Voor Amsterdam Centraal Station op 20 november geen honderden forensen. In plaats daarvan staat het stationsplein vol met demonstranten: stakers uit het stadsvervoer, stakende schoonmakers, socialisten, milieuactivisten en vele anderen. De OV-stakingsmanifestatie is de aanloop naar de Dag van de Verontwaardiging. Verontwaardiging over de bezuinigingen op het openbaar vervoer, verontwaardiging over de afbraak van de kunstsector tot de zorg, maar ook over het kapitalisme als zodanig. Het wordt een dag vol actie, muziek en toespraken. Kern van het gebeuren is de samenkomst van arbeiders, maatschappelijke organisaties en Occupy.
Tekst Cihangir Civan / Foto’s Adriaan Bosma
Tegen twaalven staan honderden betogers voor de hoofdingang van Amsterdam CS. Bussen en actievoerders staan opgesteld rondom een podium. Samen met de Abvakabo is Milieudefensie organisator van de manifestatie. Bezuinigingen op het OV, stelt Ivo Stumpe, zijn niet alleen een aanslag op de mobiliteit. Ze betekenen ook meer auto’s op de weg, wat viezere, ongezondere luchten veroorzaakt en slecht is voor het milieu.
Om te tonen wat de gevolgen zullen zijn van de bezuinigingen heeft Milieudefensie een oude GVB-bus meegenomen. ‘40% minder OV, daar red je het milieu niet mee’ staat er op. Poppen van premier Rutte en minister Schultz staan ‘persoonlijk’ met een breekijzer in de aanslag om de bus te slopen. De bus wordt doormidden gezaagd, de voorkant rijdt weg – een krachtige verbeelding van een stuk kleiner OV.
De stakers worden toegesproken door PvdA, SP en GroenLinks. Zij hebben het vooral over hun initiatiefwet voor goed openbaar vervoer in de grote steden, die zij in juni lanceerden met D66. Deze wet kan het voor Amsterdam, Den Haag en Rotterdam mogelijk maken om hun eigen vervoersbedrijf te hebben, in plaats van de verplichte aanbesteding van Schultz waardoor de publieke vervoersbedrijven GVB, RET en HTM verkocht moeten worden.
‘Partij Van Verraad’
Maar voor het doorvoeren van die wet is een parlementaire meerderheid nodig. Opvallend is dan ook dat alle linkse woordvoerders benadrukken dat de PVV overgehaald moet worden om die wet te steunen. Voor veel van de OV-werknemers is echter allang duidelijk dat de PVV niet te vertrouwen is, aangezien ze 180 graden gedraaid is en nu voor openbare aanbesteding is. Binnen GVB, RET en HTM staat Wilders’ partij dan ook bekend als ‘Partij Van Verraad’.
De OV-arbeiders staken nu voor de zesde maal op rij en zijn niet van plan op te geven. Ger Geldhof van de Abvakabo, tevens voorzitter van de ondernemingsraad van de GVB, moedigt de actievoerders aan. ‘De aanbesteding gaat wat dit kabinet betreft door, dat betekent dat wij ook verder gaan met actievoeren! Het enige antwoord is actie, actie, actie!’ Hij maakt ook duidelijk dat dit gevecht onderdeel is van een breder gevecht tegen alle bezuinigingen en dat ‘de rekening moet teruggestuurd worden naar de veroorzakers van de crisis!’
Op de stakingsmanifestatie is er zichtbaar een veel bredere steun van organisaties en groepen dan eerder. Geldhof is zijn bondgenoten erkentelijk: ‘Vandaag hebben we elkaar gevonden en we laten elkaar niet meer los. Samen tonen wij onze verontwaardiging, samen moeten we winnen!’ Vervolgens vertrekken de honderden stakers en actievoerders in een enthousiaste, bruisende stoet richting de Dam.
