De schoolagenda gaf het duidelijk en streng aan: 5 december was Pakjesavond, zes december Sinterklaas. Het was de dag waarop we als school moesten opdraven voor een Verantwoorde Film ’s ochtends, niet op de gewone tijd, maar toch wel ’s ochtends.
Zoals het nieuwe jaar ingeluid wordt (en het oude uitgeluid) op Oudejaarsavond, en Kerstmis echt begint op Kerstavond, zo is Pakjesavond het inluiden van Sinterklaas. Maar verreweg de meeste mensen zullen vandaag een zucht van verlichting slaken dat hij “weg is” en dat het gezeur over zwarte piet weer voorbij mag zijn. Welnu, zijn naamdag is toch echt vandaag, en als zwarte piet weg is nu, dan is het racisme waarmee hij “verdedigd” wordt er nog steeds, alle dagen van het jaar.
Sint-Nicolaas is onder anderen de schutspatroon van kinderen, armen, prostituees en zeelieden. En van Amsterdam en Baarn bijvoorbeeld, en natuurlijk Sint-Niklaas. En niet te vergeten Moedertje Rusland, daar noem je even iets zeg. Bij het Tweede Vaticaans Concilie werd ernstige twijfel geuit over het historisch bestaan van de bisschop van Myra (de vele legenden rond de man versterken de zaak voor zijn historiciteit niet). Men is maar niet tot decanonisatie overgegaan.
Als land van kinderen, armen en zeelieden hebben de Nederlanden een speciale band met Sinterklaas. Die is veel ouder dan het insluipsel zwarte piet waarvan ik hoop dat het volgend jaar gewoon weg is. Maar daar heb je het dan: het aanzwellend leger van ultrarechts of fascistisch volk in dit land zal er voor zorgen dat zwarte piet niet verdwijnt, zoals ieder weldenkend mens zou willen. Sinterklaas is een “traditie” die met wegblokkades en schelden voor hoer (ha, de uitgescholdenen kunnen zich op de bescherming van de Sint beroepen!), hoer van zwarten, “beschermd” moet worden. Dan ben je je traditie kwijt, maar het besef daarvan ontbreekt.
Het is natuurlijk je reinste flauwekul Sinterklaas voor kinderfeest uit te maken. Ja, die piet maakt het niet alleen racistisch maar ook kinderachtig. Maar het feest wordt toch ook en vooral gevierd door niet-gelovigen? Daarnaast wordt het ware geloof wel erg ondermijnd door de pepernoten en chocoladeletters die eind augustus in de supermarkten opduiken, maar daar hoor je de fascisten nooit over, knechten die ze zijn van het consumptiekapitalisme.
Zonder die piet zou Sinterklaas een lief, bijna onnederlands feest zijn. Een soort potlatch, iets waar antropologen dol op zijn als ze het waarnemen bij gekoloniseerden. Cadeautjes ruilen, ja do ut des, ik ben Sinterklaas niet, je moet wel wat terugkrijgen. En wat het extra Nederlands maakt – misschien de doorwerking van Vader Cats en zijn negentiende-eeuwse dominee-dichter-opvolgers: er moet een Gedicht bij de Surprise. Het moet rijmen, a-a-b-b, een knittelvers maakt niet uit, en stoplappen dienen toch rijkelijk rondgestrooid te worden. Kijk, zo ken ik Nederland.
Weg met piet, leve het kreupelrijm!
Helaas, het zal niet goedkomen, voorlopig zeker niet.
