Foto: Een demonstrant in Madrid rolt een enorme euro over straat tijdens een protest tegen bezuinigingen en het redden van de banken.
Een overweldigende stroom data over industriële productie, werkgelegenheid, huizenprijzen en consumentenvertrouwen geeft aan dat de VS en Europa, de meest geavanceerde economieën van het kapitalisme, tot stilstand komen of erger. Dezelfde politici en economen die ons zolang hebben verteld dat de vrije markt het best denkbare systeem is, begrijpen niet wat er misgaat. De problemen gaan veel dieper dan ‘doorgeschoten financialisering’.
Door Maina van der Zwan
De dominante verklaring over de oorsprong van de crisis is dat te complexe constructies van onverantwoorde leningen hebben geleid tot een gebrek aan transparantie en te grote risico’s. Maar ruim drie jaar sinds de val van Lehman Brothers is duidelijk dat de problemen veel dieper gaan. Hoe kan het anders dat zelfs met biljoenen euro’s aan stimulering de groei niet aantrekt? En hoe hebben de schulden in de economie überhaupt tot zulke ongekende hoogtes kunnen stijgen?
Vanuit de systeemkritische traditie van het marxisme zijn er drie inzichten waarmee we wijs kunnen worden uit deze waanzin: 1. crises zijn inherent aan het kapitalisme en worden heviger naarmate het systeem veroudert, 2. ‘financialisering’ staat niet los van de reële economie, 3. het verloop en resultaat van elke crisis worden bepaald door klassenstrijd.
Manisch depressief
Vraag een willekeurige econoom wat de drijfveer van het kapitalisme is en in negen van de tien gevallen zul je ‘winst’ of ‘concurrentie’ als antwoord krijgen. Precies die eigenschappen maken het systeem zowel dynamisch als manisch depressief. De blinde concurrentieslag leidt er namelijk toe dat niemand controle heeft over wie wat wanneer en in welke hoeveelheden produceert. Elk bedrijf probeert een zo groot mogelijk marktaandeel te veroveren. Dat gaat niet om inschattingen die van dag tot dag kunnen worden bijgesteld, maar over enorme investeringen die zich over jaren en soms wel decennia moeten uitbetalen. Achterblijven is voor kapitalisten geen optie.
Het gevolg is een permanente tendens naar overproductie. Dat kan een tijd relatief ‘goed’ gaan, totdat er een omslagpunt wordt bereikt waarin de markt verzadigd is, de minst efficiënte bedrijven failliet gaan, mensen ontslagen worden, er minder uitgegeven wordt en het systeem in een neerwaartse spiraal belandt. Dit leidt tot de klassieke ‘boom and bust’-cycli waarvan de jonge geschiedenis van het kapitalisme vergeven is. Het systeem is dus inherent instabiel, maar dat is niet het hele verhaal.
Onderliggend aan die cycli opereert wat Marx ‘de tendens van de dalende winstvoet’ noemde, het hart van zijn crisistheorie. De werking hiervan is complex, maar samengevat komt deze erop neer dat naarmate het kapitalisme veroudert, winst maken duurder wordt.
Grafiek 1. Netto winstvoet voor de industriële productie in de VS, Duitsland en Japan.
Bron: Robert Brenner – The economics of Global Turbulence (2006).
Onder druk van concurrentie zijn bedrijven namelijk gedwongen meer en meer uit te geven aan ‘dood kapitaal’: fabrieken, machines, technologie en kantoren. Dit verhoogt de arbeidsproductiviteit, maar omdat concurrenten dit ook doen is het voordeel altijd maar tijdelijk, terwijl deze investeringen wel noodgedwongen groter worden. Op de lange termijn drukt deze trend de winstmarges, leidt hij tot een vertraging van de gemiddelde groei en tot terughoudendheid bij kapitalisten om in productie te investeren.
