Sinds enige tijd wordt er in diverse podcasts en artikelen gepraat over de mogelijkheid tot diskwalificatie van Donald Trump voor het presidentschap. Men noemt daarbij dan het 14e Amendement, Sectie iii van de Amerikaanse grondwet, waarin vrij vertaald staat dat iemand die deelgenomen heeft of steun verleend heeft aan een opstand niet meer in aanmerking kan komen voor het presidentschap. Dit is een amendement dat kort na de Amerikaanse burgeroorlog is aangenomen, zoals niet toevalligerwijze wanneer het Donald Trump betreft wel meerdere wetten en amendementen uit die tijd ineens weer van stal gehaald lijken te moeten worden.
Zo’n diskwalificatie kan slechts door een tweederde meerderheid in beide huizen van het Congres weer opgeheven worden, staat in die Sectie iii. Maar er staat niet bij door wie die diskwalificatie dan om te beginnen vastgesteld moet worden. Frustrerenderwijze las of hoorde ik overal steeds maar “Hij is gediskwalifceerd! Hij kan geen president worden tenzij men met tweederde meerderheden beslist dat hij ervan ontheven wordt!” Maar dat kon natuurlijk niet de volledige waarheid zijn, anders zou je zomaar van elke president wel aan kunnen nemen dat-ie gediskwalificeerd is en kom maar op met je tweederde meerderheden die dat moeten opheffen.
Ben Meiselas van Meidas Touch Network legt hier uit dat zo’n diskwalificatie van oorsprong door een meerderheid in beide huizen van het Congres geïnstigeerd zou kunnen worden.
Maar sinds enige tijd heeft de VS een Supreme Court met een gecorrumpeerde, extreem-rechtse meerderheid die er gewoon wetten bij verzint, wat ze helemaal niet behoren te doen (ze dienen zich alleen uit te spreken over de door het lagere hof aangebrachte kwesties), waar niets tegen te doen lijkt te zijn. Zo heeft het Supreme Court al eerder beslist dat een president gewoonweg immuun is voor alle vervolging van misdrijven, zolang het maar misdrijven zijn die in de uitoefening van zijn ambt begaan zijn (met nog wat absurde details erbij). Je verzint het niet.
Maar in dit specifieke diskwalificatiegeval, wat onder andere aangebracht werd in Colorado, besloot het Supreme Court niet alleen dat een staat niet mag beslissen of een presidentskandidaat gediskwalificeerd wordt (waar overigens wat voor te zeggen valt en het hele hof het dan ook mee eens was), maar verzon er bovendien bij dat om een president te diskwalificeren er nieuwe wetgeving voor gemaakt moest worden. Dat staat nergens in de grondwet, maar als het Supreme Court dat zegt kan niemand dat op dat moment veranderen. De Verenigde Staten worden nu dus de facto in elk geval deels per decreet door het Supreme Court geregeerd.
Maar zelfs gegeven die uitspraak zou er technisch gezien nog de mogelijkheid bestaan bezwaar te maken tegen de uitgebrachte stemmen van het Kiescollege, zoals in een artikel van The Hill wordt uitgelegd. Kort gezegd: men kan stemmen van het Kiescollege afwijzen.
In beide huizen moet er dan 20% van de zetels dat bezwaar maken, waarna dat bezwaar door een gewone meerderheid aangenomen moet worden. U begrijpt: dat gaat niet gebeuren.
Wel voeren Ben Meiselas en Glenn Kirschner hier een interessante discussie over het feit of je die procedure niettemin zou moeten starten (linkend naar het eerder genoemde Hill-artikel). Het is eigenlijk dezelfde afweging als bij de impeachments van Trump. Ook daar wist je van tevoren dat de Republikeinen in de Senaat die nooit zouden bevestigen, maar ik denk dat het goed is dat Trump niettemin twee impeachments (in feite aanklachten) op zijn naam heeft gekregen.
Ben Meiselas betoogt dat je Trump alleen nog maar extra overwinningen bezorgt als je het diskwalificatieproces zou doorzetten, Glenn Kirschner erkent dat, maar neigt toch naar het doorzetten ervan, omdat het het juiste is om te doen. Ikzelf kom er in dit geval niet helemaal uit, maar wou in elk geval eens helder vastgelegd hebben hoe een en ander praktisch in zijn werk zou moeten gaan, in plaats van hol “Lock him up!”- en “He’s disqualified!”-geroep.
(Foto: Fulton County Sheriff’s Office)
