Rechters in tijdelijke dienst?

Onderstaand bericht verscheen eerder op de website van voormalig Krapuul-redacteur Bart Voorzanger.

Geert Wilders en Lilian Helder bepleiten de tijdelijke benoeming van rechters in wat een beschaafd, zakelijk, en juridisch goed onderbouwd stuk lijkt. Die schijn bedriegt. De argumentatie rammelt en de met veel poeha aangevoerde jurisprudentie is pure fictie.

Afgelopen vrijdag publiceerde het NRC een pleidooi van Geert Wilders en Lilian Helder voor de tijdelijke benoeming van rechters. Zo op het oog is het een hecht doortimmerd stuk dat netjes verschillende aspecten van de rechterlijke onafhankelijkheid onderscheidt, en cruciale stellingen onderbouwt met verwijzingen naar concrete jurisprudentie van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Zware kost dus, geen verhaal voor Henk en Ingrid.

Maar klopt het ook?

Volgens Wilders en Helder verwijst de term ‘onafhankelijkheid’ naar twee dingen: (1) een zakelijke onafhankelijkheid – de rechter doet zijn uitspraken zonder dat leden van de wetgevende en de uitvoerende macht hem daarbij in individuele gevallen aanwijzingen mogen geven – en (2) een rechtspositionele onafhankelijkheid – de rechter kan niet worden ontslagen. Hun voorstel heeft alleen betrekking op dat tweede aspect, zeggen Wilders en Helder, en ze bedoelen dat kennelijk als een geruststelling. Zij bepleiten dat een rechter voor een bepaalde tijd wordt benoemd. Hij kan worden herbenoemd, maar dan wel graag na een functionerings- en beoordelingsronde. Wilders en Helder schrijven:

Niet valt in te zien waarom iedere werknemer een functionerings- en beoordelingsgesprek heeft en de heren en dames van de rechterlijke macht hiervan gevrijwaard zouden moeten zijn. Ook rechters zijn mensen.

Op zich is dat een zinnig idee. Maar hoe daaruit volgt dat rechters, anders dan al die andere werknemers, tíjdelijk benoemd zouden moeten worden, is onduidelijk. Al even onduidelijk is met wie ze hun functionerings- en beoordelingsgesprekken zouden moeten voeren, maar dat doet er in feite ook niet zo toe. Rechters worden benoemd door de Kroon, dus door de minister van justitie, en als ze moeten worden herbenoemd, heeft die alle ruimte zijn oordeel over hun functioneren mee te wegen. Een rechter die een uitspraak doet in een concreet geval waarover die minister, bijvoorbeeld gezien zijn politieke kleur, wel eens een duidelijk mening zou kunnen hebben, zal terdege beseffen dat die uitspraak gevolgen heeft voor zijn herbenoemingskansen. De ‘zakelijke’ onafhankelijkheid en de ‘rechtspositionele’ onafhankelijkheid staan dus, anders dan Wilders en Helder suggereren, bepaald niet los van elkaar.

Wilders en Helder zijn kennelijk verbaasd over de ophef waartoe het PVV-voorstel leidde. De tijdelijke aanstelling van rechters is in Europees verband immers volstrekt aanvaard:

Volgens vaste jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens is het niet nodig dat rechters voor het leven worden benoemd om onafhankelijk te zijn … Dit heeft het Hof bepaald in de jaren zeventig. Daarna is het herhaaldelijk expliciet bevestigd, onder meer in de zaak Ringeisen tegen Oostenrijk van 16 juli 1971. In de zaak Campbell en Fell tegen Engeland op 28 juni 1984 is zelfs een benoemings-termijn geaccepteerd van drie jaar.

Dat klinkt aardig, maar het is onzin. In de zaak Campbell en Fell is weliswaar inderdaad sprake van een benoemingstermijn van drie jaar, maar dat betreft dan de benoeming van (onder andere) rechters als leden van een commissie van toezicht voor het gevangeniswezen – een bijbaantje dus waarin die rechter niet wordt aangesteld om recht te spreken. En dat is iets wezenlijk anders dan een tijdelijke benoeming van een rechter als rechter.

Ook in de zaak Ringeisen is sprake van mensen die tijdelijk benoemd zijn – voor vijf jaar om precies te zijn – maar daar gaat het om leden van een ‘Landesgrundverkehrskommission’, een provinciale arbitragecommissie onder voorzitterschap van een rechter, die uitspraken doet bij conflicten over de verkoop van grond. Opnieuw een rechter die tijdelijk benoemd is in een bijbaantje, wat opnieuw iets anders is dan een rechter die tijdelijk benoemd is als rechter.