Neoliberale wortels
De ‘normale’ manier waarop het kapitalisme deze tendens naar een lage winstvoet tegengaat, is door het buiten werking stellen van de minst winstgevende onderdelen. Dit gebeurt door kapitaalvernietiging (crises en oorlog) of herstructurering (gecontroleerde afstoting van inefficiënt kapitaal). Maar naarmate het systeem ouder wordt, en de concentratie van kapitaal toeneemt, wordt deze ‘zelfreinigende werking’ steeds destructiever en riskanter.
Ter illustratie: de ‘oplossing’ die een einde maakte aan de Grote Depressie van de jaren dertig en de basis legde voor de lange periode van groei die daarop volgde, was de vernietigende werking van de Tweede Wereldoorlog.
Sindsdien zijn de economische eenheden alleen maar groter geworden. Hier komen we bij de wortels van de huidige crisis, namelijk de veranderingen in het kapitalisme sinds de jaren zeventig. Alle berekeningen van de niet-financiële winstvoet (oftewel het rendement op investeringen in de productieve sector) geven vanaf de jaren vijftig tot begin jaren tachtig een neerwaartse trend aan. Zie het als het langzaam ongezonder worden van het systeem. Hier was vooral sprake van in de VS, Europa en Japan.
De reactie van de 1% – wat marxisten de heersende klasse noemen – was drieledig. Ten eerste werden delen van het kapitalisme geherstructureerd. Denk aan de staalindustrie in de VS, de mijnbouw in Groot-Brittannië en de grootschalige privatiseringen. Ten tweede werd de productie verder geïnternationaliseerd met een uitbreiding van investeringen naar nieuwe centra van kapitaalaccumulatie. Zie de snelle opkomst van economieën zoals China, India, Zuid-Korea en Brazilië.
Ten derde, en dit is het meest fundamentele, werd de uitbuitingsgraad van arbeiders opgevoerd. In de VS en in mindere mate in Europa zijn lonen in de afgelopen drie decennia gematigd, terwijl de arbeidsintensiviteit en -productiviteit toenamen en sociale voorzieningen werden uitgehold.
Grafiek 2. Arbeidsproduc-tiviteit en reële lonen in de VS.
Bron: US Department of Labor, Bureau of Lobor Statistics; US Department of Commerce, Bureau of the Census, Historical Statistics of the United States.
Dit klassenoffensief dat schuilgaat achter de verzamelterm ‘neoliberale globalisering’ heeft ertoe geleid dat de neerwaartse trend van de winstvoet op een laag niveau is gestabiliseerd. Er was en is nog steeds reële groei, maar de instabiliteit en de onevenwichtigheden in het systeem als geheel zijn groter geworden.
Nu is er een andere belangrijke trend die parallel loopt aan deze ontwikkelingen, namelijk een groter gewicht van de financiële sector: meer aanschaf op krediet, deregulering van financiële handel en een enorme toename van schuld in de economie. Dat begon in de jaren tachtig als bijproduct van de internationalisering van kapitalisme – het land met de minst strenge regels trok het meeste financiële verkeer aan, dus het was meegaan of achterop raken – maar al snel werd het ook gezien als een bron van winsten op zich en fungeerde het als nuttige buffer voor een dalende koopkracht.
Door het matigen van de lonen was er namelijk een gevaar dat mensen minder zouden uitgeven en dit als een boemerang bij de bazen zou terugkomen. Maar met een uitbreiding van hypotheken, creditcards en allerlei leaseconstructies kon de koopkracht zelfs toenemen. Hogere productiviteit, gematigde lonen en toch hogere consumptie: het was een ideaal scenario voor de 1%.
Deze hele ontwikkeling was echter een zeepbel, die zichzelf opblies. Sta toe dat banken een veelvoud van hun bezit mogen uitlenen en beurzen zullen omhoog schieten. Zo verviervoudigde onder Fed-voorzitter Alan Greenspan de totale schuld in de VS tussen 1987-2005 van 10 biljoen tot 43 biljoen dollar, tegenover een bruto nationaal product van 12,5 biljoen in 2005. Het geld leek aan de bomen te groeien. Een kleine laag werd binnen korte tijd superrijk.
