De Russische tsaar Vlad I president Poetin heeft vandaag een wet ondertekend die het Russische Grondwettelijke Hof toestaat het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) te negeren wanneer de verdragsbepalingen van het EVRM strijdig zijn met de Russische grondwet. Op zich is dit niet uniek, maar de ontstaansgeschiedenis van de Russische wet is opmerkelijk.
Volgens Human Rights Watch (HRW) begon het hele circus toen het Europees Hof voor de Rechten van de Mens Rusland een schadevergoeding van 1, 8 miljard oplegde, uit te betalen aan de aandeelhouders van de oliemaatschappij Yukos, vroeger het eigendom van Michail Chodorkovsky, een fel criticus van Vlad I Poetin en ooit de rijkste man van Rusland. Chodorkofsky financierde een aantal liberale, oppositiepartijen, iets wat hem door Poetin niet in dank werd afgenomen. In 2004 werd hij gearresteerd en tot een gevangenisstraf van 9 jaar veroordeeld wegens belastingontduiking. Hij belandde in een isoleercel – zogenaamd voor zijn eigen veiligheid – en zijn bedrijven werden kaalgeplukt. In 2012 werd hij vervroegd vrijgelaten, waarop hij onmiddellijk naar Duitsland vertrok. Een verstandig besluit, want tegenstanders van Vlad I eindigen nogal eens met een kogel in hun achterhoofd. In 2013 bepaalde het Europese Hof dat de rechtszaak tegen Chodorkofsky onrechtmatig was geweest. 
De Russische staat is – het zal je niet verbazen – een stamgast bij het Europees Hof, tegen geen enkel ander land zijn zóveel zaken aanhangig gemaakt als tegen Rusland. Nog geen twee weken geleden oordeelde het Hof dat Vlad I Poetin wat ál te voortvarend te werk was gegaan bij de invoering van de politiestaat.
Volgens Human Rights Watch heeft de wet niet per definitie tot gevolg dat Rusland uitspraken van het Europees Hof kan negeren. Rusland is nog steeds gebonden aan de door het land ondertekende Weense Conventie, dat de deelnemende partijen verbiedt binnenlandse wetgeving te gebruiken als excuus om verdragsbepalingen niet door te voeren. Het resultaat zal eerder zijn dat er veel mist, onduidelijkheid en verwarring ontstaat over welke wet en verdragsbepaling in welke situatie van toepassing is.
Pingback: Steun voor oligarchen? | Krapuul