De boa om de nek van Griekenland heeft het land gekraakt. Het Griekse kabinet heeft verregaande – bizarre – voorstellen gedaan die tegemoet komen aan de eisen van de trojka (EC, ECB en IMF). De tijd tikte voort in het voordeel van de boa constrictor. De slang in de gedaante van de trojka zou Griekenland net zo lang wurgen totdat Syriza toegaf. Premier Tsipras heeft eerder toegegeven dan ik had verwacht maar het was onvermijdelijk. Griekenland ontbeerde de nodige steun in de rest van Europa. Pas als voldoende EU-burgers doorhebben hoe ze door neoliberale elites worden genaaid, bestaat er kans op verandering in Europa.
Leermoment
In januari in ‘Syriza is groter dan Griekenland‘ heb ik aangegeven wat betreft verandering kortzichtig eigenbelang van veel Europeanen – Duitsers – een belangrijke belemmerende factor is. Ze zijn bang om te moeten betalen voor Griekenland en eventueel voor meer zwakke economieën.
De Grieken kunnen de problematiek niet alleen oplossen. Een eventuele overwinning van Syriza is slechts het begin van een lange weg. Van andere Europeanen wordt hulp gevraagd. En dan zijn we natuurlijk bang. Bang voor de kosten. Hoeveel kost die hulp dan wel niet? Zeker komen we er niet door vrijblijvende solidariteit te beloven.
De hulp is er niet gekomen voor Griekenland. Hopelijk is er evenwel een bewustwordingsproces op gang gebracht. Met name Yanis Varoufakis heeft met zijn acties laten zien hoe de hazen lopen. Een land komt in zijn eentje tegenover een vereniging van kapitale belangen (trojka) te staan. Dat kun je niet leuk vinden en daarom politiek verafschuwen, het is wel de realiteit waar we mee moeten dealen.
Sterf oude gedachten
Het reële spel is hard. De trojka wint na diverse verlengingen na de aanvankelijke ‘1-0 voor Griekenland‘.
Het land dat ons democratie gaf, laat nu met een middelvinger zien hoe die democratie er ook alweer uit zag. De eisen en doelen die Griekenland stelde aan het begin van de onderhandelingen met de Eurogroep waren vanzelfsprekend niet in één keer binnen te halen. Maar het begin is er. En de onderhandelingen zijn nog maar net begonnen.
Het artikel van collega-scribent Harry Dillema was in februari optimistisch over de kansen van Griekenland. Optimisme is nodig. Maar optimisme moet wel gebaseerd zijn op een goede analyse. In ieder geval is de idee dat democratie in een land ook betekent dat een bevolking kan beslissen over de economische koers een gotspe. Kapitale spelers verenigen zich als ze een bedreiging van hun belangen zien. En zo’n vereniging (trojka) kan wel worden verslagen, maar alleen wanneer een tegenbeweging eveneens, net zoals de trojka, nationalistische grenzen slecht. Zeker zullen kleinschalige initiatieven niet slagen. De idee van ‘klein is fijn’ is al oud, is op lokaal niveau prima, maar kent haar beperkingen. Wanneer het gaat om de werking van de economie en haar politieke tentakels, kun je kleinschaligheid vergeten. Dat is wellicht de harde les van het ‘OXI’ van Griekenland.