Maar uiteindelijk is dit soort kredietuitbreiding een hypotheek op de toekomst, gebaseerd op verwachtingen van mogelijke groei en winsten, die in realiteit juist onder druk stonden. Dat kaartenhuis is nu aan het instorten. Met schokken worden de dubieuze subprime-leningen, oninbare schulden en opgebouwde tegenstellingen ontmaskerd. Dit is een aanstichter van de crisis. De toename van neoliberale financialisering is echter een effect, niet de bron die het kapitalisme tot crisis drijft.
Kwestie van klasse
Het systeem kraakt dus onder overproductie, gebrekkige winstgevendheid en een opgebouwde schuldenlast. Deze obstakels voor groei hun ‘natuurlijke’ gang laten gaan zou het faillissement betekenen van hele landen, tientallen van de grootste bedrijven ter wereld en ontelbare kleinere. Een catastrofaal angstbeeld – voor kapitalisten omdat ze geen verlies willen lijden, voor de rest omdat deze ‘creatieve vernietiging’ levens verwoest.
Als uitweg uit de crisis en onder druk van de internationale concurrentie verhardt de elite zijn neoliberale strategie. Private schulden worden publiek en de staat wordt openlijker een instrument van het kapitaal. Er wordt bezuinigd op alles wat geen winst maakt en mensen worden gedwongen harder en langer te werken voor minder geld.
Ondertussen etteren de fundamentele problemen door. Daarom helpen de biljoenen aan kapitaalinjecties niet. Als investeerders geen winstgevende bestemmingen zien, blijft hun kapitaal ronddolen in onproductieve markten. Zo krijg je de absurde situatie van overtollig kapitaal en ongebruikte middelen tegenover massa’s werkloze mensen met sociale noden.
Dit is de waanzinnige logica waarin we gevangen zitten. Hoe langer deze uitgerekte crisis duurt, hoe meer mensen de wanhoop zullen voelen. Sommigen zullen zich tot God wenden, anderen zullen zich opgehitst tegen een zondebok keren, maar een alternatief biedt dit geenszins. Dat is waarom de Occupy-beweging zo hoopvol is. Ze verlegt de discussie over wat het probleem is: van de machtelozen – migranten, moslims en vluchtelingen – naar de machtigen en hun systeem. Dat is een besef dat we moeten uitbreiden, onderbouwen en vastleggen in organisatie.
Uiteindelijk gaat deze crisis over een klassenstrijd met twee mogelijke uitkomsten: een nieuwe ronde van ongekende uitbuiting en vernietiging, of een nieuwe organisatie van de maatschappij als geheel, waarin niet winst en concurrentie de economie voortstuwen, maar democratische controle en productie voor menselijke behoefte.
De alliantie van Occupy-actievoerders en arbeiders die op 2 november met een algemene staking de haven van Oakland stillegde laat wat dat betreft de weg vooruit zien. Degenen die gedwongen worden de economie dagelijks draaiende te houden hebben namelijk ook de macht het systeem te stoppen.
Dat is wat Marx bedoelde toen hij schreef dat het kapitalisme ‘haar eigen doodgravers creëert’. Een arbeidersklasse die zich in strijd bewust wordt van haar eigen vermogen heeft de sleutel tot het veranderen van de wereld.
Dit stuk is eerder verschenen op de website van socialisme.nu
Zeer interessant stuk.
Waarin grote delen de waarheid zijn.
Alleen ik voorzie het iets anders.
Ik denk aan revoluties en oorlogen.
Uitgebreid artikel!
Wel wil ik hier wat kritische vragen en opmerkingen bij plaatsen.
Ik denk wel dat economen zoals Stiglitz, Krugman enz. goed begrijpen wat er misgaat, alleen kunnen ze deze crisis niet oplossen.
U stelt dat er voor Biljoenen Euro’s is gebruikt voor stimulering?
Maar het is toch vooral zo dat de banken zaten en zitten met grote gaten op hun balansen en dat vooral daarin de Biljoenen Euro’s zijn gaan zitten?
