Immigratie is een hot topic. Dagelijks berichten media over een aan migranten gerelateerd onderwerp. Wat onderbelicht is, zo goed als onbesproken zelfs, is de invloed van immigratie op de democratie. ‘No taxation without representation’, dit uit de Amerikaanse Revolutie stammend credo drukt uit dat een belastingbetaler in een democratie parlementaire vertegenwoordiging heeft. Voor de Amerikanen was het gebrek aan zeggenschap in de 18e eeuw reden het Britse koloniale juk af te werpen. Dat was toen maar hoe staat het met de vertegenwoordiging van (belastingbetalende) migranten in Nederland heden ten dage?
De focus richt zich hier op Amsterdam. De grote steden zijn op tal van terreinen voorlopers van ontwikkelingen in de rest van Nederland, zo ook qua aantal migranten. Amsterdam telde in 2010 178 nationaliteiten volgens het bureau Onderzoek en Statistiek van de Gemeente Amsterdam. Dit fait divers drukt de verscheidenheid aan migranten uit en symboliseert wat er aan de gang is. Er komen steeds meer recente migranten (Amsterdammers die in het buitenland zijn geboren en in de afgelopen tien jaar naar Nederland kwamen) bij. Tussen 2013 en 2023 verdubbelde in Amsterdam het aantal recente migranten, van 87.000 tot 174.000 (19% van de inwoners). Tel daarbij de 17% langer verblijvende migranten op en merk op dat ruim 1/3 van de Amsterdammers migrant is.
Volgens het onderzoek uit 2010 had ruim de helft van de migranten tevens de Nederlandse nationaliteit, in totaliteit bezat toen 88% van de Amsterdammers Nederlanderschap. In het onderzoek over 2023 werd er niets vermeld over Nederlanderschap maar dat zal onder de recente migranten wellicht niet hoog zijn. Een niet zo’n gekke veronderstelling is dat een kwart van de Amsterdammers niet de Nederlandse nationaliteit heeft. Ze kunnen dus niet actief kiesrecht uitoefenen in de verkiezingen voor de Tweede Kamer, de plek waar de belangrijkste politieke beslissingen voor het dagelijks bestaan worden genomen.
Als een kwart van de inwoners niet kan stemmen, is dat vanuit democratisch oogpunt onwenselijk: het democratisch tekort neemt toe. Een simpele remedie houdt in dat aanvrage van stemrecht mogelijk is voor alle inwoners die hier zeg vier of vijf jaar verblijven. Dat wil dus zeggen dat ze niet de Nederlandse nationaliteit verkrijgen maar slechts stemrecht verwerven. Zonder remedie(s) zullen de spanningen tussen Nederlanders en niet-Nederlanders toenemen. Nogmaals: no taxation without representation, want een belastingbetaler wil meebeslissen over zijn aan de overheid afgedragen centen.
– Uitgelichte afbeelding: By Nathaniel Currier – https://springfieldmuseums.org/collections/item/the-destruction-of-tea-at-boston-harbor-nathaniel-currier/, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=6354651
