Donald Trump zag zijn eis van 5+ miljard dollar voor zijn stompzinnige muur niet ingewilligd worden, nu het Congres akkoord gegaan is met slechts 1,4 miljard, wat iets van 80 kilometer aan muur zou kunnen opleveren langs een tweeduizend kilometer lange grens (nog afgezien van zijn debiele belofte dat Mexico voor die muur zou betalen). Overigens hebben de Democraten daarvoor nog enkele compromissen gedaan ook, terwijl naar mijn mening de Republikeinen compromissen hadden moeten sluiten voor elke meter muur, omdat immers het uitgangspunt géén muur was. Dat had het Huis onder leiding van Nancy Pelosi immers besloten, en in een democratie beslissen de afgevaardigden en voert de regering uit.
Onnodig te zeggen dat Trump zich, als hij zich daar al van bewust is, er geen reet van aantrekt. Maar ook dit door het Congres aangenomen budget ziet Trump als een affront, want als de – mínstens 120 kilo wegende volgens zijn laatste medisch rapport – kwaadaardige kleuter die hij is kan hij een “nee” niet verkroppen.
Daarom heeft hij besloten, zoals door een medewerker van het Witte Huis is bekendgemaakt, aangekondigd tegelijkertijd met de aanname van dit budget alsnog een noodtoestand af te kondigen. Het geliefde middel van elke – wannabe – dictator immers, nietwaar? Via die noodtoestand kan een president in principe zonder tussenkomst van het Congres fondsen voor andere doeleinden herleiden naar de vermeende noodtoestand.
Nu gaat dat niet zomaar, ook de gemankeerde democratie die de Verenigde Staten is heeft daar wel enkele voorwaarden en controles voor aangebracht.
Ten eerste kan een van de huizen van het Congres de legitimiteit van de noodtoestand aanvechten. Men moet het congres er dan van overtuigen dat er daadwerkelijk sprake is van een noodtoestand. Alleen het feit al dat Trump er reeds twee maanden over aan het nadenken is, is een sterk tegenargument. Immers, als er echt sprake zou zijn geweest van een noodtoestand dan zou deze wel direct afgeroepen zijn. Verder is het zo dat de “humanitaire” crisis die zich aan de Mexicaanse grens zou afspelen volledig door deze regering zelf veroorzaakt is, onder andere door haar wrede beleid van het scheiden van ouders van kinderen.
Het is waarschijnlijk dat een dergelijke procedure in het Huis van Afgevaardigden zou beginnen, en aangenomen zou worden door de Democratische meerderheid aldaar. Vervolgens móet de Senaat daar ook over stemmen. Zo’n stemming kan niet geblokkeerd worden door het verraderlijke, lillend stuk reuzel dat gebukt gaat onder de naam Mitch McConnell, zoals die dat zo graag doet met wetsvoorstellen die hem niet aanstaan. De Republikeinen hebben in de senaat weliswaar een meerderheid, maar geen grote, en er zijn een aantal Republikeinen die absoluut niet blij zijn met deze noodtoestand. Mitch McConnell behoorde daar zelf twee weken geleden nog toe, maar is inmiddels als een blad aan een boom omgedraaid en steunt nu de president. Het kan heel goed zijn dat alle Republikeinse senatoren dat doen, want enig bewijs dat ook maar één van hen tot de gewervelde diersoorten behoort hebben we nog niet gezien.
Maar daarmee is het nog niet gedaan, want er kunnen ook allerlei juridische procedures tegen een dergelijke maatregel worden aangespannen, met name door staten of organisaties waar fondsen aan onttrokken worden voor de noodtoestand. Je kunt je echter afvragen hoeveel kans die uiteindelijk maken. De moslimban werd bijvoorbeeld aanvankelijk door allerlei lagere rechtbanken geblokkeerd, maar in het Supreme Court aangekomen wel degelijk goedgekeurd met een 5 – 4 meerderheid langs partijlijnen, mede dankzij de dronken huilebalk Kavanaugh die het tot opperrechter geschopt heeft. De scheiding van de rechterlijke macht van de andere machten is in de Verenigde Staten altijd al zwak geweest, maar zeker gedurende de laatste jaren – onder andere ten gevolge van McConnells weigering een rechter in het Supreme Court te benoemen tijdens Obama’s laatste jaar als president – volledig gepolitiseerd. Dus dat wordt afwachten.
Het is, voor zover mogelijk, nu nòg duidelijker dan voorheen geworden dat deze regering, en vooral het hoofd ervan, gestopt moeten worden voordat er nog meer en extremere autocratische grepen naar de macht volgen. Het onderzoek van Robert Mueller gaat vooralsnog door, en er komen steeds ernstigere zaken aan het licht. Het lijkt erop dat daar de enige hoop ligt.
