Hoeveel mag onze defensie kosten?

Nederland, lid van de NAVO, besteedt circa 1,16 procent van zijn BBP aan defensie. Dat percentage ligt onder de door de NAVO-leden afgesproken doelstelling van 2 procent. Met aanstaand president Donald Trump in de VS, die heeft beloofd enkel NAVO-landen te steunen die hun ‘verplichting’ nakomen, is er een reden extra voor rechts hier om voor verhoging van defensie-uitgaven te pleiten.

Julianne Smith, hoofd van een afdeling van een Amerikaanse denktank voor defensievraagstukken, geeft een advies aan de NAVO-leden over hun ‘verplichting’, die volgens haar trouwens een doelstelling is en geen verplichting. Haar beschouwing gaat evenwel niet in op de hoogte van die doelstelling van 2 procent. Hoezo 2 procent? In een normaal geval beoordeel je de bedreigingen en handel je naar bevinden. Zo is Ierland geen lid van de NAVO. Hoe groot moet de defensie-inspanning van de NAVO zijn om de Ierse dreiging te counteren? Minder dan 2 procent volstaat zonder twijfel. Meer nog: Ierland als een bedreiging opvatten is onzinnig.

Welke landen zijn dan wel zo’n bedreiging dat het beoogde percentage nodig is? Rusland? President Vladimir Poetin is geen lieverdje. Zonder legers in het westen van Europa, zou hij ongetwijfeld plannen maken voor annexaties in westelijke richting. Tegenover de dreiging van Rusland zou de NAVO minimaal gelijke tred moeten houden. Rusland besteedde 66 miljard euro (2015) aan defensie, de NAVO-landen 892 miljard euro (2015), waarvan de Europese partners 235 miljard euro.

Het blijkt zelfs dat de Europese NAVO-landen tezamen een ruim bestedingsoverwicht ten opzichte van Rusland vertonen. En gelukkig lijkt Trump vriendschappelijke relaties met Rusland na te streven. De vermoedelijke benoeming als nieuwe minister van Buitenlandse Zaken van Rex Tillerson, die in 2013 de Orde van de Vriendschap van Poetin ontving, duidt daar onder meer op. Dit in tegenstelling tot Hillary Clinton, die immer fel de belangen van het militair-industrieel complex behartigde en dientengevolge Rusland immer nog als een moderne voortzetting van de Sovjet-Unie voorstelde. Deze twee factoren, het ruime bestedingsoverwicht van de NAVO en de verwachte meer relaxte relatie met Rusland, wijzen niet op de noodzaak van een hogere defensie-inspanning. Integendeel, de bijdrage aan defensie kan gelukkig nog flink omlaag.

Of is onze defensie eigenlijk niet gericht op defensie, maar op imperialistische acties wereldwijd en zijn daarom de hoge defensie-uitgaven ‘nodig’? In dit geval is de vraag stellen haar beantwoorden.