Drie dagen hoorzittingen van de 6 januaricommissie hebben van de ene kant niet veel essentieel nieuwe informatie opgeleverd, zij het wel diverse saillante details (en hilarische, zoals dat Rudy Giuliani dronken was op verkiezingsavond). Maar van de andere kant hebben ze wel bepaalde patronen en verbanden duidelijker gemaakt. En daar was het de commissie ook vooral om te doen, vermoed ik.
Op de eerste dag werd vooral gedemonstreerd hoe Donald Trump werkelijk door een hele verzameling adviseurs, tot aan Minister van Justitie Bill Barr zelf toe, verteld is dat er geen sprake was van significante stemfraude. Hiermee beoogt de commissie Trumps mogelijke verdediging, namelijk dat hij ècht ècht ècht geloofde dat hij gewonnen had, onderuit te halen (Trump zegt dat nog steeds, trouwens). Het kan in alle redelijkheid niet zo zijn dat hij dat na al die adviezen nog oprecht geloofde. Er is in zo’n geval sprake van wat in de Amerikaanse rechtsspraak willful ignorance wordt genoemd, het geval waarin je bewust het vernemen van correcte informatie ontwijkt of die negeert als je die toch krijgt.
Natuurlijk waren er bepaalde gekken zoals Rudy Giuliani, Michael Flynn en dat Krakenmens Sydney Powell om hem heen die die nonsens wel bleven spuien. Zowel Giuliani als Powell zijn daardoor inmiddels wel hun licentie als advocaat kwijtgeraakt.
Op dag twee werd vooral aandacht besteed aan de twee extreem-rechtse groepen, de Proud Boys en de Oath Keepers, die deelnamen aan de aanval op het Kapitool.
Het bleek dat deze twee groepen zich zeer zorgvuldig op de aanval voorbereid hadden, dat het allesbehalve slechts een spontane rel was die vervolgens nogal uit de hand liep. Daarop zinspeelde Donald Trump zelf al in een tweet, de dag van tevoren, met de tekst “Be there, will be wild!” Kun je dat nog enigszins overdrachtelijk interpreteren, veel explicieter was Steve Bannon in zijn podcast War Room op 5 januari, waarin hij expliciet zei “All hell is going to break loose!”.
Onthullend was wat onder andere bleek uit de getuigenis van de Britse video-verslaggever Nick Quested, die door de Proud Boys werd toegestaan hen te filmen (dat betekent dat ze gedacht moeten hebben vrijwel zeker het gezag omver te zullen werpen, waarom laat je anders iemand nauwgezet je misdaden filmen?), namelijk dat de Proud Boys vrijwel zeker iedereen die ze te pakken hadden kunnen krijgen, te beginnen met Mike Pence, maar ook Nancy Pelosi of Alexandria Occasio-Cortez, daadwerkelijk hadden willen doden.
Vooral in dit licht bezien is de bevestiging van het gerucht over rondleidingen langs de kantoren van het Kapitool door congreslid Barry Loudermilk huiveringwekkend. Wat waren ze van plan?
Op de derde dag van de verhoren werd er vooral aandacht besteed aan de plannen die door rechtsgeleerde John Eastman waren beraamd om de bevestiging van de stemmen van het Kiescollege in de Senaat te blokkeren. Van hem kwam het plan dat vice-president Mike Pence als voorzitter van de sessie in de Senaat de procedure zou kunnen stopzetten omdat er zogenaamd twijfel aan de correctheid van de uitslagen in bepaalde swing states zou bestaan. Als die twijfel officieel vastgelegd zou worden zou de president vervolgens in het Huis van Afgevaardigden worden gekozen, maar dan met één stem per staat, in welk geval de Republikeinen die stemming zouden winnen.
Dit was een illegaal plan, zoals diverse mensen vaststelden, omdat de vice-president die bevoegdheid helemaal niet heeft. Diens rol is puur ceremonieel bij het tellen van de stemmen. Pence had zich daar door oud-rechter J. Michael Luttig en oud-vice-president Dan Quayle ook van laten overtuigen.
Wat er vervolgens gebeurde werpt wel een bijzonder licht op het geheel van gebeurtenissen: nadat de sessie in de Senaat vanwege de aanval onderbroken was geweest gedurende vele uren, suggereerde Eastman binnenskamers namelijk dat men nog wel een overtredinkje van de wet kon wagen, namelijk door te verklaren dat die hele sessie ongeldig was geworden door een onderbreking die langer dan twee uur duurde, en het hele proces gedurende tien dagen te schorsen (gedurende welke men dan alsnog zou proberen de uitslagen van de swing states in twijfel te trekken).
Eastman gaf hier dus expliciet toe illegaal bezig te zijn geweest, wat ook blijkt uit het feit dat hij nog een gratieverzoek bij Trump heeft gedaan en dat hij zich zo’n honderd keer op zijn zwijgrecht beroepen heeft (het Vijfde Amendement) tijdens zijn verhoor door de 6 januaricommissie. Die gratie heeft hij overigens niet gekregen. Reden hiervoor kan zijn dat wanneer men gratie heeft gekregen men zich niet meer op het zwijgrecht kan beroepen, en het Witte Huis van Trump liever had dat hij zijn mond hield en potentieel de bak in ging.
Maar wat vooral uit deze operaties van Eastman blijkt is dat die aanval op het Kapitool een deel van zijn plannen geweest lijkt te kunnen zijn. Bewust gepland om de sessie in de Senaat te kunnen onderbreken.
Me dunkt dat zeker iemand als Eastman in serieuze problemen is gekomen, iets wat ook raadsman van het Witte Huis Eric Herschman uitlegde in zijn verhoor, dat eerder in een gangsterfilm thuis lijkt te horen:
Inmiddels kunnen we wel met zekerheid vaststellen dat het Ministerie van Justitie ook in beweging gekomen is, gezien het verzoek van Justitie aan de 6 januaricommissie om alle transcripties van hun verhoren aan hen te overleggen. De 6 januaricommissie heeft daar wat terughoudend op gereageerd omdat ze nog middenin de verhoren zitten en in elk geval het openbare deel daarvan eerst willen afronden. Daarop schreef Justitie een wat geïrriteerde brief met onder andere de volgende tekst:
“The select committee’s failure to grant the department access to these transcripts complicates the department’s ability to investigate and prosecute those who engaged in criminal conduct in relation to the Jan. 6 attack on the Capitol,” Justice Department officials wrote in the letter, which was made public in a court filing.”(New York Times)
Voorzitter Bennie Thompson reageerde hierop met:
“We are not going to stop what we are doing to share the information that we’ve gotten so far with the Department of Justice,” he said. “We have to do our work.”(New York Times)
De commissie is overigens zeker wel van plan met het Ministerie van Justitie samen te werken maar heeft ook haar eigen planning. Ik persoonlijk zou er nog aan toe hebben gevoegd dat Justitie niet zo hoog van de toren moet blazen, omdat ze immers zelf het werk van de commissie gefrustreerd hebben door in de gevallen van Minachting van het Congres door Mark Meadows en Dan Scavino niet te willen vervolgen, daarmee dagvaardingen van het Congres volledig tandeloos makend (ik zeg nog steeds: gebruik dan dat Inherent Contempt, waarbij het Congres zelf sancties kan treffen. Maar ik moet ergens iets missen, dat er een goede reden is om dat niet (meer) te doen).
Maar hoe dan ook, de wielen van Justitie zijn in beweging gezet, zij het (te?) laat en traag.
(Foto: Photo by Tingey Injury Law Firm on Unsplash)
