ik onze Bosnische nog, bij toeval, na vijftien jaar. Zij en haar man, die ik niet eerder gekend heb, maken het goed. Ik zie nog hoe mijn vrouw en zij elkaar in tranen omhelsden, toen zij een woning in Blokker (NH) of zo kregen. Verwante Oostblok-zielen, mijn ex is Poolse.
Maar – over naar nu. Een kantoorflatje met die rare toren waar wat woon-badcontainers bij geplaatst zijn. Ernaast een kleine boerderij, met enkele dieren. Het is op een bekend punt voor filerijders op de A1: de witte toren van Naarden. Vroeger een fabriekje van hoestpastilles van Pactolan (hoe lang wordt dit verhaal eigenlijk?)
Goed: de open dag verliep goed. Er waren alleen kinderen, vanaf zo ongeveer 4, 5 en vrouwen met allemaal zwarte hoofddoeken, bezig in de keuken waar ze dagelijks zelf koken. 18 slaapkamers voor zes. Uiterst vriendelijk, en de kinderen gingen gewoon hun gang op hun mobieltjes, of met een potje voetbal op een stukje straat van 10 x 20. Een medewerkster deed dierenmake-up voor de jonge kinderen. Stuk of acht dringende kinderen om haar heen. Geen man te bekennen overigens – ik heb ze niet gezien.
We mochten een slaapkamer voor zes mensen zien – bel onmiddellijk de noodlijn van Sanders Meubelstad! Drie stel kale stapelbedden. Een tafel met vier (!) stoelen. Zes metalen lockerkastjes van 40 x 50 x 200. Twee koelkasten. Geen spoortje textiel of beddegoed – dus dit was speciaal leeg voor het bezoek. Okee.
Een jaar geleden was ik op twee voorlichtingsbijeenkomsten, van de gemeente, waar angst, haat en geschreeuw volkomen overheersten. Ik werd ook nog soort van bedreigd of geïntimideerd toen ik me als journalist liet kennen. De buurtbewoners verwachtten dat de nieuwkomers 18-jarige testosteronbommen waren, die vanaf ’s ochtends vijf uur in de struiken langs de weg scholen om alle meisjes van 13 te verkrachten, de hele dag door, tot laat in de avond. Zelden twee beroerdere avonden meegemaakt.
En nu? Niets dan gezelligheid, huiselijk getreutel, een groepje jochies van 5 die strak op de grond tegen elkaar aan gezeten in de gang diep in hun mobieltjes gedoken. Ze zien ons niet eens.
Ik was er een uur. Mocht alles zien. Kwam nog een kennis tegen. Ik had de energie niet om de buurt even in te gaan om wat bewoners te spreken. Wat zouden die trouwens zeggen? Moslima’s met kinderen kenden ze al…
O ja: in het leslokaal lag een papier met de eigenschappen van Nederlanders erop. Ik zei tegen mijn begeleidster dat ik ‘eigenwijs‘ miste. Ik vroeg haar of ze wist wat de grootste haven ter wereld was in 1600 (Amsterdam), of de grootste vliegtuigfabriek ter wereld in 1930 (Fokker, A’dam). Ik had nog moeten vertellen dat we in de oorlog de meeste onderduikers en verzetsmensen van heel Europa hadden… Ze verzon snel een list om van me af te komen. Groot gelijk…
– Uitgelichte afbeelding: Door Vysotsky – Eigen werk, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=57102078