Er wordt gesteld dat het systeem verouderd?
Marxisten stellen toch vooral dat de arbeiders niet naar hun waarde(de meerwaarde) worden uitbetaald, er overproductie ontstaat en daardoor crisissen in het Kapitalistische systeem ontstaan?
Het stuk heeft de verdienste dat het een aantal mogelijke oorzaken naast elkaar zet. Voor mij is de genoemde no 2. de belangrijkste:
De actie voerdes trokken 2 november op naar de haven Oakland om daar samen met de arbeiders een
staking te houden. Wel waar staakten ze voor? De reden waar voor wordt niet vermeld. Als de reden meer
geld was is dan de Occupij beweging zelf ook niet een onderdeel van het kapitalistische systeem?
Karl Marc maakte in de Sovjetunie een geplende economie maar bracht dat de zaligheid? Zo lang elk
mens denkt in termen van geld, elk jaar nog meer geld dan zal niemand de kapitalistische wereld
kunnen veranderen. Eerst moet dat denken van ons door broken worden, pas dan kan er een andere
wereld ontstaan. ik heb geen enkele hoop dat dat ooit gaat gebeuren.
jocghum Schreef:
Hoe durf je met je eeuwige kannietistiche matra over “denken doorbreken ” te praten .. je bent juist een zaaier van hopeloosheid .. weet je waar je stukjes commentaar me eigenlijk nog het meest aan doet denken ? Meneer Pastoor die van de kansel tegen stakende arbeiders preekt want “geef Ceasar wat Ceasars is ” en ander gereutel … Maar ja” iemand die de Bilderberg bezoekende PvdA aanhangt , wat kan je daar daar anders van verwachten dan een grote steun voor het Status Quo , maar je moet eens stoppen dat met de rockgroep van de zelfde naam te verwarren en iedereen proberen “Down, Down , Deeper and Down” te brengen … http://www.youtube.com/watch?v=bNPJuJSVmNA
jocghum Schreef:
Karl Marx had juist aangegeven dat het Communisme in Rusland voorlopig niet mogelijk zou zijn …
Hij leefde trouwens tot 1883 , dus was bij de Russische revolutie al ruim 20 jaar dood ….
Al B.
Weet u dat een arbeider ook een kapitalist kan worden? Wat denkt U dat wanneer tweeverdieners
gezamelijk zo,n 80.000 Euro bruto per jaar genieten, dat ze dan op Uw partij de SP stemmen? Nou vergeet het maar hun stem gaat naar de VVD of de PVV. Huisje Tuintje Beesje U mag mij rustig beschuldegen van hopeloosheid, maar een staking uitroepen in Oakland heeft dat dan deze wereld ook maar enigzinds
veranderd? U haalt een pastoor er bij met de woorden; geef Ceasar wat Ceasars is’
Nee Mijnheer Al.B. dat was Jezus toen de Roemeinse soldaten aan Jezus vroegen moeten onder danen
ook belasting betalen. Jezus haalde toen een geld stuk uit zijn zak en hij vroeg aan de soldaten wiens
afbeelding staat hier op? Wel zeiden de soldaten van onze Koning Ceasar. Jezus zei vervolgens tegen
de soldaten ;;geef dan wat de koning toekomt. De soldaten gingen bedroefd heen want ze konden hem
niet gevangen nemen.
Jezus was een Diplomaat Hij wou ook de werel veranderen, maar Hij begon of brobeerde eerst om de mensen te veranderen door hun anders te leren denken. Al B. Ik denk dat U weinig van het Christelijke
Pinksteren af weet, Op die dag kregen veel mensen de heilige geest,,,en na het ontvangen van de
Heilige geest hadden ze alles GEMEENSCHAPPELIJK…er was er geen 1 die gebrek leed.. Wel Al B.
maar dat duurde niet lang,,Want toen was er iemand die stiekum wat achter hield..een kapitalist dus
Weer Preken dat het niet anders kan Jochum ??
