Hoe een sociaal zorgstelsel wordt afgebroken: de bezuinigingen op een rij

Patient tijdens de bezetting van het Sarphatihuis, 2 februari 2013 (Foto: © Mike Crosland)
Patient tijdens de bezetting van het Sarphatihuis, 2 februari 2013 (Foto: © Mike Crosland)

Er wordt veel gesproken en geschreven over de bezuinigingen in de zorg. Het is inmiddels niemand ontgaan dat ook de zorgmedewerkers van zich laten horen. Maar wat zijn precies de bezuinigingen die het kabinet-Rutte II wil doorvoeren? En waarom is er zoveel ophef over? Annette Ekelschot kijkt naar de details.

Zo lang mogelijk thuis blijven wonen

Zorg in instellingen wordt gefinancierd op basis van zorgzwaartepakketten (ZZPʼs). Die zijn genummerd van 1 tot 10, waarin 1 de minst en 10 de meest intensieve zorg is. Vanaf 2013 hebben mensen met een ZZP 1 of 2 geen recht meer op zorg in een verzorgingshuis, vanaf 2014 geldt dit ook voor ZZP 3.

Met ingang van 2016 zullen zelfs mensen met een ZZP 4 geen gebruik meer kunnen maken van verblijf in een verzorgingshuis of in een instelling voor gehandicaptenzorg. ZZP 4 is bedoeld voor mensen die licht dementerend zijn, of slecht horen of zien. Hij wordt ook gebruikt voor mensen die psychiatrische patiënt zijn geweest en die intensieve begeleiding nodig hebben, en uitgebreide verzorging in een veilige omgeving.

Volgens de NOS sluiten door deze maatregel de komende jaren honderden verzorgingshuizen, tot 800 in 2020.

Huishoudelijke Hulp

Vanaf 2014 wordt het gemeentelijke budget voor huishoudelijke hulp (HbH) gekort met 75-80 procent en wordt het een ‘maatwerkvoorziening’ voor degenen die ‘het écht nodig hebben’ en ‘niet uit eigen middelen kunnen betalen’. Met name in de grote steden heeft het overgrote deel van de cliënten die gebruik maken van deze zorgvoorziening een minimuminkomen. Voor huidige cliënten gaat deze regeling in 2015 in.

Ondersteuning, begeleiding en dagbesteding

Vanaf 2015 worden gemeenten verantwoordelijk voor ondersteuning en begeleiding van bijvoorbeeld mensen met een (lichte) vorm van dementie, een verstandelijke beperking of een psychiatrisch probleem. Maar ook mensen die een beroep doen op verslavingszorg vallen in deze categorie. De gemeenten krijgen hiervoor slechts 75 procent van het geld dat tot nu toe beschikbaar was voor deze vorm van zorg. Vanaf 2014 vervalt het huidige recht op deze vorm van zorg echter al en er is nog geen oplossing voor 2014.

Persoonlijke Verzorging

Vanaf 2015 zullen gemeenten ook verantwoordelijk worden voor Persoonlijke Verzorging en ook hierop wordt bezuinigd. Er zal geen recht meer zijn op Persoonlijke Verzorging bij een indicatie korter dan 6 maanden, dus bijvoorbeeld na een ongeval of een ernstige ziekte. Daarnaast wordt de norm voor gebruikelijke zorg verhoogd van 60 naar 90 minuten per week, ofwel: de eerste 90 minuten zorg worden niet gegeven door een professionele zorgverlener, maar zal de cliënt zelf moeten organiseren (en eventueel betalen). Ook hier geldt dat het recht op deze zorg reeds vervalt in 2014.

Inkomensondersteuning chronisch zieken en gehandicapten

Tot slot zullen gemeenten in 2015 ook verantwoordelijk worden voor de inkomensondersteuning van chronisch zieken en gehandicapten. De Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg), de fiscale regeling voor aftrek van specifieke zorgkosten (TSZ) en de compensatie Eigen Risico worden afgeschaft. Gemeenten krijgen slechts 50 procent van het huidige budget om ‘maatwerk’ te verlenen. Deze regelingen worden eveneens in 2014 afgeschaft en er is nog geen oplossing voor 2014.

