Het Mueller rapport is dan eindelijk vrijgegeven, zij het dat er nog steeds delen weggelakt zijn. De Judiciaire Commissie van het Huis van Afgevaardigden onder leiding van Jerrold Nadler heeft al officieel per subpoena een ongeredigeerde versie opgeëist. Het Huis krijgt voortdurend allerlei vertrouwelijke zaken onder ogen, dus is er geen enkele – athans legitieme – reden om in dit geval vertrouwelijke informatie voor het Congres verborgen te houden, aldus Nadler. Het Ministerie van Justitie is echter allerminst van plan een ongeredigeerde versie en onderliggend bewijs vrij te geven, dus dat kan nog een langdurige kwestie worden.
Maar ook in geredigeerde vorm is de inhoud van het rapport beslist onthutsend. Dit in tegenstelling tot de indruk die Attorney General William Barr aanvankelijk middels zijn vier pagina’s tellende ‘samenvatting’ en afgelopen donderdag in zijn persconferentie, voorafgaand aan de vrijgave, probeerde te wekken. Barr is dan ook nu al, in zijn nog prille ministerschap, zijn geloofwaardigheid volledig kwijtgeraakt.
Wat iedereen direct als eerste opviel bij lezing van het rapport was het absoluut misleidende karakter van Barrs stelling dat er niet vastgesteld was dat er sprake van belemmering van de rechtsgang plaats had gevonden. Alhoewel dat niet onwaar is, ligt de nadruk in het rapport precies op het complement daarvan, namelijk dat NIET kon worden vastgesteld dat Trump de rechtsgang NIET belemmerd had, en dat als het bureau van de Special Counsel dat wel had kunnen doen het dat beslist niet nagelaten zou hebben.
De tweede grote misleidende draai die Barr aan de conclusies van het rapport gaf, was dat Mueller niet genoeg overtuigend bewijs zou hebben verzameld voor een aanklacht tegen de president. Ook dat is een flagrante leugen. In het rapport staat namelijk dat men daar niet toe overging omdat men de richtlijn van het Ministerie van Justitie wil volgen, waarin gesteld wordt dat een president van de Verenigde Staten niet strafrechtelijk vervolgd dient te worden. Met dat in gedachten vond Mueller het dan ook niet correct om een dergelijke aanklacht in het rapport op te nemen, aangezien er geen rechtszaak zou volgen waarin de president zich vervolgens zou kunnen verdedigen. In zijn optiek dient het Congres dan stappen te nemen, waarna er procedures plaatsvinden waarin de president zich dan weer wèl kan verdedigen. Dus afwezigheid van voldoende bewijs is beslist niet de reden voor het nalaten van een dergelijke aanklacht. Integendeel, Mueller biedt juist een grote hoeveelheid bewijs ter beoordeling aan het Congres aan.
Gegeven die richtlijn dat een zittende president niet aangeklaagd mag worden is dat wellicht een correcte handelswijze, maar men moet die richtlijn dan ook gewoon eens afschaffen. Ik begrijp wel waar die vandaan komt, men was bang dat presidenten te makkelijk gesaboteerd zouden kunnen worden door aanhoudende rechtszaken die tegen hen gevoerd zouden kunnen worden, maar nu is de weegschaal volledig naar de andere kant doorgeslagen.
Het is een gevaarlijke vergissing om te denken dat je het soort politieke criminelen als Trump c.s. helemaal volgens de regeltjes en dit soort subtiliteiten in acht nemende kunt bestrijden. In een geval als dit had iemand als Mueller mijns inziens dan ook moeten zeggen: “Ja, ik weet dat het niet helemaal correct is om een president aan te klagen in dit rapport en nee hij kan zich er niet officieel tegen verdedigen, maar zit ik daarmee? Nee. Dit is een noodsituatie en ik klaag de president wel degelijk aan. Deal with it.”
Het is ronduit onuitstaanbaar dat Trump voordurend overal mee weg komt omdat iedereen zich bewonderenswaardig correct aan de regels houdt, behalve hij. De eerste die alle regels breekt heeft altijd een enorm voordeel op de anderen, en gedurende zijn presidentschap is duidelijk geworden dat er veel teveel afhangt van de veronderstelde integriteit van de president.
De Amerikaanse grondwet lijkt er vanuit te zijn gegaan dat een Amerikaanse president zo ongeveer een heilige superman is die, als puntje bij paaltje komt, blijkbaar niet gestopt kan worden door een onafhankelijke rechterlijke macht (die bovendien ook volledig gepolitiseerd is in de VS). De mantra “No one is above the law, not even the president” wordt in de Amerikaanse liberal media voortdurend als een bezwering herhaald, maar de conclusie moet zijn dat een Amerikaanse president in samenwerking met een gecorrumpeerde regeringspartij praktisch gezien wel degelijk boven de wet staat.
