Zo, de tweede keer Strijdkroniek! Aandacht voor de Trumpistenstaatsgreep, de bestorming van het Capitool vorige week woensdag? Nee, niet hier, dat mocht Trump willen. Vanochtend nog schreef ik er een stuk over op deze site. Er komt waarschijnlijk later in de week wel meer. Maar er is wel meer gebeurd, in de VS en daarbuiten. We beginnen wel in de VS. Deze keer, want we gaan daar geen gewoonte van maken.
Google-arbeiders in vakbond en strijd
Personeelsleden van Google, en van Alphabet Inc waar Google een onderdeel van is, zijn begonnen een soort vakbond op poten te zetten. Ze worden daarbij ondersteund door de Communications Workers of America, een reguliere vakbond. Die heeft een afdeling, CWA Local 1400, waar de Google-/Alphabet-vakbondsleden lid van kunnen worden. Dit kondigden betrokkenen aan op 8 januari. Organisatoren van het nieuwe vakbondsinitiatief kregen hierover een brief geplaatst in de New York Times. Het idee is om betaalde organizers in te huren. Ruim 200 personeelsleden van Alphabet/Google worden door het nieuwe vakbondsinitiatief vertegenwoordigd. Ik pluk dit van Aljazeera op 8 januari.(1)
Het is een belangrijke stap: organisatie van personeelsleden van een machtig tech-bedrijf als Google. Dat bedrijf zegt natuurlijk dat het personeel haar ter harte gaat, maar doet het liefst zaken ‘rechtstreeks met het personeel’. Dat klinkt leuk, tot je bedenkt dat personeelsleden een voor een, zonder collectieve organisatie en onderlinge steun, vrijwel machteloos staan tegenover het mega-concern.
Google-arbeiders zijn al wel eerder in actie geweest. Redenen genoeg. Er is ongenoegen onder Google-personeel over ‘Project Maven’, waarin het Ministerie van defensie een samenwerkingspartner is. Ook de manier waarop Google omgaat met klachten over seksueel grensoverschrijdend gedrag, heeft al tot onvrede geleid. En dan is er nog het beloningsbeleid ten aanzien van hoge managers. Afgelopen weken was er ook al beroering ontslaan toen Google een zwarte onderzoeker naar kunstmatige intelligentie had ontslagen.
De 200 personeelsleden die nu bij het nieuwe initiatief zijn aangesloten, zijn maar een fractie van de 130.000 mensen die het concern in dienst heeft. ‘De groep was georganiseerd door software ingenieurs maar staat open voor alle rangen van van het personeelsbestand in de VS en Canada, waaronder ook tijdelijke en contractarbeiders’, vertelt de BBC.(2)
Het vakbondsinitiatief – zo maakt Aline Selyukh, een reporter met contacten ter plekke, op NPR duidelijk (3) – geeft vorm aan initiatieven onder het personeel die al op gang waren gekomen. Er zijn eerder al werkonderbrekingen geweest. Wat er nu gebeurt, is een interessante nieuwe stap.
Het wordt overigens geen ‘reguliere’ vakbond, met wettelijke rechten om contracten af te sluiten, zo legt Harold Meyerson uit in The American Prospect.(4) Arbeidswetgeving maakt dat in de VS erg moeilijk en als het initiatief dat zou proberen zou Google er waarschijnlijk vol op inzetten om dat te voorkomen. Denk daarbij aan subtiele maar ook minder subtiele vormen van intimidatie.
Maar het is ook niet het radicaal soort bottom-up vakbond zoals anarchosyndicalisten die voorstaan, en zoals bijvoorbeeld de International Workers of the World (IWW) nastreven: het initiatief is wel aan de reguliere vakbond CWA gekoppeld, en gaat dus met betaalde organisatoren werken. Dat is een zwakte, want precies reguliere vakbonden zullen conflicten binnen veilige perken proberen te houden om hun gezicht als ‘sociale partners’ niet te verliezen.
Het feit echter dat 20.000 personeelsleden in 2018 bij Google een staking hebben gehouden ‘om te protesteren tegen de tientallen miljoenen dollars aan twee executives die ontslag hadden genomen nadat de aanklachten wegens seksuele intimidatie tegen hen waren ingediend’,(5) laat zien dat de strijd niet automatisch binnen die veilige perken hoeft te blijven. Hoe dan ook, arbeidersstrijd en arbeiders-organisatie tegen bazen in Silicon Valley in de techsector, is belangwekkend en goed nieuws.
