Het verkiezingsvoorstel van Groen-Links werkt ongelijkheid en individualisme in de hand
De partij GroenLinks heeft in hun verkiezingsprogramma voorgesteld om alle jongeren van 18 jaar €10.000 euro startkapitaal te geven. Dit zou een herverdeling van de welvaart moeten brengen. Jesse Klaver, lijsttrekker van GroenLinks presenteerde tijdens de verkiezingstijd het voorstel in een promotievideo met de opmerking, ‘de oplossingen zit hem in belastingen’. Buiten dat een paar procent meer belasting op vermogen of vermogensvergaring de structurele ongelijkheid die de partij terecht aankaart niet zal oplossen, zal het voorstel ook de ongelijke kansen van jongeren in Nederland niet verhelpen.
De vraag is natuurlijk ‘waarom nu ingaan op dit voorstel terwijl de verkiezingen inmiddels alweer achterwege zijn?’ Dat is vanwege het volgende: het voorstel legt een aantal structurele problemen bloot die terug te vinden zijn bij bijna alle politieke partijen in Nederland.
Het begint al met de verwarrende manier waarop het voorstel gepresenteerd wordt. Het voorstel zou de ongelijkheid moeten opheffen in Nederland. Maar loopt deze scheidslijn tussen rijken en jongeren? Misschien ook. Maar deze scheidslijn loopt vooral tussen arm en rijk daarom ook tussen jongeren onderling, en dat heeft alles met klasse te maken.
Het is namelijk zo dat er jongeren zijn kapitaalkrachtige ouders die hun kinderen op allerhande wijze financieel kunnen ondersteunen, en er zijn jongeren die dat niet hebben. Hun ouders kunnen niet bijspringen om de studiekosten of de huur van de studentenkamer van hun kind betalen en kunnen niet helpen bij het afbetalen van een opgebouwde studieschuld.
Waar dit voorstel in de praktijk dus toe zal leiden, is dat de jongeren het geld voor heel verschillende doeleinden zullen kunnen en moeten gebruiken. De één zal het kunnen gebruiken om leuke dingen van te kopen of het kunnen investeren in iets waar deze later nóg meer financieel voordeel mee heeft, de ander zal het moeten gebruiken om de gewone alledaagse zaken van te betalen – om de financiële achterstand op te vangen die hij of zij al heeft.
Dat dit de ongelijkheid uiteindelijk alleen maar verder zal vergroten in plaats van die te verkleinen, moge duidelijk zijn. Een éénmalige financiële uitkering aan jonge mensen, zonder oog te hebben voor de financiële achtergrond van deze (jonge) mensen, zal daar niets aan veranderen. En ook lost het ’t probleem van de grote loonongelijkheid van hun ouders, die aan de klassenmaatschappij ten grondslag ligt, niet op.
Daarnaast heeft het voorstel van GroenLinks nog een negatief neveneffect. Dat is een verder voerende individualisering, doordat jongeren met dit voorstel plotseling een budget krijgen dat zij op individueel moeten gaan beheren en investeren. Ze willen het geld, dat ook gewoon voor het algemene budget voor het onderwijs zou kunnen worden gereserveerd, individueel uitkeren zodat jongeren zelf kunnen kiezen hoe zij dit besteden. Niet goed of effectief besteed? Eigen schuld. Het zou deze giftige kapitalistische logica nog dieper in onze samenlevingen injecteren door een verdere vermarkting, financialisering (het alles uitdrukken in geld) en individualisering van onze sociale voorzieningen. In plaats daarvan zouden alle jongeren gewoon goede toegang moeten hebben tot algemene sociale voorzieningen als studeren, zorg en huisvesting. Iets dat al jaren onder druk staat.
- door Tommy Ryan
- uitgelichte afbeelding: Photo by Josh Appel on Unsplash
