Op ‘Er waart een spook door Europa – het spook van het communisme’, de beroemde openingszin van het Communistisch manifest, alludeert de kop. Een manifest, het spookje van Yanis Varoufakis werd voor kerst verwacht maar laat nog even op zich wachten. Misschien komt het in februari, althans dat is de nieuwe prognose van Varoufakis.
Volgens de Griekse ex-minister komt desintegratie van de eurozone en de EU er onvermijdelijk aan.
Niemand kan vertellen waar de breuk zal optreden. Misschien in Griekenland, misschien in Italië, misschien ergens anders. Net zoals in de casus van de Sovjet-Unie, waar het onmogelijk was om te voorspellen hoe ze zou eindigen (zelfs hoewel duidelijk was dat ze niet kon blijven voortbestaan), weten we dat de huidige koers catastrofaal is voor de EU zelfs als we onwetend zijn wat die teweeg zal brengen.
(il manifesto [vertaald uit het Engels])
Tegenkrachten
Weten wat de toekomst brengt kunnen we uiteraard niet. Toch kunnen we in alle gemoede aannemen dat spoken zullen opdoemen. Het nationalistisch-fascistische monster spookt al volop rond. Een tegenbeweging is evenzeer onvermijdelijk. De manifestatie van Varoufakis drukt die uit.
Gemakkelijk wordt de ontwikkeling van een tegenbeweging zeker niet. Alle machten van het oude Europa hebben zich tot een heilige drijfjacht tegen dit spook verbonden, conservatieven en liberalen, Draghi en Dijsselbloem, Franse socialisten en Oost-Europese vluchtelingenweigeraars, om Marx en Engels maar eens te parafraseren. Een uitdrukking daarvan is het geretoucheerde interview met Varoufakis in de Volkskrant. Halve waarheden dienen om de bevolking een rad voor ogen te draaien.
Niet alleen de machthebbers maar ook traditioneel links heeft het moeilijk met Varoufakis, vooral waar het steunt op populisme – niet waar te maken beloften doet om naïef volk te gelieven. Vermoedelijk ontstaat er een eerder vertoond duidelijk links schisma: verdedigers van de steeds verder afkalvende nationale verzorgingsstaten versus pan-Europeanisten; Stalin versus Trotski in een nieuwe uitvoering opgevoerd. Met ‘Terug naar Trotski?‘ heb ik daarop al gezinspeeld.
Suggesties
Wat hoort er onder meer in het manifest van de groep rond Varoufakis thuis?
- De Europese Raad en de Raad van de EU moeten ophoepelen. Deze ondemocratische constructies, waarin ieder lid in te veel zaken een vetostem heeft, belemmert zogenaamde nationale belangen overstemmend beleid. Dit komt neer op een federalisering van de (nieuwe) EU.
- Het Reizend Circus mag thuisblijven. De maandelijkse verhuizing van het Europees Parlement van Brussel naar Straatsburg en weer terug is onzinnig. Vooral symbolisch is stoppen van deze nonsens van belang. Het heen-en-weer gedoe drukt bij uitstek de onmogelijke politieke daadkracht van de huidige EU uit.
- Eurobonds zijn noodzakelijk. Wanneer economisch zwakke landen de hoogste rentepercentages voor hun leningen moeten betalen blijven ze zwak. Eén interestvoet voor iedereen geeft inhoud aan ‘samen uit, samen thuis’.
- Stimulerende Europese investeringen dienen genoemd te worden. Rendement is een vanzelfsprekend criterium, daarnaast moeten ze helpen om minder ontwikkelde regio’s op weg te helpen. Willen we de economieën in Europa op gang krijgen, dan gaat dat het beste door die van de minst ontwikkelde landen op een hoger niveau te brengen. Een voorbeeld van een dergelijk project is de ontwikkeling van de haven van Piraeus en de bijbehorende railinfrastructuur naar de rest van Europa.
Pingback: Carpe DiEM | Krapuul