Angela Merkel leidt de Europese politiek. Maar het is een anti-Europese politiek.
‘Het antwoord op alles is nee’ is hoe Mario Draghi, president van de Europese Centrale Bank, recentelijk het standaard Duitse antwoord op alle economische initiatieven heeft omschreven die bedoeld zijn om Europa te versterken. Een klassiek geval was een voorstel van de Italiaanse premier Matteo Renzi om vluchtelingenprogramma’s in Europa, Noord-Afrika en Turkije te financieren door de uitgave van EU-obligaties, een efficiënt en weinig kostend plan dat tevens naar voren is gebracht door leidende financiers zoals George Soros.
Merkels arrogante weigering om zelfs maar bredere Europese belangen te overwegen als deze haar binnenlandse populariteit bedreigen is een terugkerende nachtmerrie geworden voor andere EU-leiders. Op deze weigering berust niet alleen haar economische en immigratiepolitiek, maar ook haar intimidatie van Griekenland, haar steun aan steenkoolsubsidies, haar ruggensteun aan Duitse autofabrikanten met betrekking tot diesel-emissies, haar knielen voor Turkije aangaande persvrijheid en haar mismanagement van het Minsk-akkoord in Oekraïne.
(Social Europe [vertaald uit het Engels])
Het geschetste probleem is welbekend. Het is een soort van Ostrogorski-paradox. De gevoerde politiek in een democratie gaat in tegen de wil van de meerderheid van de burgers. Dit omdat deze meerderheid onderling te veel verschilt om effectief oppositie te voeren.
In dit geval zou de Duitse hegemonie doorbroken kunnen worden door een gezamenlijke actie van de overige Europeanen. Maar dat doen ze niet, want dan zouden hun veronderstelde Nederlandse, Franse, Britse, Italiaanse, enzovoorts belangen in het geding kunnen komen. Deze attitude is uiteraard bijzonder onverstandig en leidt tot steeds verdere economische en sociale neergang in alle landen van de EU. Maar goed, hoe doorbreek je deze zelfdestructieve houding? Ik heb daarover wel mijn al vaker geopperde ideeën, maar misschien is het beter dat een ieder eerst zelf probeert een antwoord te formuleren.