De S.P. is trouwens niet “mijn partij” maar helaas het beste wat Nederland politiek op het ogenblik te bieden heeft ….
En dat Jij er voor kiest om op die Bilderbergbezoekers van de PvdA te stemmen … Tja dat is je eigen beslissing , waarschijnlijk voortkomend uit een verslaving aan hopeloosheid ….
En ik heb een redelijke kennis van alle Christelijke verhalen … Je weet trouwens zelf donders goed dat de Pastoren en Dominees deze uitspraak misbruikte om onderwerping aan het gezag te preken ….. Maar ja van iemand die Marx als de opbouwer van het Russisch “communisme ” neerzet kunnen we niet te veel geschiedkundige kennis verwachten … de groep die daar bij het Pinksteren bijeen was heeft trouwens weinig invloed op het hedendaagse Christendom gehad , dat is opgezet door Paulus , die als een soort Oer Femke Halsema vanuit een tegenstandergroep plotseling lid werd van de Christengemeenschap en die van binnen uit veranderde in iets wat niets met de oorspronkelijke idealen te maken had ….
#7 Jochum: REGEL B: `Hier is het de bedoeling dat je zelf in eigen woorden en on topic reageert. Ben je daar niet toe in staat dan ben je niet geschikt voor deze site. Het zelfde geldt overigens voor “hit & run” link dumpjes’.
Daarnaast lijkt me dat Gristenfundamentalistisch en joodgristelijk geneuzel en gedram om eigen nihilisme te onderstrepen niet wenselijk is hier op Krapuul. Ga maar naar de EO met je gepreek.
Tot slot een persoonlijke reactie op je gebral in #4: Omdat ooit Karl Marx er is geweest en mensen gingen staken heb ook jij nu 38-urige werkweek, vakantie, AOW, WAO en heeft je vrouw kiesrecht.
Voordat je weer komt zemelen moet jij je dat eerst even realiseren.
Al Bakrastani heeft groot gelijk, je bent een kannietist, zelfs schrijven kun je niet eens fatsoenlijk.
Al. B.
U schreeft die groep die aanwezig was met pinksteren heeht weinig invloed gehad op het Christendom.
Al.B tot aan heden toe zijn er nog steeds mensen die in Israel leven als toen de eerste Cristenen in de Bijbel ( Kibboets ) Er zijn vele pastoors die verschillend over de Bijbel denken net als protestanse
dominees, net als onder Moslims er ook zeer vele verschillende predekers zijn. De Cristelijke predekers
preken vandaag het liefst over het Dogma van dat boek. Met de Kerst dagen laten ze het kindeke Jezus in
de kribbe liggen in plaats ta predeken over hetgeen Hij heeht gezegd en gedaan..Jezus gaf aan de mensen
de opdracht van;;Kleed de naakte en voed de hongere, Als gij 2 mantels bezit,,geeft gij 1 mantel aan die
gene die niet in het bezit van een mantel. Karl Marx, wel laat ik mij over deze man vergist hebben, maar
hij heeft wel de eerste stenen gelegd voor de revolutie welke 20 jaar later plaats vond. Jezus was een
Communist maar wel iemand die bij hem zelf begon.. De occupij beweging is over gewaaid uit de USA
in U weet net zo goed dan dat ik dat weet, dat uit dat land weinig goede dingen vandaan komen
jocghum Schreef:
Jochum, nogmaals: Reageer on topic Weet je wat dat is? Hou op met je weerzinwekkende gepreek en gewauwel, zoek een sekte, misschien leren ze daar ook nog fatsoenlijk spellen.
On topic of opkrassen!! Exit ➡
leuk dat je weet wat Jezus gezegd heeft Jochum .. Jammer dat je selectief er mee omgaat , Jezus was nog radicaler dan de Occupiers , waar die ageren tegen de geldwisselaars trapte Jezus ze de tempel uit …. Maar die Revolutionaire Jezus word liever vergeten … Vooral door lui die de revolutie verkocht hebben omdat het enige wat hun intreseert pluche is … De CDU’rs die ooit aan de wieg van de PvdA stonden zullen zich nu wel in hun graf omdraaien …..
