Schrijvend over onder andere het zelfbeschikkingsrecht van volkeren zegt Lenin als een terzijde: en waarom zou Elzas geen onafhankelijk land kunnen zijn? Tot een eind in de vorige eeuw was het gebied in hoofdzaak Duits- althans Germaanstalig (het ligt gevoelig het “Duits” te noemen, omdat dit impliciet mogelijke aanspraken van Duitsland zou wettigen). Na 1919 en zeker na 1945 is de verfransing krachtig ter hand genomen. En het punt was ook vóór de annexatie door het Duitse keizerrijk in 1871: dat men die taal spreekt wil nog niet zeggen dat men vindt dat men bij Duitsland hoort.
Bij het schrijven van een stukje over Mark Wirtz werd ik met het dilemma geconfronteerd. Hij is in 1943 geboren in Straatsburg, toen het gebied weer eens hardhandig was ingelijfd bij Duitsland – en wat voor Duitsland.
Wat nu de EU is, is in feite opgericht om voor eens en altijd de strijdbijl over die gewesten (Lotharingen, Elzas, Saarland) neer te leggen. Robert Schuman, geboren in Luxemburg (ook al in het grensgebied van Germaans/Romaans Europa) en als Lotharinger tot 1919 Duitser, was als geestelijk vader van de Gemeenschap en Frans minister levend getuigenis van deze wens.
De achtergrond van wat nu de Europese Unie is, wel degelijk gebaseerd op streven naar vrede, wordt die wel genoemd in het geschiedenisonderwijs (of staatsinrichting of hoe het allemaal genoemd wordt in het hedendaagse prachtonderwijs)? En als u zegt: het is een economisch project, dan spreekt dit het niet tegen. Strategische mijnbouw- en industriegebieden werden door de Gemeenschap aan elkaar geklonken, om oorlog uit te sluiten voor de toekomst.
Wat een uitleg over de Elzas als spil achter de EU, terwijl ik het eigenlijk over de Krim en de annexatiedrift van Wladimir Wladimirowitsj Poetin wil hebben. Laat ik even wat Ernstige Zelfkritiek uitspreken, en er tevens op wijzen dat ik van Standpunt veranderd ben (daar ben ik niet de enige in, maar dat doet er niet toe verder).
Ik had – en heb – ernstig wantrouwen jegens de zogenaamde Maidanrevolutie in Oekraïne. De manier waarop Verhofstadt en Van Baalen daar even kwamen vertellen hoe Goed Ze Bezig waren boezemde, laat ik voorzichtig zijn, geen vertrouwen in. (Er was een filmpje van die scène hier, heel jammer dat het weg is).
Die Maidanrevolutie resulteerde in de vliegensvlug uitgevoerde annexatie van de Krim door Rusland. De overname van Oekraïne door Rusland-vijandige krachten noopte tot snel overnemen van de vlootbasis van Sebastopol en het hele schiereiland, waarvan het grootste deel van de bevolking trouwens Russischtalig is. Vanuit geopolitieke overwegingen was deze zet onvermijdelijk. Verklaren is nog niet goedkeuren. Wat zou het bezwaar zijn geweest om in de geest van Wladimir “Doe als ik schrijf, niet als ik doe” Lenin de Krim onafhankelijk en een goede buur van zowel Oekraïne als Rusland te doen zijn? Maar in 2014 was dit niet aan de orde. En nu, vrees ik, ook niet.
Vrees ik, want dat geopolitieke realisme kan me inmiddels gestolen worden. Er is nauwelijks achterbaks te noemen overleg aan de gang tussen Moskou en Loekasjenka over de onverbrekelijke eenheid tussen “Wit-Rusland” en Groot-Rusland, van Brest tot Wladiwostok. Binnen enkele dagen kan een soort herhaling van Tsjechoslowakije augustus 1968 plaatsvinden in Belarus, gecombineerd met De Krim 2014. Dat een linie van demonstrerende vrouwen door pelotons oproerpolitie breekt zullen de heersers nooit vergeven.
It is fearless women who are leading in #Belarus. This happened yesterday. Today, women are laying in front of the mobile barricades. The true winner of the election stood as her husband had been locked up for dissent against the dictator. #StandWithBelarus follow @BFreeTheatre https://t.co/Hdlto1yjOE
— Jamie Kelsey Fry (@JamieKelseyFry) August 30, 2020
Of studenten die dit ook lukt.
In a different part of #Minsk a group of students broke through the chain of riot police. #Belarus pic.twitter.com/bkjJ5iKuyv
— Belarus Free Theatre (@BFreeTheatre) September 1, 2020
Het is een verschil: Maidan Kiev werd gedragen door griezelige bewapende zwartgeklede fascistoïde mannen. En nogmaals, “liberalen” kwamen langs om in steenkolenengels te juichen. Belarus wordt gedragen door met bloemen bewapende in doorsnee in wit geklede vrouwen. Het machtige patriarchaat voor gek gezet. En geen hotemetoot komt langs. Belarus is mijn revolutie. Hoe kan de annexatiedrift van een revanchistisch regime in Moskou (en Minsk) tegengehouden worden, en dat zonder geweld?