Het vermogen van alle miljardairs samen nam vorig jaar toe met 12%, ofwel 2,5 miljard dollar per dag. Het vermogen van de 3,8 miljard mensen, die de armste helft van de wereldbevolking uitmaken, nam in diezelfde periode met 11% af. Dat blijkt uit een nieuw rapport over economische ongelijkheid dat Oxfam vandaag lanceert, aan de vooravond van het World Economic Forum in Davos.
Uit het Oxfam-rapport, ‘Public Good or Private Wealth’, blijkt dat de groeiende kloof tussen arm en rijk de armoedebestrijding ondermijnt, schadelijk is voor de economie, en leidt tot toenemende maatschappelijke onrust over de hele wereld. Het rapport benadrukt hoe overheden ongelijkheid vergroten door een onrechtvaardig belastingbeleid en door onvoldoende te investeren in onderwijs en gezondheidszorg. Vrouwen en meisjes worden het zwaarst getroffen.
Maaike Vanmeerhaeghe, beleidsmedewerker ongelijkheid bij Oxfam-Solidariteit: “Terwijl grote bedrijven en superrijken genieten van steeds lagere belastingtarieven, kunnen miljoenen meisjes niet naar school en sterven vrouwen wegens een gebrek aan goede kraamzorg. Politici over de hele wereld dragen verantwoordelijkheid voor belastingregels die ongelijkheid bevorderen en moeten belastingontwijking veel grondiger aanpakken.”
Superrijken en multinationals minder belast
Het rapport onthult dat het aantal miljardairs sinds de financiële crisis bijna verdubbeld is. Tussen 2017 en 2018 kwam er om de twee dagen een nieuwe miljardair bij. Toch worden superrijken en multinationals lager belast dan in de vorige decennia. Het rapport stelt verder dat:
Een extra belasting van 0,5 procent op het vermogen van de 1 procent allerrijksten zou jaarlijks evenveel opbrengen als het bedrag dat nodig is om onderwijs te voorzien voor alle 262 miljoen kinderen, die nu niet naar school gaan, en om gezondheidszorg te financieren, die de dood van meer dan 3 miljoen mensen zou kunnen vermijden.Belastingtarieven voor rijke individuen en bedrijven zijn in historisch perspectief drastisch verlaagd. Zo daalde het hoogste tarief van de inkomstenbelasting in rijke landen van 62 procent in 1970 tot slechts 38 procent in 2013. Het gemiddelde tarief in armere landen is 28 procent. Het gemiddelde tarief voor de vennootschapsbelasting in rijke landen daalde van 49 procent in 1981 naar 26 procent in 2015. Slechts vier cent van elke dollar aan belastinginkomsten die in 2015 wereldwijd werd geïnd, kwam voort uit belastingen op vermogen, zoals erfenissen of eigendom.
Tegelijkertijd worden publieke diensten in veel landen zwaar ondergefinancierd of geprivatiseerd. Elke dag gaan 262 miljoen kinderen niet naar school en sterven er 10.000 mensen omdat ze geen toegang hebben tot betaalbare gezondheidszorg.
Vrouwen en meisjes grootste slachtoffers
Wanneer belastingen op rijkdom verlaagd worden, profiteren mannen daar meer van dan vrouwen. Mannen zijn globaal gezien rijker: zij bezitten 50 procent meer rijkdom dan vrouwen en staan aan het hoofd van 86 procent van de bedrijven.
Wanneer publieke diensten worden verwaarloosd, lijden de armste burgers, waaronder vrouwen en meisjes, het meest. Arme meisjes worden het eerst van school gehaald als er geen geld beschikbaar is en vooral vrouwen zorgen voor zieke familieleden als de gezondheidszorg faalt. De economische waarde van de onbetaalde zorg die vrouwen wereldwijd uitoefenen, komt uit op 10 biljoen dollar per jaar. Dat is 43 keer de omzet van Apple, zo berekende Oxfam.
“Mensen over de hele wereld zijn boos en gefrustreerd”, zo stelt Vanmeerhaeghe: “Zij hebben steeds meer het idee dat politieke leiders vooral luisteren naar een rijke elite en niet naar de wensen van de gemiddelde burger. Maar regeringen kunnen verandering teweegbrengen. Zij kunnen ervoor zorgen dat grote bedrijven en superrijken hun eerlijk deel aan belasting betalen. Met deze inkomsten kunnen ze goede gezondheidszorg en onderwijs financieren, die vrouwen en meisjes ten goede komen. Overheden moeten een betere toekomst voor iedereen bouwen en niet voor een kleine groep welgestelden.”
– Oxfam Solidariteit via De Wereld Morgen
