Maandag 16 maart had het dé dag moeten worden: het werd al een tijd aangekondigd dat de premier zijn toespraak tot het Nederlandse volk zou houden en het zou op alle zenders uitgezonden worden. Sinds heel lang was het al niet voorgekomen dat de premier het volk zou toespreken, mijn geheugen gaat terug naar premier Joop den Uyl, die het volk toesprak ten tijde van de oliecrisis.
Tja, het was me het avondje wel, op die maandag de 16e maart 2020; op één avond twee kopstukken op de nationale tv: eerst premier Mark Rutte en later professor dr. Jaap van Dissel.
De wetenschapper
Om maar eens met de laatste te beginnen. Het kan mij niet heugen dat een directeur van het Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieu (RIVM) zoveel tv-zendtijd heeft gehad. Ten tijde van de heren Spaander, Cohen en Kampelmacher kwam de DG van het RIV(M) niet of nauwelijks op de tv. Je hoorde ook weinig van de heren, behalve als er weer een slagboom voor de parkeerplaats van zijn sokken was gereden of zigeunerkoning Koko Petalo zijn intrek op de parkeerplaats had genomen.
Tegenwoordig is het dus anders. Opvallend leek het dat door de manier van vragen en de vragen zelf van Nieuwsuur, de heer Van Dissel het kabinetsbeleid aan het uitleggen was. Juist dat was niet de bedoeling, althans niet door de directeur van een onderzoeksinstituut. Als het regeringsbeleid uitgelegd had moeten worden, dan had daar minimaal de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport moeten zitten of de premier. Of ik moet me vergist hebben en de nieuwe minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport was al aan het warmlopen.
Bestrijding
In de beginjaren van de vorige eeuw – toen de wetenschap nog niet zover was als nu – werd een infectie normaal uitgeziekt, althans als men het overleefde. Daarna is men de ‘wetenschap gaan inrichten’, die eerst begon natuurlijk met huis-, tuin en keukenmiddeltjes tegen alle ziektes, zoals paracetamol, ibuprofen en aspro bruis. Ik heb nog meegemaakt dat ik met een wasteiltje aan de etenstafel zat en een handdoek om mijn hoofd: het zogenaamde stoombadje.
Later ging men het ‘vaccin’ ontwikkelen en kregen we natuurlijk allemaal die daarvoor in aanmerking kwamen een oproep om zich jaarlijks tegen de griep te laten inenten. Natuurlijk weten we met zijn allen, dat zo’n vaccin maar gedeeltelijk kan werken, daar een vaccin altijd gericht is tegen het griepvirus dat vorig jaar in de mensenpopulatie rondzwierf. Echter – volgens de wetenschap – het was altijd beter dan niets.
En let nu op: dat is wat er nu gaat gebeuren, want volgens de premier is er geen of nog geen vaccin en dus gaan we het en masse uitzieken. Nu begreep ik dat het SARS-virus van jaren terug het broertje of zusje was van het huidige Covid-19-virus, dus waarom zou men daar niet mee kunnen vaccineren? Zo maar een domme opmerking van iemand die er geen verstand van heeft, maar ik bevind me in goed gezelschap, want er schijnt steeds meer ‘fake’ nieuws op de markt te komen … waarschijnlijk allemaal leken, dus?
Keuzes maken
Aan de buis gekluisterd, heb ik de toespraak van de premier aangehoord en later nog de uitzending van Nieuwsuur om te kijken wat ‘men er van vond’. De heer Rutte had voor zijn toespraak een andere opstelling (zijn werkkamer) en zich een andere manier (zoals president Macron, president Trump, president Maduro) van spreken aangemeten. Heel eng, niet de manier van spreken, zoals we hem kennen, joviaal, amicaal, praten over het verbieden van handenschudden en 30 seconden later met professor Jaap van Dissel op de nationale tv handen staan te schudden. Neen, deze keer kon je het meteen merken, dat het gesprek een erg bericht met zich meebracht en dat klopte. Het kabinet en de premier, gebaseerd op uitspraken van de wetenschap, hebben de keuze moeten maken tussen ‘total lockdown’, niets doen of ‘beheerste verspreiding’ (lees: gecontroleerde infectie = virusverspreiding). En met de wetenschap in de linkerhand – zo leek het wel – heeft het kabinet dus besloten om zoveel mogelijk mensen te laten infecteren / besmetten, zodat die immuniteit opbouwen om daardoor een muur te bouwen om de ouderen en de kwetsbare en toch al zieke mensen te beschermen.
Daarentegen kiezen landen om ons heen wel voor een ‘total lockdown’ en Nederland dus niet. Uitleg van de premier bij deze keuze was, dat een ‘total lockdown’ mogelijk wel op korte termijn zal werken, maar als na – zeg – een jaar alles weer open gaat, de kans op besmetting weer groot aanwezig zal zijn. Op zich iets voor te zeggen, alleen niet helemaal uit wetenschappelijk oogpunt.
Premier Rutte heeft met zijn keuze een groot risico genomen met de levens van anderen, sterker nog, hij heeft niet aan mij gevraagd, wat ik er van vind. Door de keus van gecontroleerde infectie kunnen in Nederland vele mensen het Covid-19-virus dus krijgen, juist mensen die niet tot de doelgroep behoren. Dat is nl de bedoeling, deze mensen moeten immuniteit opbouwen en liefst zoveel om anderen te beschermen. Maar de premier vergeet dan wel drie dingen: 1. ook ouderen en kwetsbare mensen kunnen in aanraking komen met het virus, zonder dat de immuniteitsmuur op dat moment aanwezig is; 2. op dit moment behoren een groot aantal zieken in de verschillende IC’s niet tot de bedoelde doelgroep, maar zijn ze jonger; en 3. kinderen kunnen het virus krijgen, jarenlang drager zijn van het virus zonder dat ze zelf er last van hebben, maar wel ouderen en kwetsbare mensen kunnen besmetten. Het virus verdwijnt niet uit de samenleving op deze manier.
Blijft bij mijn vrouw de vraag in haar ogen rondtollen: was de ‘total lockdown’ dan toch niet beter geweest? En deze vraag zou ik willen uitbreiden met de volgende opmerking: op het moment dat bijvoorbeeld alle landen van Europa gezamenlijk tot een ‘total lockdown’ hadden besloten, zeg voor x maanden of zelfs voor een jaar en na dat jaar de ‘total lockdown’ zouden opheffen met de quarantaine-maatregel voor mensen die binnen de grenzen van Europa komen, dan hadden we misschien het virus tegen kunnen houden in de tijd dat we tijd nodig hadden voor de ontwikkeling van het zo broodnodige vaccin, waarover iedereen nu spreekt.
Keuzes maken is nooit makkelijk, maar keuzes maken over het leven van een ander, is levensgevaarlijk.