Abdul,
De werkweek van 38 uur is niet bereikt door stakingen.. Nederland had in die tijd 800.000 werklozen.
Werkgevers samen met de vakbonden besloten toen de zogenaamde arbeids tijd verkorting in tevoeren
Je kreeg toen 13 ATV dagen er bij die je als werknemer moest inroosteren. Elke maand 1dag. De
achter liggende gedachte van ATV dagen was van dat de werkgever dan wel meer mensen zouden
aannemem. Dit plan werkte totaal niet, want waarom zou je als werkgever mensen aannemem waar je geen werk voor had AOW heeft Drees van de partij van de PVDA ingevoerd. Nederland had indie tijd een
grote economische groei. Abdul, toen ik 14 jaar was ben ik begonnen met werken. Mijn op leiding bestaat
uit 6 klassen lager ondewijs en 2 jaar LTS. Ik weet heel goed dat mijn Nederlands slecht is, Een dikke onvoldoende had ik.
Abdul er heerst nu een grote criss in NL.. Vervroegd pensioen bestaat niet meer ( VUT ) afgeschaft, tot 67 jaar werken..Nergens vinden stakingen plaats om dat de vakbeweging ook wel weet dat bij een economische krimp stakingen niet helpen
AL.B.
Eindelijk komen we eens wat dichter bij mekaar. Het is moeilijk voor een rijke om mijn Koningkrijk
binnen tegaan dan het kruipen van een kameel door het oog van een naald.
jocghum Schreef:
Nergens vinden stakingen plaats omdat de vakbond al jaren in de handen van PvdA collaborateurs als Astrid Jongerius is … en grote Crisis ?de crisis is in scene gezet , en word door het beleid van deze regering alleen verergerd .. dit vanwege het ( al jaren door de PvdA gesteunde ) neo-liberale plan om alles wat collectief is te privatiseren .. De vraag is weer heel eenvoudig : Aan welke kant sta je !!! van jou weten we ondertussen waar je staat: keurig aan de poort met je pet in je handen meneer de directeur te begroeten ….. en ondertussen iedereen die niet terug wil naar de jaren 20 verdeling van de welvaart vertellen dat het niet anders kan !!!! Naar wat voor wereld wil je terug ?? als we blijven incasseren kan straks tegen je klein-dochtertje verteld worden : “Niet huilen of tegenstribbelen , want dan raakt pappa zijn baan kwijt en hebben we niet te eten ” want DAT is het type verhoudingen waar rechts naar terug wil !!! vertel je haar dan daarna ook ” sorry meisje , maar het kon niet anders ” ….
13
jocghum
Vergeet maar dat er een vakbeweging is in Nederland.
De huidige vakbeweging is een onderdeel geworden van neo liberale politiek.
Een alibi om mensen steeds meer te laten inleveren.
Dat polderen heeft de vakbeweging kapot gemaakt.
Al. B.
In de tijd dat NL 800.000 werklozen had waren er onder de leiding van de FNV en de vakbond CNV vele stakingen..Hele machines werden naar buiten gesleurd, bedrijf bezettingen waren de orde van de dag
Overnames wat dan weer leide tot saneringen Ik weet het nog heel goed toen,, Ruurd Lubbers aantrad als
Minister President,,hij zou wel even de werkloosheid naar beneden brengen waren zijn woorden. En
inderdaad, het jaar daar op waren er zomaar zo,n 400.000 minder, maar in dat zelfe jaar steeg de WAO
met 400.000..Kortom het beestje kreeg een andere naam..
Ja ik hoor je al roepen,,,,wat wil je ook verwachten van Lubbers, een rechtse neo liberaal. Weet je er
heerst in Europa en Amerika een grote verwarring, De Brziliaan de Chinees de Indier en nog meer landen in het verre oosten zijn nu aan de beurt om een grote hap van de wereld handel te kapen.
