Het fascistische Vox heeft bij de Spaanse parlementsverkiezingen een zware nederlaag geleden. Van de 52 zetels in het parlement raakte Vox er 19 kwijt. Omdat de conservatieve PP het veel slechter deed dan de peilingen voorspeld hadden, is de vorming van een ultrarechtse coalitieregering vrijwel uitgesloten.
Spain, national parliament election:
Final results
PP-EPP: 33% (+12)
PSOE-S&D: 32% (+4)
VOX-ECR: 12% (-3)
Sumar-LEFT|G/EFA: 12% (n.a.)
ERC-G/EFA: 2% (-2)
Junts-NI: 2%
EH Bildu-LEFT: 1%
PNV-RE: 1% (-1)
BNG-G/EFA: 1%
…+/- vs. November 2019
➤ https://t.co/uqtqAgTaHO pic.twitter.com/Y5J46xA4RH
— Europe Elects (@EuropeElects) July 24, 2023
Tegen alle verwachtingen in wist de sociaaldemocratische PSOE zelfs een winst van 2 zetels te boeken. De PP kwam weliswaar als grootste partij uit de bus, maar ze heeft naast Vox nog de steun van alle andere kleine rechtse partijen nodig. Dat zit er niet in, want buiten de PP wil niemand samen met leden van Vox op de foto.
Premier Sánchez heeft een grotere kans een nieuwe regering te vormen, maar dan heeft hij wél de steun van alle kleine regionale partijen nodig. Of dát gaat lukken is natuurlijk maar zeer de vraag.
De uitslag is hoe dan ook opmerkelijk. Van de voorspelde grote winst voor (extreem)rechts is niks terecht gekomen en de PSOE is de enige die – althans op papier – in staat is een coalitie te vormen. Sánchez’ politieke instinct heeft hem opnieuw niet in de steek gelaten. Voor Sánchez’ politieke bondgenoten op (radicaal)links viel de uitslag ook alleszins mee. De linkse coalitie Sumar deed het met 12% van de stemmen veel minder slecht dan veel mensen vooraf vreesden. Sumar is de vierde partij van het land en heeft maar twee zetels minder dan Vox.
Sánchez heeft in elk geval weten te voorkomen dat na Italië en Zweden nóg een lidstaat van de EU zich verder naar rechts beweegt. De PP probeerde tijdens de campagne afstand te nemen van Vox, maar die strategie liep spaak omdat de PP na de regionale verkiezingen in mei in diverse regio’s met Vox tussen de lakens kroop. Door de verkiezingen te vervroegen liet Sánchez de regionale coalitievorming van PP en Vox samenvallen met de verkiezingscampagne. Veel linkse en ook liberale kiezers schrokken zich een ongeluk en holden naar de stembus om in elk geval te voorkomen dat Vox in de regering zou belanden.
Handig gespeeld van de Spaanse premier, en misschien ook een les voor het campagneteam van Timmermans, nu de VVD heeft aangegeven open te staan voor een coalitie met de PVV.
Uitgelichte afbeelding: Door Ministry of the Presidency. Government of Spain, Attribution, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=71085286