Studentenprotest in Istanbul
Kort enkele andere punten. Uit Turkije kwam maandag 4 januari bericht over studentenprotest in Istanbul. Aanleiding was de benoeming van een nieuwe rector aan de Boğazdi Universiteit. Die heet Melih Bulu, heeft de baan sinds 1 januari, is al eens in opspraak geweest wegens beschuldigingen van plagiaat, en is – vanzelfsprekend, zou je haast zeggen – lid van de AKP, de regeringspartij van president/sterke man Erdoğan. De NOS: ‘De studenten zien in de benoeming een nieuwe stap in het beteugelen van de academische vrijheid in Turkije. Ze droegen spandoeken met teksten als “Niet onze rector” en “AKP, handen af van onze universiteit”. De studenten worden gesteund door medewerkers, academici en afgestudeerden van de universiteit’(6)
Het protest bracht enkele honderden studenten op straat, plus politie. ‘De oproerpolitie rukte met groot vertoon uit bij twee ingangen van de universiteit(..). Toen studenten van buiten de campus naar binnen probeerden te komen, braken er rellen uit. Turkse media melden dat er twee studenten zijn gearresteerd.’(7) Hoe het vervolgens verder is gegaan, weet ik niet. Maar hoe dan ook, studentenprotest als dit is een veelbelovend vonkje strijd, in een wegens repressie en crisis wel degelijk sociaal ontvlambare Turkse maatschappij.
Sneeuwpop in Belarus
We gaan snel nog even naar Belarus. Daar gaan de protesten tegen het bewind van Loekasjenko – uitgebroken nadat die zich via frauduleuze verkiezingen aan de macht bleef vastklampen – nog steeds door. Niet langer in de vorm van grote massadrmonstraties: intense repressie, politieterreur en massa-arrestaties maken dat inmiddels erg moeilijk, en winterweer maakt het ook niet echt prettiger. Maar in wijken her en der gaan nog steeds kleine groepen mensen in een soort flashmobs de straat op en houden een optocht met de inmiddels bekende wit-rood-witte vlaggen die tot oppositiesymbool zijn geworden.
Hoe krampachtig het gezag reageert op elk vertoon van oppositie bleek onlangs, in een bericht dat ik aantrof op Radio Free Europe/Radio Liberty.(7) Iemand had een sneeuwpop gemaakt, en voorzien van een rode sjaal die in combinatie met de sneeuw inmiddels dus heel subversieve combinatie rood-met-wit. In de ene hand een soort hooivork, in de andere hand een ketting. Er op geschreven: ‘Lang leve Belarus’.
Toen de politie ter plekke kwam, was het bouwsel helaas gesmolten. Dat maakte de suggestie die de maker van de sneeuwpop aan de politie deed om de sneeuwpop te arresteren – die was immers aan het actievoeren – een beetje onpraktisch. Met karakteristiek gebrek aan gevoel voor humor pakte de politie de man zelf op. Of daarmee het verzet in Belarus werkelijk een vernietigende slag is toegebracht, valt ernstig te betwijfelen.
Polen: bosbezetting!
In Polen begonnen actievoerders op 3 januari met het blokkeren van een toegangsweg naar een bos waarvan 30 procent ten prooi dreigt te vallen aan houtwinning. Daarmee begon een bosbezetting om dit waardevolle natuurgebied uit handen van bedrijfsvandalen te houden. Het betreft een soort oerbos, waar beren wonen, en lynxen, en uilen.
Ooit was er het plan om het gebied tot nationaal park uit te roepen, maar ‘nu is het geen eens een natuurreservaat’, zo schrijven initiatiefnemers van de actie. Erg veel winst zit er kennelijk ook niet eens in. We lezen: ‘de twee plaatselijke bosbeheerbedrijven kregen de afgelopen jaar meer dan 30 miljoen euro’s vanwege het tekort. Drie keer zo veel als de 23 nationale parken van Polen’. Bij het bericht staan ook contactgegevens, voor wie mee wil doen. Ik vond het bericht op de prettige anarchistische website Enough 14. Mooie actie!
Noten:
1 ‘Google employees form union in rare move for a tech giant’, Aljazeera, 4 januari 2020
2 ‘Google’s workers form tech’s first labour union’, BBC, 5 januari 2020
3 ‘After Years Of Activism, More Than 200 Google Employees Form A Union’, NPR, 4 januari 2020
4 Harold Meyerson, ‘The Google Uprising in Context’, 5 januari 2020
5 Zie 4
7 Zie 6
9 ‘Nora219(A), A new forest occupation in Poland’, 9 januari 2020
Ook verschenen bij: PeterStormt
