Oxfam trekt aan de alarmbel en publiceert vandaag een rapport waaruit blijkt dat honderden kwetsbare vluchtelingen zoals zwangere vrouwen, minderjarigen en slachtoffers van geweld en marteling in vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden aan hun lot worden overgelaten. Als gevolg van constante onderbezetting en gebrekkige processen faalt het systeem om de meest kwetsbare mensen te identificeren en te beschermen.
Overbevolkte kampen en onmenselijke omstandigheden
Op Moria, de hotspot op het Griekse eiland Lesbos, worden honderden kwetsbare mensen zonder onderscheid vastgehouden en aan hun lot overgelaten. De plek bevat zowat het dubbele van het aantal voorziene vluchtelingen en is door de recente regens in een modderpoel veranderd.
Oxfam stelt bovendien een zorgwekkende trend vast van het gevangenzetten van nieuw aangekomen vluchtelingen. Juristen en maatschappelijke hulpverleners zien steeds vaker mensen in detentie die er niet horen te zitten omdat ze minderjarig zijn of vanwege hun mentale en fysieke gezondheid. In detentie is het bijna onmogelijk om een dokter te zien of psychische hulp te krijgen.
Geen medische hulp
In het afgelopen jaar was er maar één door de regering aangewezen arts beschikbaar voor de screening van de 2000 mensen die elke maand aankwamen. In november 2018 was er helemaal geen dokter en dus ook geen medische controle om vast te stellen wie kwetsbaar was.
Zo werd een 28-jarige asielaanvrager uit Kameroen vanwege zijn afkomst vijf maanden lang opgesloten ondanks zijn zware mentale gezondheidsproblemen. Voor zijn opsluiting kreeg hij geen enkele medisch onderzoek, noch fysiek noch mentaal. Pas na één maand kreeg hij voor het eerst een psycholoog te zien. “We mochten maar twee uur per dag uit de container komen,” vertelt hij. “De rest van de tijd moest ik in een krappe ruimte zitten met 15 andere mannen, elk met zijn eigen probleem.”
“Mensen met fysieke of psychologische gezondheidsproblemen vastzetten en voor langere tijd vasthouden, is onaanvaardbaar,” meent Giorgia Girometti, beleidsmedewerker migratie bij Oxfam-Solidariteit. “Het is onverantwoord om de meest kwetsbare personen niet te identificeren en niet in hun behoeften te voorzien. Dat die mensen bovendien voor eigen politiek gewin worden gebruikt, wijst op een falend EU-beleid.”
Kwetsbaar en niet geïdentificeerd
Het systeem om de meest kwetsbaren te identificeren en te beschermen, is volledig vervallen ten gevolge van een constante onderbezetting en gebrekkige processen. Zo vertellen moeders dat ze vier dagen na de bevalling met een keizersnee uit het ziekenhuis werden weggestuurd om vervolgens in een geïmproviseerde tent te moeten slapen, zonder voorzieningen om een pasgeboren baby te verzorgen.
Slachtoffers van seksueel geweld en andere traumatische ervaringen leven er in explosieve omstandigheden waar voortdurend vechtpartijen uitbreken. Eén derde van de aanwezigen verklaart zich nooit veilig te voelen.
Oxfam dringt daarom aan op volgende maatregelen. De Griekse regering en de andere EU-landen moeten meer deskundig personeel inzetten, waaronder artsen en psychologen. Het controle- en opsporingssysteem op de Griekse eilanden moet weer in werking treden. Bovendien moet een groter aantal asielaanvragers – met name de meest kwetsbaren – regelmatig naar het Griekse vasteland worden overgebracht.
Iedereen die op een Grieks eiland aankomt, moet toegang krijgen tot de normale procedure voor asielaanvraag, vindt Oxfam, in plaats van een versnelde procedure die erop gericht is om mensen zo snel mogelijk terug te sturen naar Turkije. Deze mensen moeten ook een degelijk onderdak en medische hulp krijgen op het Griekse vasteland.
En Oxfam roept de Europese landen op om de verantwoordelijkheid voor het opvangen van vluchtelingen gelijker te delen met Griekenland, door het Dublin-akkoord te hervormen in lijn met het voorstel van het Europees Parlement. Op die manier kunnen de legitieme behoeften alsook de keuzes en verwachtingen van de asielaanvragers in overweging genomen worden en kan men vermijden dat ze vast komen te zitten in het land waar ze het eerst aankomen.
– Oxfam-Solidariteit, via De Wereld Morgen
