Kolonialisme, terug van nooit weggeweest

Behalve dat hij zijn sponsor napraatte in de Tweede Kamer gaf Baudet ook een nummertje klassiek koloniaal redeneren weg, eveneens in de stijl van Poetin. Oekraïne is geen natiestaat, daar is het veel te heterogeen voor. Blijkbaar is er de ordenende hand van Moedertje Rusland voor nodig om deze wirwar te beschaven – als het niet om mensenlevens ging zou je het een komisch staaltje redeneren moeten noemen. “Rusland” is minder “natiestaat” dan Oekraïne, en zonder kolonialisme krijgt men geen land van de ene oceaan tot de andere tot stand. Genocidaal kolonialisme, zoals ook van de Verenigde Staten en Canada.

Het is juist opvallend dat ons geen berichten bereiken dat de Russischtalige inwoners van Oekraïne hun broeders uit Moskovië met open armen ontvangen: eindelijk bevrijd van die Oekraïners. Zo zit het dus niet en in Europa zijn hier precedenten voor. Dat de Vlamingen Nederlands spreken wil nog niet zeggen dat ze bij “Nederland” willen horen. Dat men in Elzas-Lotharingen Duits spreekt wilde nog niet zeggen dat men popelde van verlangen naar aansluiting bij een Pruisisch Duitsland. De bewuste verfransing van dit gebied is pas na de Eerste Wereldoorlog ter hand genomen. En het is dit geografische scharnierpunt, inclusief Saarland en Luxemburg, dat aanleiding was tot de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, thans Europese Unie. Nooit meer oorlog om dit grondstoffen- en industrierijke gebied. In Europa zelf is de EU bij uitstek een niet-koloniaal project. Binnen Europa dan alleen, nietwaar.

Want het verhaal dat die onordelijke stammen die een beetje door elkaar wonen een orde scheppende staatsmacht van buitenaf nodig hebben is de koloniale redenering bij uitstek. Dit verhaal hing Baudet op over Oekraïne, maar heel kort daarvoor had hij het bestaan Indonesië tussen aanhalingstekens te zetten – de stakkers in dat land misten de opvoedende hand van Hollanders, Zeeuwen, Brabanders, Groningers enzovoort – die onoverbrugbare tegenstelling blijkt totaal overbrugd door Nederland een natiestaat te noemen. Maar dit kasteel staat op net zulk los zand. Niemand in de Tweede Kamer die Baudet op zijn koloniale redenering aanviel. Hem landverrader noemen past nou juist precies in het vertoog dat hij zelf ophangt.

De vertegenwoordiger van Kenia bij de Verenigde Naties zei het treffend. Het land dat hij vertegenwoordigt is het product van wat strepen op de kaart van Afrika, een gebied toegewezen aan Engeland – pardon, Groot-Brittannië, pardon het Verenigd Koninkrijk (u ziet wat ik doe, niet?). Hij weet dat Kenia geen homogeen land is maar bij het formele afschaffen van de koloniale overheersing (die in Kenia tot het einde buitengewoon bloedig was, hierover een andere keer) is besloten de koloniale grenzen aan te houden. Wat al evenmin een goed idee was, met bloedige oorlogen tot gevolg: Biafra, Zuid-Soedan, Eritrea, Somalië. Als ergens de staat, natiestaat of niet, een vloek is, is het in (post-)koloniaal Afrika.

Het komt er dan ook op aan hem af te schaffen, maar in het heden betekent dit, paradoxaal is het alleen maar in schijn: handen af van Oekraïne.