Wat het Hof precies bepaalde ‘in de jaren zeventig’ (zie citaat hierboven) heb ik niet uitgezocht. Daarvoor is de omschrijving ook wat te vaag. Maar gezien de evidente irrelevantie van de concretere gevallen die Wilders en Helder aanhalen, ligt het voor de hand dat ze hier zelf maar eens duidelijkheid over scheppen. De voorlopige conclusie mag zijn dat de lezer flink wat zand in de ogen gestrooid krijgt.

Verder valt op dat de auteurs de noodzaak van een tijdelijke benoeming van Nederlandse rechters vooral lijken op te hangen aan uitspraken waarin verdachten – volgens latere uitspraken – ten onrecht veroordeeld en bestraft werden. Onjuiste veroordelingen zijn zeker zorgwekkend, maar of het de zorg van Wilders en Helder is, is de vraag. De PVV pleit regelmatig voor méér veroordelingen en zwaardere straffen. Als die tot stand moeten komen met het huidige juridische apparaat zullen rechters sneller moeten werken en daarmee ook minder zorgvuldig, en als het aan de PVV ligt zullen ze er rekening mee moeten houden dat hun herbenoeming afhangt van het aantal jaren gevangenisstraf dat ze in totaal hebben toegekend. Dat zal de kans op veroordeling van onschuldigen alleen nog maar vergroten.

Het verhaal van Wilders en Helder gaat uitsluitend over strafrecht. Andere rechtsgebieden lijken niet te bestaan. Ook dat is voor de discussie niet onbelangrijk. Ministers, bijvoorbeeld, hebben waarschijnlijk heel wat meer last van bestuursrechters dan van strafrechters. Het risico dat de zakelijke onafhankelijkheid van de rechter door een tijdelijke benoeming in de verdrukking raakt, is op dat terrein dan ook nog weer een stuk groter.

Hoe dan ook, als we de kans op juridische dwalingen willen beperken, kunnen we onze rechters wellicht toch maar beter wel voor het leven benoemen – dat vergroot ook hun zákelijke onafhankelijkheid – en ze stimuleren zich niet te laten opjagen door een tijdgeest die meer hecht aan stevig dan aan weloverwogen optreden. Daarnaast zouden we vooral ook meer rechters moeten benoemen zodat ze hun zaken rustiger en zorgvuldiger kunnen afwerken. Als het lot van Lucia de Berk meneer Wilders en mevrouw Helder werkelijk beroerde, zouden ze dáárvoor pleiten.

12 gedachten over “Rechters in tijdelijke dienst?”

  1. Het is toch ongelofelijk, dat Mw. Helder, die zelf thuis is in de jurisprudentie, in de NRC durft aan te komen met zulke misleidende “voorbeelden”. De Venlose balie (of is het Roermond?) zou eens een ernstig functioneringsgesprek met haar moeten houden.
    Trouwens, leden van de rechterlijke macht worden wel degelijk onderworpen aan “functioneringseisen”. Hogere rechters beoordelen of een rechter disfunctioneert en nemen, zo nodig, maatregelen tegen hem/haar. Dat is vergelijkbaar met de wijze waarop artsen, notarissen en advocaten door een eigen “orde” op hun functioneren worden beoordeeld.
    Het optreden van PVV-fractielid Helder illustreert nog eens duidelijk, op grond waarvan Wilders de edeltokkies van zijn maffia selecteert. Zijn politie-agenten, beroepsmilitairen, officieren van justitie, boekhouders, theologen, journalisten en dierenvrienden zijn bijna stuk voor stuk lieden die het in hun oorspronkelijke vak of hobby nooit ver geschopt zouden hebben, als ze er al niet zijn uitgegooid wegens beroepsmatige fouten of misdrijven (Lucassen!).
    Ideaal materiaal om rancunes mee te mobiliseren.

  2. Huib heb je wel eens bij al die linkse rakkers gekeken, wat die allemaal hebben uitgevreten? Als ik daar een opsomming van moet geven, ben ik nog wel een aantal uren bezig! De stadsraden van Amsterdam bijvoorbeeld die via hun vriendjes honderden miljoenen hebben laten verdwijnen! Om zo maar een van de vele ernstige misstanden te noemen van de linkse maffia. Een van de minste vergrijpen in deze reeks kunnen we toeschrijven aan onze meneer Kok (weet je nog?) die beloofde dat de benzine tijdelijk een kwartje duurder zou worden…maar we zouden dat kwartje later gegarandeerd weer terugkrijgen, weet je nog? Wel, we moeten het NU nog STEEDS terugkrijgen! Dus nooit! Als er ooit een waardeloos individu geweest is,die het volk van alle kanten heeft opgelicht en bedrogen dan is het Kok wel!! In 1992 was meneer Kok fel tegen de hoge bonussen die banken uitkeerden en tegen hun graaikultuur! (Weet je nog?) Wat deed die gladjanus? Nauwelijks enige tijd later werd meneer bij de Shell gestationeerd en begon toen ZELF aan het grote graaien! Waarvan hij eerder had beweert, dat het een schandalige werkwijze was! Binnen de kortste keren graaide meneer zich naar de top, om in de nabijheid van de direktie van Shell te landen! Links heeft des te meer blijk gegeven,dat het over een korte-termijngeheugen beschikt als het over hun eigen linkse leiders(rakkers) gaat! Maar dan herinner ik hun er wel even aan! Trouwens,links heeft zijn beste tijd gehad; hoe jullie ook razen op de PVV.deze partij zal alleen maar stijgen in de peilingen. Omdat de mensen jaren en jaren zijn misleid door de mooie praatjes van links, maar ze deden nergens iets aan en dat zijn de mensen beu! Heb je ooit gehoord van de prachtige uitspraak: “‘Links lullen en rechts zakken vullen!”‘ Links begint spastische trekjes te vertonen, kunnen niet tegen hun verlies en weten van gekkigheid om zich heen slaand niet, wat te doen.Om dan zo laag bij de grond commentaar te geven op rechts, daarmee leggen zij hun eigen zwakte nog meer bloot! Het zal hun weinig helpen!

