Dat zei RoseAnne Archibald vandaag in een uitgebreid en fantastisch helder interview met de BBC. Zij sprak over de genocide op de kinderen van de First Nations. Zij is de eerste vrouwelijke chief en de jongste die ooit verkozen werd. Hoe oud ze is, is niet te vinden – vijftig plus, lijkt me. Zij leidde vanaf 1990 de zeer kleine Taykwa Tagamou Nation. Die is onderdeel van de Cree First Nations. Zij eist:
- de komst van de paus om excuses te maken voor de genocide op de First-Nation-kinderen
- uitvoerige excuses en herstelbetalingen van de Canadese regering voor de tot nu toe 143 bekende kindertehuizen waar First-Nation-kinderen omkwamen
- volledige herziening van de uitgangspunten van de Canadese regering voor de First Nations, omdat de regering al decennia op de hoogte was en continu gelogen heeft over de toestand van de kinderen.
Het was echt een verademing om eindelijk eens deze eisen rechttoe, rechtaan te horen van één van de leiders van de First Nations. En dan ook nog op een ‘nette’ zender. Het blijft natuurlijk triest dat die eisen alleen hoorbaar kunnen worden gemaakt in het Engels.
Wij in Nederland hoeven niet te vergeten dat de Canadese soldaten de nazi’s in Nederland verslagen hebben, en dat daarbij 5.712 Canadezen – vrijwel uitsluitend witte mannen – stierven. En dat zij ons economisch enorm geholpen hebben, vooral in 1945 en ’46.
Maar het blijft alleen diep, diep treurig dat de Canadezen niet in staat gebleken zijn institutioneel racisme in eigen land op ter lossen. Onbegrijpelijk is het niet, gezien hoe het kolonialisme in Britse kringen voortleefde na de oorlog. Ook ik wist tot voor twintig jaar eigenlijk niets over het lot van de First Nations. Laat staan dat ik me er druk over maakte…
En nu op naar de VS! Reparations! Erkenning van het kolonialisme en de genocide op de Native Americans!
PS: Ik had veel meer kunnen weten. In november 1956, ik was acht, emigreerden we naar Callifornië. Met de trein – Santa Fe – van Chicago naar LA – ergens in Arizona stopten we voor brandstof. Eén gebouwtje in de woestijn. Eén man stond op zo’n 10 meter van de trein. Hij verkocht borduurdingetjes. Hij stond alleen, doodstil, zei niets, was armoedig gekleed. Hij was de eerste Native American die ik ooit zag. Zij beeld staat me messcherp voor ogen: een soort bedelaar, iemand zonder plan of hoop. Ik begreep het toen niet, want het beeld was bedoeld voor later. Voor nu!
- Uitgelichte afbeelding: uit de collectie van Edward S. Curtis
