Ongeveer 300 beroemde Fransen hebben zich gesteld achter een manifest tegen het antisemitisme, dat er verantwoordelijk voor zou zijn dat in 10 jaar, sinds de moord in 2006 op de Frans-Marokkaanse Jood Ilan Halimi, in Frankrijk 11 Joden zijn gedood. Zij willen beslissende actie.
Onder de 11 doden worden de doden gerekend die in 2012 vielen bij een Joodse school in Toulouse, de aanslag op de Hyperchacher in 2015 en de moorden op een 65-jarige vrouw in 2017 en recentelijk een 85-jarige (Mireille Knoll). Franse Joden zouden „25 keer meer kans lopen aangevallen te worden dan hun islamitische medeburgers”, volgens het manifest. Ook zouden 10 procent van de Joden, 50.000 mensen, in de streek rond Parijs (de Ile de France) gedwongen zijn geweest om te verhuizen omdat ze zich niet meer veilig voelden. Dat zou neerkomen op ”een ethische zuivering”.
Het manifest, dat is geschreven door de vroegere hoofdredacteur van de ”Charlie Hebdo”, Philippe Val, verscheen afgelopen zondag in de krant Le Parisien. Onder de ondertekenaars waren politici als Nicolas Sarkozy en Manuel Valls, artiesten als als Gérard Depardieu, Charles Aznavour en Françoise Hardy, filosofen als Bernard Henry Levy, Alain Finkielkraut en Elisabeth Badinter, enkele imams en opperrabbijn Haim Korsia. ”Waarom is het zo stil?” vraagt de tekst zich af. Om daarop te antwoorden: ”Omdat de islamitische radicalisering die antisemitisme met zich mee draagt door een deel van de Franse elites wordt gezien als een sociale omwenteling… Omdat zich bij het oude antisemitisme van extreem rechts zich een antisemitisme van een deel van radicaal links heeft gevoegd, dat in het antizionisme een alibi heeft gevonden om de beulen van de Joden te veranderen in slachtoffers van de maatschappij. Omdat de electorale gemakzucht (bassesse électoral) ervan uitgaat dat de vote musulman tien keer zo belangrijk is als als de vote juif.
Het manifest vraagt aan de islamitische theologen om de teksten in de Qoran die oproepen tot het vermoorden en belasteren van Joden, christenen en ongelovigen nietig te doen verklaren. En het vraagt aan de ”Islam de France”daarbij het voortouw te nemen.
Er valt op het manifest nog al wat af te dingen. Elf doden in tien jaar zijn er elf te veel. Maar daarbij mag om te beginnen worden bedacht dat de moordenaar in Toulouse niet alleen op Joden joeg, maar ook twee islamitische militairen doodde en dat de moorden in de Hypercacher in 2015 een soort ”bijvangst” waren van de moorden op de redactie van Charlie Hebdo. Ook de opmerkingen over gedwongen verhuizingen van tienduizenden in de Ile de France zou ik nog wel een ergens anders bevestigd willen zien. Het is echter vooral het antwoord op de retorische vraag ”waarom is het zo stil” die de wenkbrauwen doet fronsen, omdat daar in alle duidelijkheid de anti-islamitische strekking van het manifest naar voren komt.
Om die reden weigerde bijvoorbeeld Anouar Kbibech, vice-voorzitter van de Conseil français du culte musulman (de Raad van Franse Moslims, CFCM), om mede te ondertekenen. Kbibech zegt in Le Monde dat dat niet was wegens het principe, want tijdens de mars na de moord op Mireille Knoll had hij duidelijk de ongerustheid en boosheid van de Joodse gemeenschap gezien. Nee, zijn weigering was gebaseerd op passages uit de tekst die hem ”tegenstonden”. Zoals het tegenover elkaar stellen van antisemitisme en anti-islamitische daden. Of de vergelijking die werd gemaakt tussen het belang van de Joodse en de islamitische electorale stem, die nou net neerkwam op het bevorderen van identiteitspolitiek (communautarisme) door mensen die zeggen tegen die politiek te zijn. Verder betreurde hij het dat verondersteld wordt dat moslims potentieel antisemitisch zijn totdat het tegendeel wordt bewezen. En tenslotte wees hij er ook op dat teksten uit de Qoran wel kunnen worden geherinterpreteerd, maar niet kunnen worden ingetrokken.
Anderen zoals Philippe Poutou, de vroegere presidentskandidaat van de Nouveau parti anti-capitaliste (NPA, ruim 1 procent van de stemmen) leverde op BFMtv scherpe kritiek op het feit dat het manifest anti-zionisme gelijk stelde aan antisemitisme. Dat betekende volgens hem dat de ondertekenaars partij kiezen voor Netanyahu en de politiek van de huidige Israelische regering. Ook stelde hij vragen over het feit dat het manifest zegt dat Joden 25 procent meer kans hebben te worden aangevallen dan islamieten. Volgens hem zit er zo veel variatie in de statistieken dat het best ook wel andersom zou kunnen zijn. Commentatoren van diverse dagbladen, tenslotte, gaven als kritiek dat het manifest bevolkingsgroepen uit elkaar drijft.
Het lijkt erop dat het manifest weer een zoveelste emotionele reactie is op een moord, die op Mireille Kroll, waarbij mogelijk antisemitische motieven een rol speelden. Sommigen denken helaas langs deze simplistische pro-Israelische en pro-zionistische lijn. (ik zou een apar naen kunnen noemne maar zal dat niet doen). De meeste andere ondretekenaars zouden er misschien beter aan gedaan hebben eerst even na te denken. Intussen is het manifest ook reclame voor een boek van diverse auteurs, onder wie ook Philippe Val, dat deze week bij de uitgeverij Albin Michel verschijnt: Le Nouvel Antisémitisme en France », 213 p., 15 euros.