Gevolgen

Zowel thuiszorg als zorg in instellingen zijn dus aan de voorgenomen bezuinigingen onderhevig. Er is geen sprake van zorg die faalt of verdwijnt wordt opgevangen. Een aantal gevolgen:

• Huishoudelijke hulp verdwijnt grotendeels. Daarmee verdwijnt ook een belangrijke kans om problemen vroeg te onderkennen, de veelgenoemde ʻsignaalfunctieʼ. De grote bezuinigingen op zorg aan huis verergeren dit.
• Veel cliënten zullen door het wegvallen van diverse vormen van zorg minder kunnen deelnemen aan de maatschappij.
• Deze combinatie leidt tot een toename van vereenzaming, verwaarlozing, vervuiling en versnelde achteruitgang van psychische en fysieke gezondheid van de cliënt, en soms ʻoverlastʼ voor andere mensen.
• In tegenstelling tot het uitgesproken doel, zal langer thuis wonen steeds lastiger worden en zal het beroep toenemen op mantelzorgers — die nu al overbelast zijn.
• Ongeveer 100.000 thuiszorgmedewerkers raken werkloos. Voor de medewerkers in de instellingszorg is nog geen aantal bekend.

Dit stuk is eerder verschenen op de website van socialisme.nu

10 gedachten over “Hoe een sociaal zorgstelsel wordt afgebroken: de bezuinigingen op een rij”

  1. Kijk, zo gaan wij in ons land om met hulpbehoevenden.
    Ongelooflijk en diep triest tegelijk.

  2. Roemer is altijd bij debatten als het over mensen gaat hij vind dit echt walgelijk maar helaas de SP is als een melaatse en Nederland lijd aan Alzheimer.

    Rutte zie je in ieder geval nooit bij gesprekken hierover . Zogenaamd te druk. Rutte wuift en lacht dit letterlijk weg.

    Ik kan er nog steeds niet bij dat mensen VVD stemmen.

    Verder waar is Wilders nu ? Met zijn grote bek hij laat als vanouds de mensen in de steek. Nee lekker in Australie ons land belachelijk maken.

    Echt zoals ik de Holocaust niet kan bevatten of de moord op 150.000.000 Natives kan ik ook niet rechtsdenken bevatten. Dat pure egoisme echt dat I dont give a fuck ik rijk jij dood mentaliteit.

  3. Rutte I deed al totaal geen moeite om de Nederlandse samenleving bij elkaar te houden. Rutte II lijkt een actieve afbraak te bedrijven. De kloof tussen de haves en have-nots wordt een afgrond en ‘lastige’ kwetsbaardere groepen (senioren, ‘allochtonen’, asylzoekers, kleinverdieners, etc.) worden langzaam, maar zeker erin geduwd.

  4. Goed dat het nu eindelijk es gewoon keihard op een rij is gezet, we wachten op antwoorden.

    Dit raakt zo ontzettend veel mensen dat het haast niet te bevatten is dat het werkelijk zo zal gaan.
    Er zal toch echt iets voor 2014 verzonnen moeten gaan worden.

    Er zijn heel veel organisaties bij betrokken dat maakt het haast ongeloofwaardig dat 2014 een overgangsjaar zonder PV/begeleiding/dagbesteding gaat worden.

  5. Het idiote is dat er gewoon genoeg mensen zijn om meer zorg te bieden. Maar als het erop aan komt om die een fatsoenlijk baan en inkomen te bieden, zullen degenen die in de weelde van de ‘verworven rechten’ baden niet thuis geven.
    Zonde gewoon…

  6. Een paar jaar geleden heb ik bij een verkeersongeval mijn heup gebroken. Ik woon alleen en mijn kennissen werken allemaal. Ik kon toen kiezen tussen een revalidatiecentrum of het thuis doen. Ik koos voor het laatste. Met veel moeite heb ik toen de zorg geregeld.In mijn gemeente AMSTELVEEN ( 1 van de rijkste gemeentes van ons land) Mocht er mij zoiets in de toekomst overkomen, dan weet ik wel wat ik moet doen.

    Toffe en sociale bezuiniging Pvd Asocialen.

  7. Maar ja, door het redden van de SNS zijn we met ons begrotingstekort gestegen naar 3,6. Door dit heeft RUtte waarschijnlijk ook zorg nodig.

  8. @7: annebellum:

    Ben je nou helemaal 60 zeg. Tot de laatste snik door blijven knokken nom de dieu!

Reacties zijn gesloten.