Nederland moet zich actiever opstellen tegenover Duits-Franse hervormingsplannen van de EU, vindt Victor Broers in de Groene Amsterdammer. ‘De afwachtende politiek kan ons land veel geld gaan kosten, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van een eurozonebegroting waaraan Nederland structureel een forse financiële bijdrage zal moeten leveren,’ aldus de auteur. De rest van het artikel bestaat grotendeels uit een onderbouwing van de meerkosten die Nederland zal maken.
Dit is framing in optima forma, was mijn eerste opwelling. Kosten voor Nederland worden op de voorgrond geplaatst, terwijl dat slechts zijdelings een punt van belang is. Het is vooral een issue voor de tandem Wilders/Baudet. Het gaat erom dat de EU slecht functioneert. Daar is vrijwel iedereen het over eens, ook Broers. Dan gaat het onder meer om de vragen hoe de EU en meer in het bijzonder de eurozone beter kan opereren. Op die vragen gaat het artikel niet in. In Waar hapt de GroKo(dil) toe in Nederland? heb ik erop gewezen dat de huidige EU-politiek overwegend een handelssurplus oplevert voor Duitsland (en Nederland). Het is logisch onmogelijk dat alle EU-lidstaten een surplus hebben.
Door met het continue overschot van Duitsland gepaard gaande armoede in andere lidstaten, zoals in Griekenland, bestaat aanzienlijke kans dat men zich in de achterblijvende landen, maar daar niet alleen, tot rechtsextremistische, nationalistische partijen wendt. Die ontwikkeling zou funest zijn voor de cohesie in de EU. Dat gevaar laat zich nu al zien door bijvoorbeeld de hard rechtse regimes in de Visegrád-landen, waarbij Hongarije vooralsnog aan kop gaat doch op de huid wordt gezeten door Polen. Hongarije heeft nog een democratische façade met gemanipuleerde verkiezingen maar voor de rest heeft het veel weg van een fascistische staat. Om fascisme in Europa de kop in te drukken en uiteenvallen van de EU te voorkomen is hervorming van de unie nodig. Eventuele desintegratie van de EU betekent een slacht van de kip met de gouden eieren voor Duitsland. Dat heeft Angela Merkel inmiddels goed begrepen, vooral na Yanis Varoufakis’ vergeefse financiële odyssee tegen Troje de trojka. Zonder steun van Emmanuel Macron, die er voor Frankrijk het nodige uit wil halen, zal het Merkel niet lukken om de EU te behoeden voor een implosie.
Maar ‘beter functioneren’ van de EU houdt in eerste instantie nog slechts een opgave in om de unie niet te laten desintegreren. Dat is van een minimaal niveau. ‘Beter’ betekent tevens een linkse politiek. Aan dat voornemen komt het artikel van Broers niet toe; zo’n vergezicht bestaat in zijn optiek wellicht niet eens. Ook hier voert het te ver om er echt op in te gaan. Een opmerking toch: links houdt in dat door en voor alle EU-burgers wordt gestreefd naar een redelijk gelijke inkomensverdeling. Tot nog toe staat dat streven nog niet echt in de spotlights.
