Over vier maanden zijn er weer verkiezingen voor de Tweede Kamer. De verkiezingscampagne begon op het moment dat PVV-leider Wilders het Catshuis verliet en zijn gedoogpartners van VVD en CDA vertwijfeld achterliet (al zal de geschiedenis oordelen hoe echt de krokodillentranen waren die direct daarna geplengd werden). Sindsdien is geen enkele uitspraak meer echt te vertrouwen.
Het betekent dat we de komende maanden weer overspoeld zullen worden met peilingen en voorspellingen voor de nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer. Maar, waarschuwt
Historiek.net: een peiling is geen voorspelling.
De oorspronkelijke bijdrage is van het Nationaal Historisch Museum. De Amerikaan George Gallup bedacht in 1936:
Als je mensen vóór een verkiezing vraagt op wie ze gaan stemmen, kun je de uitslag voorspellen.
Uit het vervolg wordt duidelijk dat die wijsheid lang niet altijd op gaat.
Vóór de verkiezingen van 1946 voorspelde het (kersvers opgerichte) NIPO dat de PvdA veel stemmen zou verliezen aan de katholieke KVP. Dat bleek niet waar: de PvdA kromp wel, maar de verloren stemmen gingen vooral naar de communisten. En dat had niemand voorspeld.
Lange tijd bleven de peilingen beperkt tot de verkiezingstijd. Totdat de socioloog Maurice de Hond in oktober 1976, ruim acht maanden voor de verkiezingen, zijn eerste ‘analyse van de Nederlandse politieke stemming’ presenteerde voor de VARA-radio. De volgende dag noemde De Telegraaf hem een ‘profeet’. De Hond zei dat de VVD veel meer steun had dan iedereen dacht. Maar in mei 1977 was de PvdA de winnaar.
En tijdens de opmars van Pim Fortuyn, in 2002, verzuchtte een onderzoeker in de NRC: ‘Er valt niet meer tegenop te peilen…’
Toch zijn al twee van mijn voorspellingen uitgekomen: verkiezingen niet in juni maar in september (okee, dat zat er al enigszins in) en ruzie tussen Geert en Fleur.
Nu dus vol goede moed op naar de volgende twee: schandaal binnen de VVD waardoor deze naar de 3e plaats in de peilingen zakt en nóg een afsplitsing binnen de PVV!