Vandaag berichtgeving uit vier landen: Senegal, Rusland, de VS en Griekenland. Myanmar, waar bloedige onderdrukking de opstand tot nu toe gelukkig niet neer weet te slaan, verdient weer extra aandacht maar dat prop ik niet in deze Strijdkroniek, dat vergt weer een artikel op zichzelf. Minstens.
- Senegal: opstand
- Rusland: repressie en personeelstekort
- VS: repressie per robot en meer
- Griekenland: solidariteit met Dimitris Koufontinas
Senegal: opstand
De NOS schreef er gisteren eindelijk over.(1) Maar het is al dagenlang bezig: opstand in Senegal, in West-Afrika. De aanleiding is de arrestatie van een oppositioneel politicus. De diepere reden: grote frustraties wegens armoede en uitzichtloosheid onder vooral de jeugd. De vorm: massademonstraties, confrontatie met ordetroepen, plunderingen. Een wereldwijd intussen zeer vertrouwd tafereel.
Het begon op woensdag 3 maart. Toen moest Ousmane Sonko voor een rechtbank verschijnen vanwege een aanklacht wegens verkrachting die tegen hem is ingediend. Aanhangers vergezelden hem op weg naar die rechtbank, politie ook, en beiden raakten slaags. Toen werd Sonko aangehouden wegens ‘verstoring van de openbare orde’. Dit vond plaats in de hoofdstad Dakar. Daarna begon een reeks felle demonstraties, met hard politieoptreden beantwoord. Al donderdag 4 maart bleek daarbij in de plaats Bignona kwam daarbij iemand om, het is niet erg duidelijk hoe.(2)
Wie is deze Ousmane Sonko? CNN omschrijft hem als “een 46-jarige belastinginspecteur die op de derde plaats kwam met 15 procent van de stemmen in de presidentsverkiezingen van 2019.”(3) Hij geniet aanzienlijke populariteit onder jonge mensen. Hij wordt er intussen van beschuldigd een personeelslid van een massagesalon te hebben verkracht. Aanhangers zien achter die beschuldiging een truc om de huidige president, Macky Sall, van een lastige rivaal te verlossen.(4)
Dat wantrouwen lijkt me bepaald geen onzin. Tegelijk is en blijft het verstandig om die verkrachtingszaak wel serieus te nemen: zo’n beschuldiging mag niet worden weggewuifd, enkel en alleen omdat het ons niet uit komt. Dat het gezag Sonko aanhield vanwege ordeverstoring van zijn aanhangers, laat zien dat het wantrouwen gegrond is. Demonstraties tegen die president zijn des te logischer als je weet dat hij aan zijn tweede termijn als president bezig is. Een derde termijn staat de grondwet niet toe, maar er zijn berichten dat er een grondwetswijziging in de maak is.(5) Eerder zijn trouwens in Senegal ook al eens oppositiekandidaten weggewerkt door ze met strafzaken om de oren te slaan.
Intussen zijn mensen dus in opstand. De aanhouding van Sonko was daarvoor de aanleiding, de redenen zitten veel dieper. Minister van binnenlandse zaken Felix Abdoulaye Diome sprak van ‘ongebruikelijk provocerende acties’, waarachter hij zelfs ‘occulte krachten zag‘. Diome veroordeelde plundering en schade aan openbare en particuliere eigendommen en beschreef het geweld op de straat als ‘daden van een terroristisch karakter’. Aljazeera gaat verder: ‘Sommige bewoners zeiden echter dat een corona-gerelateerde avondklok en algehele ontevredenheid met president Macky Sall (…)ook de publieke boosheid deed toenemen. “Terwijl Sall de economie tijdens zijn mandaat een boost gaf, lijkt het er op dat sommigen van hen het gevoel hebben dat ze er buiten gelaten zijn; er is een dieper wordende kloof tussen haves en have-nots”’, aldus de Aljazeera-verslaggever ter plekke, Nicolas Haque.(6) Mensen zien wellicht Sonko als spreekbuis van hun woede. Maar het gaat dus om veel meer. Haque vertelt verder: ‘ “Er is een gevoel dat dit protest niet alleen over politiek gaat – het gaat over een sociale beweging”, zo voegde hij toe bij de buitenkant van een geplunderde supermarkt waar plaatselijke bewoners halt hielden “om alles te pakken te krijgen wat ze konden: een blik eten, toiletpapier”’
Niet alleen een supermarkt was echter doelwit. In de stad Diaobe, in het zuiden van Senegal ging een bureau van de militaire politie in vlammen op en waren ook regeringsgebouwen doelwit van demonstratieve woede. Dit is een opstand van een arme bevolking tegen zowel kapitalistische rijkdom als tegen repressieve staatsmacht. Die repressieve staatsmacht liet het er niet bij zitten. Al op zaterdag 6 maart was het dodental opgelopen tot zeker vijf. Intussen riep een coalitie van oppositiepartijen, Beweging voor de Verdediging van de Democratie, mensen tot massaprotesten op. In die coalitie zit de partij van Pastef, de partij van Sonko, maar de coalitie is kennelijk breder.(7) Alweer een teken dat dit allang niet meer gaat om de aanhang van Sonko zelf, als het daar al om heeft gegaan.
