Al bijna 15 maanden leven miljoenen Oekraïners onder de dreiging van raketten die elk deel van het land op elk moment kunnen bereiken.
Rusland voert een doelbewuste en systematische strategie van terreur tegen burgers. Degenen die onder Russische bezetting zijn komen te staan, zijn het slachtoffer van gedwongen verplaatsing, moord, verkrachting en marteling. Naar verluidt zijn tienduizenden kinderen uit de bezette gebieden naar Rusland gedeporteerd, waar hun nationale identiteit met geweld wordt uitgewist. Bij elke bevrijding van een Oekraïens dorp of stad komen nieuwe misdaden aan het licht, die de hele wereld laten zien wat elk door Rusland ingenomen gebied te wachten staat.
Daarom is de hele Oekraïense samenleving, ongeacht politieke meningsverschillen, verenigd in de opvatting dat Oekraïne alleen kan overleven als het erin slaagt het Russische leger van zijn gehele grondgebied te verdrijven. Geconfronteerd met de expliciete genocidale intentie van de Russische invasie zijn de Oekraïense burgerlijke en politieke krachten onwrikbaar in hun verzet.
De oorlog heeft de Oekraïense economie in een diepe recessie gestort. In één enkel oorlogsjaar is het bbp van het land met ongeveer 30% gedaald. De hoge inflatie heeft geleid tot dalende reële inkomens. Slechts 60% van de Oekraïners heeft zijn baan kunnen behouden, waarvan slechts 35% voltijds. Veel mensen verloren niet alleen hun baan, maar ook hun huis en familie. Er zijn tienduizenden burgerslachtoffers gevallen en de militaire slachtoffers zullen dat zeker overtreffen.
Ondanks deze moeilijke omstandigheden weigert het Oekraïense volk passief slachtoffer te worden. Het vermogen van gewone Oekraïners tot zelforganisatie was en is een van de sleutels tot het verzet van het land tegen de Russische imperialistische agressie.
Maar in plaats van zich te concentreren op de aanpassing van de economie aan de behoeften van de oorlog, hebben de Oekraïense autoriteiten een omvangrijk privatiseringsprogramma gelanceerd. Gebruikmakend van de staat van beleg en de beperkingen op demonstraties heeft de regering ook de arbeidswetgeving ontmanteld en een reeks andere impopulaire maatregelen doorgevoerd.
Dat ondermijnt de sociale cohesie op een moment dat Oekraïne die het hardst nodig heeft. Helaas worden de Oekraïense arbeiders geconfronteerd met aanvallen van hun eigen regering, terwijl zij het land verdedigen tegen een externe vijand. Ondertussen slaagt de staat er niet in om zowel in de veiligheids- als in de consumptiebehoeften van de bevolking te voorzien.
Na de oorlog staat Oekraïne voor een kolossale taak. Het zal moeten afrekenen met de massale vernietiging van de infrastructuur, de industrie weer op gang brengen en een grote demografische crisis het hoofd bieden: acht miljoen mensen, voor het merendeel vrouwen, hebben het land verlaten. Een aanzienlijk aantal vluchtelingen zal wellicht niet terugkeren uit het buitenland; sommigen vanwege de verslechtering van de sociale rechten en de arbeidsomstandigheden.
Maar in plaats van maatregelen te nemen die de Oekraïners aanmoedigen om na de oorlog naar huis terug te keren, roepen de autoriteiten op tot de commercialisering van de gezondheidszorg, de totale privatisering van staatsactiva en het terugschroeven van de openbare dienstverlening om buitenlandse investeringen aan te trekken. In naam van het neoliberale dogma ondermijnt de regering de economische en politieke soevereiniteit waarvoor gewone Oekraïners hun leven geven.
Zelfs in deze barre omstandigheden komen Oekraïense arbeiders in actie tegen het beleid dat hun sociale rechten aantast, terwijl linkse- en vakbondsactivisten hun inspanningen om zich te organiseren ondersteunen. Maar deze mensen, die op alle fronten heldhaftig vechten voor hun soevereiniteit, hebben bondgenoten nodig. De internationale linkse- en arbeidersbeweging kan de Oekraïners helpen hun onafhankelijkheid te herwinnen van de Russische agressor en zich te verdedigen tegen neoliberale afhankelijkheid.
Militaire, financiële en diplomatieke steun aan Oekraïne is essentieel om ervoor te zorgen dat het land niet alleen een staakt-het-vuren en een duurzame vrede bereikt, maar de onmiddellijke terugtrekking van de Russische bezettingstroepen van het gehele grondgebied.
Maar we moeten er ook voor zorgen dat de naoorlogse wederopbouw niet wordt gebruikt om de radicale transformatie van de Oekraïense economie ten gunste van oligarchen en bedrijven, in plaats van het volk, te rechtvaardigen. De enige manier om zowel in oorlogstijd als daarna de nationale veiligheid te garanderen, is het invoeren van fatsoenlijke arbeidsvoorwaarden in overeenstemming met Europese en internationale normen. Oekraïne moet ook een doeltreffend beleid ontwikkelen voor de bescherming van de rechten van werknemers.
Drie initiatieven doen veel om de stem van Oekraïense progressieve organisaties naar de buitenwereld te brengen. Het Europees Netwerk van Solidariteit met Oekraïne, het Solidariteitsnetwerk van de VS en Gekozen Links voor Oekraïne zijn opgericht om concrete steun te verlenen aan het Oekraïense volksverzet. Via hun banden met burgerorganisaties, vakbonden en feministen in Oekraïne en met Wit-Russische en Russische anti-oorlogsorganisaties steunen ze het Oekraïense verzet door middel van internationale solidariteit, fondsen en hulpkonvooien.
Het zijn de arbeiders die de Oekraïense fabrieken, ziekenhuizen, scholen, treinen en kantoren draaiende houden, vaak met gevaar voor eigen leven. En het zijn de arbeiders die aan het front vechten om het voortbestaan van de staat te garanderen. Daarom kunnen alleen Oekraïense arbeiders beslissen over de toekomst van hun land. We moeten ervoor zorgen dat hun stem wordt gehoord.
Dit artikel stond op Open Democracy. Nederlandse vertaling redactie Grenzeloos. Hiervan onder hartelijke dankzegging overgenomen.
Auteur: Hanna Perekhoda