Er is geen 1staats man,,ook niet van links die daar ook maar een ietsie bietsie aan kan veranderen
jocghum Schreef:
Ach Lubbers , Kok , welke Neo-liberaal dan ook .. Maar Handel en Eeuwige groei daarvan zijn geen concepten waarmee de mensheid blijvend bezig kan zijn .. Minder handel en vooral minder groei is wat we nodig hebben , maar dat kan je een PvdA lid niet duidelijk maken ..
Al. B.
Minder handel en vooral minder groei is wat we nodig hebben.
Ja, een zeer goede gedachte,,ook goed voor moedertje aarde,, goed voor het mileu. Maar helaas denkt
99,9 procent van de mensheid daar anders over. Inkomens moeten beter en eerlijker worden verdeeld.
Volkomen met U eens,,ik wil best mijn inkomen delen met iemand die 200 Euro in de maand meer heeft dan mij.
Maar als ik mijn inkomen zou gaan delen met iemand die 200 Euro minder heeft dan mij levert mij dat
weer niks op.
Hoe we het ook wenden of keren, heer Al. B. wij beiden hebben geen pasklare oplossingen voor deze
wereld. En de vele economen of filesofen,, van links of rechts ook niet.
Ik hoor U al weer zeggen van;;kanniet kanniet kanniet kanniet of nihilist nihilist nihilist nihilist..laat het
maar zo zijn. Misschien heeft die nieuwe vakbond wel de oplossingen..Wie weet!!
jocghum Schreef:
“pasklare oplossingen ” zijn niet nodig , een bereidheid om aan oplossingen te werken , dat wel .. maar de meerderheid is nog als u … zelfs niet bereid positief mee te praten …. één grote oplossing hebben , dat is de fout geweest van de overgrote meerderheid der politici / politieke partijen / filosofen … Revolutie faalt doordat het nooit geinternaliseerd word, waardoor de volgende generatie de boel verkloot …dus werken aan evolutie .. wat niet werkt sterft vanzelf af …
Al. B.
Werken aan evolutie…wat niet werkt sterft vanzelf af
Moeten we dan het plan wat U onlangs opperde op dit forum om uit stront van 17000000 NLers energie
temaken eerst uitbroberen ? En als het dan niet werkt,, och geen man over boord beginnen we weer gewoon over nieuw ,,AL.B. De Revolutie-nair heeft tenslotte plannen genoeg in zijn brein zitten.
Meer dan alle politici, politieke partijen, filosofen, analisten ect, ect bij mekaar
21: Jocghum:
Sommigen produceren heel wat méér stront dan anderen, wist je dat? Bek open, en dan komt er toch shit uit, soms, áls ze kunnen spellen, dan schrijven ze toch een shit op zeg.
quoot: [ AL.B. De Revolutie-nair ]
Wat een woord zeg, Revolutie-nair. Is dat een revolutienar? Of zoiets?
jocghum Schreef:
Tja , als je zelf geen ideeen hebt kan je natuurlijk je tijd besteden met het afzeiken van ideeen van anderen , of maar blijven jengelen dat het niet anders kan … En waar ik het over had word in andere landen wel gedaan , indiërs doen het met een mengsel van hun groenafval en hun “stront” maar je opa spoot het over het land en “wat goed was voor Opa is goed voor Jochum … ” natuurlijk …
Indiers doen het van mengsel van stront met hun , groenafval..Ja hun hele industrie,,fabrieken, onderandere auto-fabrikant””Tata” draaien op stront vermengt met groenafval..
Ja vandaar dat ze zo,n grote ecnonomische groei hebben..natuurlijk. Ze hoeven helemmal geen energie
meer in te voeren. Slim hoor die Indiers.
LEROIDANSE,
Mijn opleiding bestaat uit 6 klassen lagere school en 2 jaar ambacht school ( LTS ) metaal..Ik ben gaan werken toen ik 14 jaar was..Dat ik veel schrijf fouten maak weet ik,,,maar hoog-opgeleide mensen die elk
jaar deel nemen aan,,het grote dictee der Nederlanden ..maken ook nog vele fouten.