De Tweede Kamer steunt de weigering van het kabinet Rutte III in te stemmen met eurobonds voor de zuidelijke EU-lidstaten. Naast de rechtse partijen steunt ook de volksnationalistische SP het kabinet.
Eurobonds zijn obligaties die worden uitgegeven voor gezamenlijke rekening van alle landen van de eurozone. Ze zijn een middel om zwaar getroffen Zuid-Europese landen als Italië en Spanje te steunen bij het oplossen van de financieel-economische problemen die het gevolg zijn van de coronacrisis. De rente over deze speciale obligaties is het gemiddelde van de rente die individuele landen in de eurozone moeten betalen. Het gevolg zou zijn dat landen met een hoge obligatierating (bijv. Duitsland en Nederland) een iets hogere rente betalen. Landen met een lagere rating (bijv. Spanje en Italië) betalen dan een iets lagere rente. Het maakt het voor Italië en Spanje eenvoudiger geld te lenen op de financiële markten.
Van rechtse partijen hoeven we op dat punt natuurlijk niets te verwachten, die bestaan uit kleinzielige, benepen Droogstoppels. Bovendien staan de fascisten Baudet en Wilders burgerlijk rechts in de nek te hijgen.
Dat de SP zich eveneens tegen de uitgave van eurobonds keert is schandalig. Het gebrek aan solidariteit van de SP met arbeiders in Zuid-Europa is stuitend.
Dit is een gotspe,zoals Bram Ieven (@bramieven) hieronder uitlegt (voor de leesbaarheid hebben we van een Twitterdraad een lopend verhaal gemaakt:
De SP stemt tegen eurobonds en al hoeft dat niemand te verwonderen – eigen arbeider eerst was altijd het devies – het is toch teleurstellend. En niet alleen omdat de SP laat zien lak te hebben aan internationale solidariteit.
Dat de SP tegen eurobonds is hoeft niet te verwonderen – ze waren in 2011-12 ook al tegen. Dat is een politieke keuze voor nationalisme en tegen meer Europese Unie. Met de financiële sector heeft het weinig te maken.
De SP beargumenteert de afwijzing van eurobonds echter wel met het argument dat met eurobonds een nieuw financieel product in het leven wordt geroepen – het is daarom enkel koren op de molen van de financiële sector, zeggen ze.
Best misleidend. Want wat staat er te lezen op de website van de SP? “Als het plan voor een Europese staatsschuld doorgaat, dan lenen de landen zich een ongans…” – tot hier even. Het gaat dus in eerste instantie over begrotingsdiscipline.
Drie opmerkingen hierover. Ten eerste het problematische Nederlandse frame: de suggestie dat bepaalde (of alle? niet erg waarschijnlijk) landen te veel zullen lenen, geen begrotingsdiscipline aan de dag zullen leggen.
Dit frame kennen we allemaal (het typisch Nederlandse frame waarin wij wel discipline aan de dag zouden leggen maar het ‘Zuiden’ niet.) Dit was de reden waarom eurobonds in 2011-2012 werden afgeschoten door o.a. Nederland, Finland en Duitsland (en Oostenrijk ook denk ik).
Ten tweede, de onderliggende politieke economie : wel vreemd dat de SP zich hier zo nadrukkelijk uitspreekt voor het neoliberale begrotingsregime dat de EU altijd heeft bepleit. Zegt veel? Mwah, de vraag is: wat zegt het precies?
Er is een derde kwestie die dat duidelijk maakt. Eenvoudig gezegd: om eurobonds solvabel te houden, moeten de begrotingen van de betrokken lidstaten overwegend op orde zijn en op elkaar afgestemd worden (een langlopende EU eis natuurlijk, als zodanig niet per se bijzonder).
Maar dat ‘op orde zijn’ wordt dan wel echt een solidariteitsvraagstuk. Dus: met Eurobonds leggen we op Europees niveau ons lot in elkaars handen – te veel freeriders en de hele boel valt in duigen.
Daarom: Eurobonds zouden op langere termijn een financiële én politieke accentverschuiving betekenen – meer financiële cohesie in de unie, maar belangrijker nog, politieke solidariteit op Europees veeleer dan nationaal niveau.
Daarom ook dat economen steeds weer benadrukken: los van de financiële voordelen, Eurobonds zijn in eerste en laatste instantie een politieke kwestie (financieel een goed idee, maar een politiek besluit).
Daar zit de angel: het versterken van financiële en politieke solidariteit op Europees niveau is uiteindelijk wat een eurosceptische partij zoals SP ertoe beweegt om zich resoluut tegen eurobonds te keren. (Was in 2012 ook al zo, als ik me niet vergis.)
Uiterst pijnlijk is dat ze een ondemocratisch alternatief verkiezen: de Europese Centrale Bank moet instappen. Dat betekent enkel dat die bank een steeds meer politieke rol begint te spelen in de EU – onverkozen.
Toch is dat wat de SP wil. Daarmee spelen ze de financiële sector net zo zeer in de kaart en het stimuleert ondemocratische besluitvorming op Europees niveau. Maar hun eurosceptische populisme vaart er wel bij.
Althans, dat denken ze. De SP zou zich serieus moeten afvragen of ze niet gewoon (net als in 2012) de useful idiot van het neoliberale nationalisme zijn; wederom volkomen onbekwaam en/of onbereid om een echt linkse strategie uit te werken.
M.a.w: de SP maakt een politieke afweging waarbij de belangen van Zuid-Europese arbeiders worden verkwanseld in de hoop dat het stemmen oplevert van het PVV- en FVD-plebs. Dat is geen socialisme. Het is zelfs niet links. Het is volksnationalisme, ingegeven door opportunistische overwegingen: extreemrechtse kiezers overhalen volgende keer SP te stemmen.
Uitgelichte afbeelding: CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=83871
