Republikeinen vs. de rechtsstaat

Donald Trump blijft vrijwel onverminderd populair onder Republikeinse stemmers. Ron DeSantis, de man die verondersteld werd een bedreiging voor Trump te kunnen vormen, blijft vooralsnog tientallen procentpunten achter op Trump in de peilingen.

Op langere termijn is het echter niet zozeer Trump die de grootste bedreiging voor de Amerikaanse democratie vormt, maar het feit dat een zeer substantieel deel van de kiezers achter dat soort politici blijkt te staan. Momenteel is er weliswaar een Democratische regering, maar die wordt slechts gesteund door een flinterdunne meerderheid. Hoe lang kan dit goed blijven gaan? Op staatsniveau gaat het immers al fout, in diverse staten. En uiteindelijk is in de VS de federale macht afgeleid van de staatsmacht.

Neem om te beginnen diezelfde Ron DeSantis, de gouverneur van Florida. Hij is weliswaar niet zo’n onvoorstelbare malloot als Trump, maar moreel gezien geen haar beter. En hij zou als president wel eens veel effectiever kunnen zijn in het uitvoeren van de autocratische en wrede agenda van de huidige generatie Republikeinen. Sommige mensen zijn er voorstander van dat Trump presidentskandidaat wordt, omdat die volgens hen een grotere kans heeft te verliezen dan DeSantis, maar tegelijkertijd DeSantis wel degelijk zal uitschakelen als kandidaat.

Kijk alleen maar eens naar wat DeSantis al in Florida aangericht heeft. Zo is daar de The Parental Rights in Education Act, die het onderwijzers op lagere scholen verbiedt om over genderidentiteit of seksuele oriëntatie te spreken. Dan is daar de Stop Woke Act, die reguleert of en zo ja hoe er over ras gesproken mag worden op scholen, universiteiten en zelfs werkplekken. Verder heeft hij bepaalde boeken uit (school)bibliotheken laten halen ter revisie, na een enkele klacht van een of andere doorgedraaide ultra-conservatieve ouder. Hoe totalitair wil je het hebben?

Nou, nog totalitairder blijkbaar. Men heeft er nu namelijk een wet in gedachten waar het verplicht wordt je bij de staatsoverheid te melden wanneer je het in je hoofd haalt als blogger een kritisch artikel over een functionaris van de Floridaanse overheid of regering te schrijven:

The latest bill to raise eyebrows sounds like it’s made up by the opponents of Florida Republicans to make them sound ridiculous. Unfortunately, it’s real. The proposed law, authored by state legislator Jason Brodeur, would – I kid you not – compel “bloggers” who criticize the governor, other officers of the executive branch, or members of the legislature to register with the state of Florida. Under the bill, anyone paid to write on the internet would have to file monthly reports every time they utter a government official’s name in a critical manner. If not, they’d face potentially thousands of dollars in fines. (The Guardian)

Dan staat er in Texas die schoft van een Greg Abbott aan het roer, die immigranten die vanuit Mexico over de grens waren gekomen rücksichtslos op de bus naar Washington, Chicago en New York gezet heeft met het idee “als die liberals dan zo voor immigranten zijn zoeken zij ook maar uit wat ermee te doen.” Er was verder helemaal niets afgesproken of geregeld voor de opvang van die mensen aldaar. Een smerige streek die hem voor het Internationaal Gerechtshof te Den Haag zou moeten brengen, zij het dat de Verenigde Staten dat hof wijselijk niet erkent.

Verder heeft men daar natuurlijk nog die schandalige anti-abortuswetgeving geïntroduceerd die het mogelijk maakt voor burgers om anderen een civiele rechtszaak aan te doen als die een abortus hebben laten plegen of daaraan meegeholpen hebben.

Intussen lijken in elk geval twee officiële aanklachten tegen Donald Trump dichterbij te komen. Daar is die van de District Attorney van Manhattan, Alvin Bragg, verrassenderwijs met betrekking tot de Stormy Danielszaak, die ineens weer leven ingeblazen lijkt te zijn. De andere zaak die het dichtst bij een dergelijke ontwikkeling lijkt te zijn is die van District Attorney Fani Willis van Fulton County te Georgia.

Maar welk nieuws vernamen wij kortgeleden uit het eveneens door Republikeinen bestuurde Georgia? Welnu, dat er een wet aangenomen gaat worden (hij is al door het Huis) die een commissie instelt met de bevoegdheid District Attorneys uit hun functie te zetten, als die volgens die commissie niet integer gehandeld hebben.

Die bevoegdheden van deze commissie zijn overigens des te opmerkelijker, omdat een District Attorney in de Verenigde Staten merkwaardig genoeg een gekozen positie is, en doorgaans kun je functionarissen die door het volk gekozen zijn niet zomaar uit hun functie zetten.
Hoe toevallig is dit in het licht van de zeer waarschijnlijk aanstaande aanklacht tegen Trump, en moet Fani Willis vrezen voor haar baan? Zo ja, dan zouden de Verenigde Staten definitief het stadium van bananenrepubliek ingegaan zijn. Onder Bill Barr werden overigens al de rechtszaken tegen Michael Flynn (die nota bene al bekend had) en Roger Stone zomaar gestopt.

Ik zie niet goed hoe dit schisma op dat continent nog opgelost kan worden met een dermate geradicaliseerde Republikeinse partij. Gedachtenexperimenten over een scheiding tussen “rode” en “blauwe” staten zijn slechts dat, het is bijna niet voorstelbaar hoe dat praktisch uit te voeren. Bovendien loopt die scheiding geografisch in veel gevallen helemaal niet meer langs staatsgrenzen, zoals in 1860, maar veeleer tussen stedelijke en landelijke gebieden.

Neem Michigan, waar ik veel kom. Meestal stemde die staat voor een Democratische president (maar zelfs zij niet in 2016). Maar die stemmen komen vrijwel allemaal uit Detroit en omstreken, en Michigan heeft maar 10 miljoen inwoners. Daarbuiten is het er knetterrechts, en op mijn reis vorig jaar door het prachtige noordelijke deel van Michigan zag je er de ene na de andere mega-Trumpvlag in voortuinen wapperen. Dus hoe ga je dat scheiden? En toch, het is er zo extreem aan het worden dat ik het soms als de enige oplossing zie. Hoe kun je in één land samenleven met zo’n grote groep fascistisch ingestelde idioten?

Eén van de grote schuldigen aan dit schisma is Fox “News”, ooit bewust opgericht als Republikeinse propagandamachine, met hun waanzinnige gehits en gelieg. Maar dat zou ze wel eens héél duur te staan kunnen komen nu Dominion, fabrikant van stemmachines, hen voor anderhalf miljard dollar heeft aangeklaagd wegens hun smaad en laster over zogenaamd met die stemmachines gepleegde fraude. En het bleek bovendien dat Fox dat slechts gedaan heeft vanwege de kijkcijfers en het geld, zelf geloofden ze ook niets van Trumps kletsverhalen over stemfraude. Van Tucker Carlson is nu zelfs bekend geworden dat hij gezegd heeft Trump intens te haten. Niets zou bevredigender zijn dan dat dat hele Foxschip compleet ten onder zou gaan aan deze rechtszaak, daarbij smerige leugenaars als Tucker Carlson, Sean Hannity en Laura Ingraham met zich meeslepend.

Maar intussen zijn de Verenigde Staten met de huidige generatie Republikeinen nog slechts één verkiezing verwijderd van een autocratie.

(Foto: Vlag in veld te Holly, Michigan – door Laurent Bruning)