Rumoerige deelnemers
In de demonstratie bevinden zich tien grote, rumoerige deelnemers. Het zijn de meegenomen stadsbussen die stapvoets, maar volop toeterend over het Damrak rijden. De Rotterdamse bus is tussen de Amsterdamse te herkennen aan de ‘bestemming’ Feijenoord. Vanuit de doorgezaagde bus aan de kop wordt de mars opgezweept.
Halverwege CS en Dam ligt het Occupy-kamp aan het Beursplein. De bezetters staan langs de kant en scanderen volop mee met de demonstranten. Occupy biedt de stakers taart aan. Gezamenlijk worden leuzen meegezongen: ‘Nee, wij gaan de crisis niet betalen!’, ‘Hé, ho, kabinet, jullie vragen om verzet!’, ‘We are the 99%!’, ‘Occupy, Occupy!’. Ook OV-werknemers en stakende schoonmakers scanderen mee.
Op de Dam staat het podium van Hete Herfst, het platform dat de manifestatie hier organiseert. Verschillende muzikanten, van Freek de Jonge tot rapformatie Def P. en de Onderhonden, zorgen voor een gezellige sfeer, die helpt om warmte te brengen op het koude plein.
‘Kapitaalinjectie’
Een van de opvallende sprekers is de directeur van Greenpeace International Kumi Naidoo. Hij geeft een indrukwekkende toespraak waarin hij de vraag stelt: waarom kunnen het OV en andere sectoren geen kapitaalinjectie krijgen net zoals de banken? Net zo belangrijk is zijn oproep aan de verschillende activistische organisaties om aan samenwerking te blijven bouwen voor overwinning.
Gedurende de middag krijgen meer dan twintig verschillende mensen en organisaties het woord. Naast het podium gebeurt weer iets anders. Aan de ene kant wordt stamppot gemaakt, aan de andere kant wordt drinken geserveerd. Geert van Occupy Amsterdam deelt solidari-tea uit: ‘Occupy is solidair met alle mensen die opkomen voor hun rechten en dus met deze demonstranten ook. De pan zat vol, we hebben er al 300 uitgedeeld. Wil je er ook een?’
De grote winst van de Dag van de Verontwaardiging is niet in de eerste plaats de opkomst, die over de dag circa 1500 mensen telt. Het is met name de kwaliteit van het protest: een nieuwe samenwerking tussen diverse maatschappelijke organisaties, de macht van de stakers, en de radicale systeemkritiek van Occupy. Dit smaakt naar meer – voor de strijd tegen Ruttes afbraakkabinet, en het grotere project voor een wereld waarin mensen boven winst gaan.
Dit stuk is eerder verschenen op de website van socialisme.nu, zie daar ook voor foto’s.
Het OV is een hopeloos inefficiente sociale werkplaats, dus Occupy zou er toch tegen moeten zijn dat de arme burger daar via torenhoge tarieven en via belastingen voor moet opdraaien.
@1: Jos
Jij bent zeker zo iemand die moet betalen voor al die vervelende dingen?
LeRoiDanse Schreef:
Occupy is tegen graaiers en het OV-personeel graait op zijn niveau net zo hard als de top van de bank.
Men heeft zich in het OV lonen toebedeeld die 50% hoger liggen dat wat vergelijkbaar is in het bedrijfsleven.
Jos Schreef:
Dat is nogal een boude bewering. Kun je dat aantonen.
De hoogte van lonen komt voort uit CAO onderhandelingen. Hoezo zichzelf toebedelen? (dat is meer iets voor ceo’s)
Als in het bedrijfsleven de lonen 50% lager liggen denk ik dat het wettelijk minimumloon wordt ontdoken. Dat is illegaal.
even surfen levert op.
een beginnend buschauffer bij Connexion kon in 2008 rekenen op: Een beginnende buschauffeur (ouder dan 21jaar) wordt ingeschaald volgens de CAO Openbaar vervoer in de chauffeursloonschaal ergens tussen €1725,- en €2400,- (bruto) excl onregelmatigheidstoeslag.
