‘Geen man, geen vrouw, geen mens is illegaal!’ Woedend over de uitzichtloze situatie van uitgeprocedeerde vluchtelingen en over de plannen van het nieuwe kabinet van Rutte dat illegaliteit strafbaar wil maken, demonstreerden zaterdag 10 november zo’n tweehonderdvijftig mensen in Amsterdam.
Een dag na de Kristallnachtherdenking, waarbij mensen waren opgeroepen zich aan te sluiten bij het protest voor migrantenrechten, verzamelden zich om twee uur zo’n tweehonderdvijftig mensen bij het Nationaal Monument op de Dam. Bijzonder was dat deze demonstratie was geïnitieerd door een groep vluchtelingen van het protestkamp in Osdorp. Zij stonden vooraan met een meterslang geel spandoek met de boodschap: ‘We are here’.
Sjerp van Wouden, mede-coördinator van de demonstratie en lid van de IS, opende de demonstratie met het introduceren van de vluchtelingen en hun problemen: ‘Hoewel deze mensen een legitieme claim hebben op een verblijfsvergunning krijgen ze die niet. De IND gelooft hun verhalen niet. Maar ze mogen ook niet gedeporteerd worden. Somaliërs, bijvoorbeeld, mogen volgens een bepaling van de Raad van State in 2009 niet uigezet worden. Deze mensen zitten gevangen tussen een legale status en deportatie. Ze zitten klem.’
De bewoners van het kamp in Osdorp hadden activisten gevraagd een demonstratie te organiseren. Net als hun lotgenoten van actiekamp ‘Recht op bestaan’ op de Koekamp uit Den Haag hadden ze besloten zich niet meer te willen verstoppen, maar zich als groep te verenigen en naar buiten te treden in de hoop dat hun problemen niet langer genegeerd te worden door de Nederlanders. Deze week de organiseert ‘Recht op bestaan’ een achtdaagse actieweek en in het kader daarvan sloten ze zich zaterdag ook aan bij het Amsterdamse protest.
De eisen van de vluchtelingen uit Osdorp waren helder, in hun pamflet schreven ze: ‘Wij willen toegang tot zorg en onderwijs voor de kampbewoners. Wij willen dat de kampbewoners over straat kunnen zonder gearresteerd te worden. Wij willen een verblijf. Wij willen dat de dossiers van de kampbewoners opnieuw geopend en bekeken worden. Wij willen een legale verblijfsstatus voor alle kampbewoners.’
Na de speeches speelde een Amsterdamse sambaband een muziekstuk dat deed denken aan een stemmig eerbetoon bij een begrafenis. Op het ritme van de trommels vertrokken de mensen voor een lange protestmars door de stad. Met de vluchtelingen voorop achter het grote gele spandoek vertrokken de actievoerders richting Centraal Station. De demonstranten droegen spandoeken met teksten als: ‘Recht op bestaan’, ‘Vluchtelingen welkom, geen mens is illegaal’ en ‘Vluchtelingenkamp eist mensenrechten’; ‘Dit zijn geen onwettige mensen, in NL zijn onmenselijke wetten’.
Op de Dam kreeg de demonstratie nog weinig aandacht, maar de protestmars kreeg veel bekijks. Mensen konden letterlijk niet om hen heen, de weg werd in beslag genomen, de tram kon maar moeilijk langs de optocht rijden en de actievoerders riepen luidkeels: ‘No borders, no nations, stop deportations!’ en ‘Solidarité avec les sans papiers!’ Mensen bleven stil staan kijken, ze maakten foto’s en filmpjes, ze gingen voor hun raam staan. Veel toeschouwers sympathiseerden met het protest. Sommigen sloten zich aan. De felheid van het protest was indrukwekkend. Het maakte een groot verschil dat de mensen waarover de demonstratie ging voorop liepen. De actie was daarom niet alleen bedoeld om mensen te overtuigen van ons standpunt dat vluchtelingen humaner behandeld zouden moeten worden en dat illegaliteit niet strafbaar mag zijn, het was ook een hartstochtelijke steunbetuiging aan de slachtoffers van het Nederlandse migratiebeleid.
Aangekomen bij het stadhuis kreeg iedereen gelegenheid te spreken. Vluchtelingen, buurtbewoners, activisten en politici spraken over het Nederlandse vluchtelingenbeleid dat wereldwijd bekend is als hard en in strijd met de mensenrechten. Willem Bos van Steuncomité Sociale Strijd: ‘Geïnspireerd door Occupy en de Arabische lente stichtten vluchtelingen in Nederland op verschillende plekken protestkampen. Wij zijn geïnspireerd door deze vluchtelingen die niet vragen om een gunst maar om hun recht. Dat soort mensen hebben we hard nodig in ons land!’
De vluchtelingen betuigden hun dankbaarheid naar de Nederlanders die hen al anderhalve maand hadden bijgestaan in hun kamp: ‘Veel Nederlanders hebben ons geholpen door kleding, eten en geld te doneren. Zonder hun hulp zouden we zijn gestorven. We zijn de Nederlanders erg dankbaar.’ Een buurtbewoonster uit Osdorp kon alleen maar zeggen: ‘Ik ben zo woedend en verdrietig over de situatie van deze vluchtelingen dat ik er geen woorden voor heb!’ Coffi Badou-Bensou van het Transnational Migrant Platform zei: ‘Deze boodschap tegen illegaliteit is niet alleen gericht tegen de Nederlandse overheid, maar tegen alle staten!’
Nadat verschillende mensen hadden gesproken zong een muzikant uit het vluchtelingenkamp Osdorp twee prachtige liedjes over zijn liefde voor Afrika. Zijn vrienden zongen met hem mee. Daarna vroeg Sjerp van Wouden aandacht voor de slachtoffers van het Europese migratiebeleid. ‘De mensen die hier nu zijn, zijn overlevers. Anderen zijn gedood toen ze grenzen probeerden over te steken of verdronken op Middellandse Zee toen ze op weg naar Fort Europa waren. Laten we twee minuten stil zijn om hen te gedenken.’
De demonstratie was een krachtig protest tegen het onmenselijke migratiebeleid in Nederland en tegen de plannen van het nieuwe kabinet om illegaliteit strafbaar te maken en daarmee onschuldige mensen te criminaliseren. De vluchtelingen hebben laten zien dat ze onderdeel zijn van de Nederlandse samenleving en eisen een oplossing voor hun uitzichtloze situatie. Niemand kan meer zeggen dat ze niet wisten dat situatie van vluchtelingen in Nederland zo schrijnend is. De komende dagen voer Recht op bestaan in Den Haag actie tegen het Nederlandse asielbeleid, sluit je aan!
Voor meer informatie zie Recht op Bestaan Zie ook Fotoverslag vluchtelingendemonstratie Amsterdam
Dit stuk is eerder verschenen op de website van socialisme.nu; auteur Renate Klinkenberg