In een overzichtsstuk van Abolition Media Worldwide (8) zie je hoe stevig de opstand al heeft huisgehouden, hoe sterk het volksverzet is. En dat in een land dat doorging voor een van de meest stabiele landen in de regio. Als Senegal niet immuun is voor het vrolijke virus van verzet, welk land dan nog wel? Bezorgdheid voor de bedreigde Orde is er alom. De invloedrijke Raad van Imams en Predikers in Senegal riep op zondag intussen op tot vrijlating van Sonko en tot een ‘terugkeer naar kalmte’. Ombudsman Alioune Badare Cisse maande de president aan om zich tot de bevolking te wenden en eindelijk iets te zeggen. ‘Doe het, voor het te laat is’.(9) Daaruit spreekt bezorgdheid binnen het establishment, bezorgdheid wegens een protestbeweging waarvan het revolutionaire potentieel hen met angst vervult. Dat die angst maar gegrond mag blijken te zijn!
Rusland: repressie en personeelstekort
In Rusland regeert de repressie door. Kennelijk kan het gezag het maar amper aan, want dat gezag zoekt personeel. Er is een opvallend omvangrijke campagne gaande om mensen te werven voor de oproerpolitie, met oproepen op allerlei websites. Reuters heeft er eens naar gekeken en zegt dat gevonden gegevens ‘suggereren dat de campagne veel verder is gegaan dan enige soortgelijke campagne in recente jaren. Betalen doet het allemaal niet veel, zo’n oproerpolitiebaan. Daar staat tegenover dat ervaring, althans volgens een advertentie voor een bepaalde baan bij een eenheid in Moskou, niet werd gevraagd.(10)
Je gaat haast denken dat ze er personeelstekorten hebben. Dat zou er op kunnen wijzen dat het onderdrukken van de massademonstraties uit protest tegen de arrestatie van Navalny in januari, het gezag en haar politie toch niet helemaal in de koude kleren zijn gaan zitten. Dat zou een gunstige ontwikkeling zijn. Niet omdat Navalny deugt – dat doet deze racistische nationalist niet, ook niet nu hij linksere taal bezigt. Maar wel omdat in het protest tegen zijn aanhouding wel degelijk een rechtmatig streven naar vrijheid en rechtvaardigheid tot uiting komt.
Veel minder amusant is het bericht over een tweetal anarchisten in de Siberische stad Kansk. De een heet Denis Mikhaylenko, de ander heet Nikita Uvarov. Zij zijn in de zomer van 2020 gearresteerd, maar de informatie vond pas gaandeweg verdere verspreiding. De beschuldiging? “Deelname aan een terroristische organisatie’, en terroristische plannenmakerij. Waarom? Ze hadden online, op het game Minecraft, het gebouw van de staatsveiligheidsdienst nagebouwd om het daar de lucht in te doen vliegen!
Ze hadden trouwens ook posters verspreid om voor aan andere anarchist op te komen. En ze hadden plannen om een Food Not Bombs-actie te houden: Food Not Bombs is een actievorm waarbij eten wordt klaargemaakt en uitgedeeld op een openbare locatie om daarmee arme mensen te ondersteunen en tegelijk ene punt te maken tegen aso-prioriteiten in het kapitalisme en tegen voedselverspilling. Dat waren natuurlijk hun echte vergrijpen in de ogen van het staatsgezag: voor hun medemensen opkomen, en ageren tegen onderdrukking.
Nu is die aanhouding en de beschuldiging al kwaadaardig en bizar genoeg. Helemaal schunnig wordt het als je kennis neemt van de leeftijd van deze gevaarlijke terroristen. Tijdens hun aanhouding waren ze veertien jaar oud! Er is veel meer te vertellen over de zaak tegen deze jonge dappere anarchisten, Ze dreigen een gevangenisstraf van maximaal 10 jaar te krijgen. Een kameraad van hen, Bogdan Andreev, heeft nu huisarrest en ook hij kan maximaal 10 jaar krijgen. Deze mensen dienen natuurlijk bedolven te worden onder vriendelijke ondersteunende post, en hun zaak verdient ook verder maximale solidaire aandacht. Je leest meer over wat er speelt en wat je kunt doen op onder meer de website van avtonom.org.(11)
VS: repressie per robot en meer
Repressie? Dat kunnen ze in de VS natuurlijk ook! Uit New York City kwam het bericht dat ze daar nu een elektrische politiehond hebben. Het ding wordt Digidog genoemd, en het is al ingezet in de Bronx, in Queens, in Brooklyn.(12) Ga er maar van uit dat hiermee niet alleen repressie, maar ook de racistische dimensie ervan via etnisch profileren, vrijwel letterlijk op een soort automatische piloot verder gaat. Er is wel een voordeel: zo’n Digidog kun je genadeloos hardhandig kapotmaken, zonder zelfs maar het spoortje meegevoel dat je zou hebben als het een politiehond of politiepaard betrof.