Hier staat een overzicht van enkele van de belangrijkste conclusies die je kunt trekken uit het Muellerrapport.
Het komt erop neer dat Trump wel degelijk geprobeerd heeft de rechtsgang – het onderzoek – te belemmeren, maar op een dergelijk stompzinnige manier dat zijn medewerkers die pogingen domweg gesaboteerd hebben, omdat die zelf al aan zagen komen dat Trump – maar ook zijzelf – daarmee in enorme problemen zouden komen. Bovendien instrueerde Trump daarna diezelfde medewerkers weer om in het openbaar te liegen over die pogingen, zoals in het geval van juridisch adviseur van het Witte Huis Don McGahn, die hij opgedragen had Mueller te ontslaan. McGahn weigerde dat vervolgens, waarna Trump weer wou dat hij in het openbaar zou verklaren dat Trump hem dat nooit opgedragen had. Ook dat weigerde McGahn.
Met betrekking tot het ontslag van FBI directeur James Comey wilde Trump dat Deputy Attorney General Rod Rosenstein zou verklaren dat dat zíjn idee was geweest in plaats van dat van Trump, maar Rosenstein weigerde.
Het wijst er allemaal op dat Trump zich volledig bewust was van het illegitieme karakter van zijn acties, en als de lafbek die hij is daar anderen voor op wilde laten draaien.
Zo wilde hij ook dat voormalig Minister van Justitie Jeff Sessions zichzelf zou ‘ontverschonen’ van het Muelleronderzoek (unrecuse) (je moet nieuwe woorden verzinnen om de waanzin van Trump te kunnen beschrijven) zodat hij Mueller zou kunnen ontslaan. Ook dit vertelde hij maar liever niet persoonlijk aan Sessions, dat moest Corey Lewandowski dan doen. Lewandowski probeerde een gesprek met Sessions te regelen, maar die wimpelde hem voortdurend af, en Lewandowski voelde zich blijkbaar niet al te gemotiveerd om daar maar achteraan te blijven gaan, dus dat is er nooit van gekomen. Trump vertelde Lewandowski wel nog dat als Sessions bleef weigeren hem te spreken Sessions zich als ontslagen moest beschouwen. Maar ook dat is niet gebeurd, in elk geval niet op dat moment.
Uiteindelijk zou Trump natuurlijk ongenadig de sigaar zijn geweest als hij persoonlijk zou zijn verhoord door Mueller, met zijn onophoudelijke gelieg, maar vanwege de grote vertraging die een juridisch gevecht om een dergelijk verhoor waarschijnlijk zou opleveren heeft Mueller daarvan afgezien. Nu kwam Trump weg met meer dan dertig keer schriftelijk te antwoorden dat zijn geheugen hem in de steek liet. Diverse mensen hebben al op de hilarische tegenstelling gewezen die dit vormt met zijn bewering dat hij een van de beste geheugens ooit zou hebben.
Wat de beschuldigingen van samenzwering met de Russen betreft is de conclusie dat de Trumpcampagne weliswaar niet gericht of op geplande wijze heeft samengewerkt met de Russen om de verkiezingen te beïnvloeden, maar het wel heeft laten gebeuren en geïnteresseerd was in de gunstige effecten ervan voor hun campagne. In plaats van de vele pogingen tot het zoeken van contact door de Russen bijvoorbeeld aan de FBI te melden. De zaak Roger Stone/Wikileaks moet in dat verband natuurlijk ook nog uitgewerkt worden.
Trumps mening over het rapport komt er intussen op neer dat het hem volkomen vrijpleit en dat het tevens “The crazy Mueller Report” is. Hij schreeuwt van de daken dat hij volledig vrijgepleit is maar is tegelijkertijd woedend om wat erin staat. Een dikke week geleden konden we hem in één zin ook nog horen zeggen dat het rapport hem volledig vrijpleitte, dat hij het nog niet gelezen had en dat het hem niks kon schelen. Hoe er nog steeds 37% (wel 3 punten gezakt van 40%) van de ondervraagden kunnen zijn die Trump steunen zijn is dan ook volkomen onduidelijk. Je zou willen dat een president alleen al afgezet kon worden vanwege het soort weerzinwekkende stompzinnigheid dat Trump voortdurend tentoon spreidt.
Overigens zijn de problemen nog afgezien van die kwestie-Stone voor Trump verre van voorbij. Er lopen, zoals al eerder vermeld, nog zo’n twintig onderzoeken naar zijn praktijken. Ook daar wordt expliciet aan gerefereerd in het rapport van Mueller, dat hij na zijn ambtstermijn wel degelijk vervolgd kan worden. Dat zou dan wel voor 2022 moeten gaan gebeuren, want dan verjaren veel van de zaken in kwestie. Trump stevent wellicht af op een Berlusconi-achtig scenario, waar in hij president moet zien te blijven om niet vervolgd te kunnen worden.
Het gehele rapport is hier als PDF te downloaden.
