Twee politieke onthoofdingen met vreemde parallellen. Allebei in het buitenland. Een Amerikaan en een Nederlander. Er zit wel 80 jaar tussen.
In 2014 was het een Amerikaans oorlogsfotograaf, James Foley, door IS in Syrië en op video. Man in oranje overall. Totaal gruwelijk. Op 10 januari 1934 in Leipzig onthoofdden de nazi’s Marinus van der Lubbe, na een vreemd proces en gerommel met wetten. Hij was de eerste buitenlander die de nazi’s vermoordden.
Ik hoorde een interview mooi interview in de serie ‘HARDtalk’ van de BBC World Service met Diane, de moeder van Foley. Zij is behoorlijk over haar verdriet en haat heen en heeft een stichting opgericht. Deze stimuleert regeringen om hulp te geven aan politiek gekidnapte mensen. Ze is nogal bedrogen door Obama, die geen hulp wilde bieden maar dat voor moeder Diane verborgen hield. Ze is daar overheen gestapt en komt zeer overtuigend over.
Van de moeder van Van der Lubbe is mij niets bekend. Hij was de eerste buitenlander die de nazi’s vermoordden. Hij was uitgesproken antifascist en antinazi en ook nog communist en stichtte in de Reichstag een brandje. Dat grepen de nazi’s, vooral Hitler, aan om via een coup de macht in Duitsland te grijpen.
Van aandrang van de toenmalige Nederlandse regering op de nazi’s om Van der Lubbe te sparen is mij ook niets bekend. So far, so similar.
De Amerikaanse regering heeft nu mede dankzij de Diane Foley een ander standpunt. Hij is dus niet voor niets gestorven…
Zij heeft overigens drie maal met een van de (Britse) moordenaars van haar zoon gesproken, nadat hij is de VS in de gevangenis kwam. Ze heeft hem zelfs de hand geschud. Prachtig en moedig. Zoals alleen een moeder kan.
We beleven dit jaar het tachtigste bevrijdingsjaar van de naziterreur en de nazigenocide, de Holocaust. In Duitsland gaan extreemrechtse stemmen op om de schuld van de Duitsers van toen (plus Oostenrijkers) niet langer te noemen. De AfD en verwante bewegingen, zoals de PVV en FvD, rukken op.
Met de Duitse verkiezingen in aantocht krijgen al deze punten een extra lading. Ook Nederland, als 13de Duitse provincie, moet duidelijk het opkomend Duits en ander fascisme afwijzen. Nederland heeft bovendien als moederland van het eerste vermoorde nazislachtoffer een bijzondere positie in deze discussie.
Komt dus allen naar de herdenking van de onthoofding van Van der Lubbe op 10 januari 2025 om 16:30 in de Van der Lubbehof, in Leiden.
– Uitgelichte afbeelding: Door Onbekende fotograaf – Tribute website to Marinus van der Lubbe, Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=32216635