Meer over repressie. Het proces tegen de agent die vorig jaar de zwarte man George Floyd om het leven bracht met een voet op diens nek, begint vandaag, 8 maart, met de selectie van de jury. Intussen is er allerlei wetgeving om politiegeweld te beteugelen. Maar die wetgeving, zo maakt een artikel in de Guardian duidelijk, zou George Floyd niet hebben gered.
Zo is er een nieuwe wet in de maak, de George Floyd Act (!!). Daarin is een verbod op de nekklem opgenomen. Maar George Floyd is niet met een nekklem vermoord. ‘Een politieagent zette acht minuten en 46 seconden zijn knie op Floyds nek ‘. Dat werd Floyd fataal. Dat is natuurlijk net zo vreselijk als de nekklem waarmee in Den Haag Mitch Henriquez de dood is in gejaagd door de Haagse politie. Maar het is geen nekklem, en dus had een verbod op een nekklem niets uitgemaakt voor het leven van George Floyd.
Iets dergelijks geldt voor het verbod op etnisch profileren dat in die wet staat. Floyd is aangehouden, niet bij willekeurige racistische politiecontroles maar nadat de politie erbij gehaald werd omdat Floyd vals geld gebruikt zou hebben. De gewelddadige aanhouding en wat volgde, droop van het racisme. Een witte man zou beleefd zijn meegenomen naar het politiebureau, en niet ter plekke zijn afgemaakt. Maar de aanhouding zelf was geen kwestie van etnische profilering. Het laat allemaal maar zien hoe weinig er te verwachten is van wetgeving als het er om gaat om racistisch politiegeweld een halt toe te roepen, Aan het diepgewortelde en gewelddadige racisme waarmee de politie – niet alleen in de VS! – doordrenkt is, verandert zulke wetgeving niets.
Griekenland: solidariteit met Dimitris Koufontinas
Intussen vechten duizenden demonstranten dag na dag voor het leven van politieke gevangene Dimitri Koufontinas. De Griekse staat, geregeerd door de rechtse Nieuwe Democratie – de oude, met nog een paar vrijheidsrechten waaronder het demonstratierecht, is kennelijk niet meer voorradig – hanteert onderdrukkingsmethoden die aan de dictatuur van het beruchte kolonelsbewind (1967-1974) in Griekenland doen denken.
Dimitri Koufontinas was een strijder van N17, een gewapende verzetsgroep die van 1975 tot in 2002 vocht tegen onderdrukking en imperialisme.(14) Kort erna werd hij aangehouden en tot de cel veroordeeld. Hij ging in hongerstaking nadat de autoriteiten hem zonder aankondiging naar een andere gevangenis overbrachten. Sinds 23 februari drinkt hij ook niet meer. Inmiddels bevindt Koufontinas zich op de rand van de dood.
Vrijwel dagelijks zijn er nu demonstraties. Op 1 maart stonden er grote menigten bij het parlementsgebouw en hielden een optocht.(15) Op 2 maart wederom duizenden mensen op straat, tegenover oproerpolitie die massaal aanwezig was met waterkanon en meer. De demonstratie was groter dan de dag ervoor, en demonstranten slaagden erin om terrein waar politie ze van had verdreven, even later terug te pakken. Ook demonstraties in andere steden, waaronder Thessaloniki.(16) De avond erop: wederom protest van duizenden.(17) En ook op 4 maart was het raak. Toen werd ook bekend dat Dimitris Koufontinas niet het recht kreeg om twee artsen van zijn keus te krijgen, hetgeen ook een inbreuk is op zijn wettelijke rechten.(18)
De woede over de wrede, wraakgierige behandeling die de Griekse staat op Dimitris Koufontinas loslaat, is duidelijk groot en wijd verbreid. Ook de zoon van Koufontinas is ondertussen bij een van de protestacties opgepakt.(19) De dag dat Dimitris Koufontinas sterft – iets waar de Griekse regering op aanstuurt – gaat er waarschijnlijk wel het een en ander in vlammen op. Dat is een inschatting, maar ook een hoop. Updates vind je dan ongetwijfeld ook op Enough 14, de website die ik als bron voor mijn berichtgeving uit Griekenland in deze Strijdkroniek heb gebruikt.