Een beginnend chauffeur in het openbaar vervoer : 1640, bruto.(loonwijzer)
Jos Schreef:
Betekend niet dat de Chauffeurs te veel krijgen , maar de rest te weinig , je kan het de chauffeurs niet kwalijk nemen dat hun bond minder verraad pleegde dan de bonden van de andere werknemers …
Openbaar vervoer hoort trouwens volledig genationaliseerd en gratis te zijn , wie dan de auto wil pakken moet ook geen reiskostenvergoeding meer krijgen tenzij zij/hij echt geen andere methode heeft om op zijn/haar werk te komen …
Al Bakrastani Schreef:
De typische SP redenering, er is altijd onbeperkt geld voor overheidspersoneel. Helaas zijn die tijden vrees ik voorbij, het OV zal ook moeten leren zijn eigen broek op te houden.
Gratis bestaat niet.
Witte duif Schreef:
Het probleem is dat in het verleden de overheid alle verliezen van het OV automatisch bijpaste. Het gevolg was dat de CAO-kosten volledig uit de pan zijn gerezen, immers de werkgevers hoefden de CAO-kosten toch niet zelf te betalen en konden dus royaal voor Sinterklaas spelen.
Het grote verschil met het bedrijfsleven komt vooral voort uit allerlei secundaire arbeidsvoorwaarden (doorbetaalde pauzes, eerste en laatste kwartier hoeft niet gewerkt te worden, luxe verlofregelingen, luxe rijtijdenregelingen, etc.). Als gevolg daarvan is het daadwerkelijk gewerkte aantal uren in het stads- en streekvervoer zo laag dat de effectieve uurloonkosten 50% boven die in de touringcar sector en vrachtvervoer uitkomen. Een voorbeeld: een buschauffeur met een full-time contract zit bij de RET zo’n 900 per jaar achter het stuur, dat is nog geen 18 uur per week!
Een grappige situatie heb je bijv. in Den Bosch. Daar komen groene Arriva-bussen van de provincie Gelderland die door touringcarbedrijven worden gereden en rode Arriva-bussen van de provincie Brabant. De rode chauffeurs kosten per uur dat ze rijden 50% meer dan de groene chauffeurs. Zo zitten ze samen in de schaftruimte, de een in eigen tijd, de ander doorbetaald. En dan is het bij Arriva Brabant nog schraalhans vergeleken met hoe er feest gevierd wordt bij RET, HTM en GVB.
@ Jos:
En wat doet Jos voor de Kos? Die zit met een stopwatch in kantines, of huppelt van bus naar bus om de [ge]werk[te]tijd waar te nemen voor de baas van die chauffeurs? Ik ken die etters met een HBO opleiding me nog wel herinneren van toen ik eens in een fabriek werkte. Met clipbord en stopwatch gewapend multiplaychosevragen aankruisen vanuit een positie met goed zicht op de lopendeband productiemedewerkers. Het was wat mij betreft of zij eruit of ik. Dus ik. Maar tegenwoordig zijn ze overbodig wegens dat alles nu electronisch wordt bijgehouden. Behalve natuurlijk als het de veiligheid op de werkvloer [of op de weg] betreft. Maar dit soort vind nu gretig aftrek in de beveiligingsbranche na een cursusje.
Jos Schreef:
typisch Neo-liberaal gekakel “als er geen geld mee te verdienen valt voor aandeelhouders kan het niet ”
Juist door de verdergaande privatisering is het OV onrendabel geworden , Uit de belastingen en afdrachten van bedrijven die verder geen reiskostenvergoeding meer hoeven te betalen gefinancierd OV kan wel kost effectief … vooral wanneer er collectief ingekocht en vernieuwd kan worden ..
Maar dat zijn die collectieve voorzieningen hé en daar hebben Neo-liberalen de past aan …