Kan het duidelijker dat neoliberalen, met de Duitse kanselarij voorop, het beleid bepalen in de EU? En dat iedere democratisch gekozen regering niettegenstaande alle weerwil niets anders kan doen dan volgen? Het Griekse drama is er een gevolg van. Een exit uit de eurozone als alternatief zou een economische geseling inhouden. De democratisch gekozen Syriza-regering is een lesje in keiharde machtspolitiek gegeven. Vier maanden verlenging krijgt Griekenland vooralsnog om een hervormingsprogramma op te stellen dat aan de wensen van de trojka voldoet.
Lode Vanoost heeft een goed en lezenswaardig overzichtsartikel geschreven over malafide praktijken van machtigen in Europa die aan het Griekse drama hebben bijgedragen. Hij concludeert:
De Duitse halsstarrigheid is deels ook ingegeven door ideologische motieven. Er is in hun ogen een extreem-linkse regering aan de macht in Athene, die alle evidenties van het huidige economische beleid fundamenteel in vraag stelt. Enige toegeving aan deze regering zou een veel te riskant precedent scheppen en veel te inspirerend werken voor maatschappelijke bewegingen in zowat alle EU-lidstaten.
(DeWereldMorgen)
Dit is ook duidelijk. Iedereen die politiek een beetje analyseert, heeft het in de smiezen gehad. Eerder deze week schreef ik: ‘Consequentie van een schuldherstructurering is echter dat het neoliberale trojka-programma averij oploopt. Het neoliberalisme als zegenende politiek-economische ordening komt daarmee in Frage.’
Als bovenstaande duidelijk is, betekent dat nog niet dat er in een redelijke mate consequenties uit worden getrokken door Europese burgers. Ze blijven zich vastklampen aan dubieuze figuren als Jean-Claude Juncker om leiding te geven aan de EU. Soit, niet iedereen is het gegeven om politiek te doorgronden. PVV’ers zijn allang blij dat ze tot tien kunnen tellen zonder spelfouten. Erger is dat links in Europa geen ondersteunend programma voor Syriza heeft. In een aantal EU-landen is de meest linkse kracht in het parlement een zusterpartij van de Griekse sociaaldemocratische PASOK, die mede de hoogopgelopen Griekse schuld heeft veroorzaakt. In Nederland is er nog de SP. Maar die voert een populistische, isolationistische koers. Haar sterke man achter de schermen Jan Marijnissen kan het qua economisch programma opvallend goed vinden met Jort Kelder: ‘Als het gaat om ondernemerschap zijn wij het volledig met elkaar eens.’ (Waar is Syriza-NL?) Dat schiet al helemaal niet op.
Maar misschien leidt de overduidelijke duidelijkheid over de machtsverhoudingen langzamerhand toch tot verandering van inzicht. Op Sargasso – een hopeloos genuanceerde website, die dus de middencirkel niet overschrijdt – heb ik een ietwat buiten het geijkte patroon vallend artikel van Klokwerk gezien. Hij toont begrip voor de Griekse opstelling en meent dat er een economisch wurgprogramma door de strot is gedouwd. Zelfs kritiek op het NOS-journaal uit hij, dat de Grieken afschildert als onrealistische gekkies die eindelijk een keer normaal moeten gaan doen. Hij vraagt zowaar om een Syriza in Nederland, zoals ik twee maanden geleden deed (Waar is Syriza-NL?). Wanneer een middle-of-the-road opiniemaker iets dergelijks schrijft, vat ik moed en hoop.