Tot volgende week!
Noten
1 ‘Onrust in Senegal na arrestatie oppositieleider, vijf doden bij demonstraties’, NOS, 7 maart 2021, https://nos.nl/artikel/2371587-onrust-in-senegal-na-arrestatie-oppositieleider-vijf-doden-bij-demonstraties.html
2 ‘Senegal clashes kill one after opposition leader arrested’, Aljazeera, 4 maart 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/3/4/senegal-clashes-kill-one-after-opposition-leader-arrest
3 ‘Senegal restricts internet over rape allegation escalate’, CNN, 5 maart 2021, https://edition.cnn.com/2021/03/05/africa/senegal-protests-rape-charge-intl/index.html
4 ‘Senegal protests escalate as opposition leader appears in court’, Aljazeera, 5 maart 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/3/5/senegal-opposition-leader-faces-rape-charge-as-protests-escalate
5 ‘Senegal protests after opposition leader Ousmane Sonko arrested’, BBC, 6 maart 2021, https://www.bbc.com/news/world-africa-56298756
6 ‘“Descend on the streets”: Senegal opposition calls for mass protests’, Aljazeera, 6 maart 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/3/6/west-africa-bloc-urges-restraint-amid-unrest-in-senegal
7 De informatie uit deze alinea komt allemaal ook uit ‘“Descend on the streets”: Senegal opposition calls for mass protests’, Aljazeera, 6 maart 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/3/6/west-africa-bloc-urges-restraint-amid-unrest-in-senegal
8 ‘Cop Cars and Courts Attacked as Uprising Spreads across Senegal’, AMW English, 6 maart 2021, https://www.amwenglish.com/articles/police-stations-and-french-owned-companies-burned-in-uprising-in-senegal/ , gevonden via https://enoughisenough14.org/2021/03/07/cop-cars-and-courts-attacked-as-uprising-spreads-across-senegal/
9 ‘“Descend on the streets”: Senegal opposition calls for mass protests’, Aljazeera, 6 maart 2021, https://www.aljazeera.com/news/2021/3/6/west-africa-bloc-urges-restraint-amid-unrest-in-senegal
10 Reuters, ‘“No experience needed”: Russion riot police launch recruitment drive’, The Guardian, 5 maart 2021, https://www.theguardian.com/world/2021/mar/05/no-experience-required-russia-riot-police-launch-recruitment-drive
11 Antii Rautiainen, ‘The 14-year old Minecraft-“Terrorists” of Russia’, 5 maart 2021, Avtonom.org, https://avtonom.org/en/author_columns/14-year-old-minecraft-terrorists-russia , gevonden via https://www.amwenglish.com/articles/14-year-old-anarchists-face-terrorism-charges-in-russia/
12 Akin Olla, ‘A dystopian robodog now patrols New York City. That’s the last thing we need’, The Guardian, 2 maart 2021, https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/mar/02/nypd-police-robodog-patrols
13 Derecka Purnell, ‘The George Floyd Act wouldn’t have saved George Floyd. That says it all’, The Guardian, 4 maart 2021, https://www.theguardian.com/commentisfree/2021/mar/04/the-george-floyd-act-wouldnt-have-saved-george-floyds-life-thats-says-it-all
14 ‘The greek government is about to murder Koufontinas – Thousands march in protest in Athens, Greece [Video]’, Enough 14, 1 maart 2021, https://enoughisenough14.org/2021/03/01/the-greek-government-is-about-to-murder-koufontinas-thousands-march-in-protest-in-athens-greece-video/
15 Zie noot 14
16 ‘Athens: Second massive demonstration in solidarity with Dimitri Koufontinas in a row’, Enough 14, 2 maart 2021, https://enoughisenough14.org/2021/03/02/athens-second-massive-demonstration-in-solidarity-with-dimitris-koufontinas-in-a-row/
17 ‘Athens: Thousands of people took to the streets for the third night in a row in solidarity with Dimitri Koufontinas’, Enough 14, 4 maart 2021, https://enoughisenough14.org/2021/03/04/athens-thousands-of-people-took-to-the-streets-for-the-third-night-in-a-row-in-solidarity-with-dimitris-koufontinas-videos/
18 ‘Greece: People took to the street the fourth consecutive day in solidarity with Dimitris Koufontinas’, Enough 14, https://enoughisenough14.org/2021/03/04/greece-people-took-the-streets-the-fourth-consecutive-day-in-solidarity-with-dimitris-koufontinas/
19 ‘ “Koufontinas shows us the true face of power”’, Enough 14, 6 maart 2021, https://enoughisenough14.org/2021/03/06/koufontinas-shows-us-the-true-face-of-power/
Ook verschenen bij PeterStormt
- Uitgelichte afbeelding: Door NVO – Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=12624869