  3. Onder de Bullshit Amplifier Detector kunnen we de meningen van J.van den Heuvel gerust met stiop rangschikken!!! Haha.

  4. Ja, ik weet wel, van jouw linkse rotte rakkers mag niks gezegd worden, J.van den Heuvel, dat weet ik.Maar ja wie kaatst, kan de bal verwachten!!

  5. Billy Schreef:

    (…)
    Trouwens,links heeft zijn beste tijd gehad; hoe jullie ook razen op de PVV.deze partij zal alleen maar stijgen in de peilingen.
    (…)

    Drie woorden: Eerste Kamer, Minderheid.

  6. Een politicus die een rechtszaak tegen zich heeft lopen doet er verstandig aan zich afzijdig te houden van “politiek commentaar” op de rechterlijke macht; er is nog steeds zoiets als scheiding van de machten en de heer Geert W. is druk bezig deze scheiding op te heffen voor zijn eigen gewin.

  7. Als je dan toch rechters periodiek wil beoordelen doe dit dan op gedegen juridische maatstaven. Periodiek inhoudelijk beoordelen is overigens wat anders dan mensen tijdelijk benoemen. Rechters krijgen 1-2 keer per jaar beoordelingsgesprekken bij de rechtbank. Dus er is geen sprake van kritiekloos alles van rechters pikken in dit land. Als je als rechter ernstige emotionele problemen hebt of een psychiatrische stoornis hebt dan kan dit reden zijn voor ontslag. Dit is een van de weinige beroepen waarvoor deze keiharde eis geldt.

    Als een rechter veel uitspraken doet die in hoger beroep worden vernietigd dan doet die rechter wat fout. Dat betekent namelijk dat het puur juridische werk niet goed is gedaan. De kans op slordig werk wordt echter groter als er meer productie moet worden gedraaid. Er zouden eigenlijk meer rechters en juridisch medewerkers voor de rechtbanken moeten werken. Ik weet echter dat rechters juridisch doorgaans vele maken beter zijn onderlegd dan advocaten en officieren van justitie.

  8. Billy Schreef:

    Trouwens,links heeft zijn beste tijd gehad; hoe jullie ook razen op de PVV.deze partij zal alleen maar stijgen in de peilingen

    De PVV is geen partij maar een ordinaire éénmansdoctrine gebaseerd op de NSB-inrichting.

    En verder: `Jullie?’ Wie ben jij dan? Zo te lezen hier en daar heb je geen opvoeding genoten.
    Leer eerst maar eens nètjes je mening uiten! En bedenk dat `wij’ dat óók mogen en niet alleen
    maar het klapvee van je miserabel mutsende Meester. 🙄

  9. Tientallen jaren bezuinigen op onderwijs heeft ervoor gezorgd dat de gemiddelde Nederlander een schokkend gebrek aan historisch inzicht heeft.

    Aan progressieve bewegingen hebben we al onze mensenrechten en burgerrechten te danken. In de jaren ’50 sabelde de politie nog letterlijk burgers neer bij demonstraties. Ja, toen droegen ze nog letterlijk sabels. Hoeveel mensen weten dat?

    De Nederlandse politie heeft TNO in het verleden onderzoek laten doen naar dumdum munitie. Ik heb een van de onderzoekers gesproken. De politie vond dat normale kogels niet voldoende stoppend vermogen hadden. Let wel, het gaat hier om het gebruik van munitie die ledematen kan afrukken tegen burgers.

    Zaanse verhoormethodes zijn een stuk recenter.

    Als je denkt dat je vrijheid geen bescherming behoeft tegen de conservatieve en reactionaire krachten binnen overheid en bedrijfsleven dan ben je volslagen onwetend of zelfs regelrecht dom.

Reacties zijn gesloten.