Cruiseschip Zuiderdam kan niet vertrekken
Zo’n 60 rebellen van Extinction Rebellion en Scientist Rebellion blokkeren het vertrek van het cruiseschip Zuiderdam dat vandaag bij de Cruise Terminal is aangemeerd. De rebellen blokkeren met tripods en lock-ons de meerpalen zodat de ankertouwen niet losgekoppeld kunnen worden.
Cruiseschepen hebben een disproportionele milieu- en klimaatimpact. Bovendien maakt cruisetoerisme in Rotterdam het moelijker voor de stad om haar eigen duurzaamheidsambities te realiseren. Cruiseschepen staan een klimaatrechtvaardige wereld in de weg. Extinction Rebellion en Science Rebellion eisen dat Rotterdam en de Port of Rotterdam als vooruitstrevende havenstad het voortouw nemen en per direct alle cruiseschepen uit de stad weren.
Een aantal rebellen zijn in 4 meter hoge bamboe constructies langs de kade opgesteld. Op de grond staan mensen met banners waarop o.a. wordt opgeroepen tot klimaatrechtvaardigheid.
Cruiseschepen hebben een grote impact op de volksgezondheid en de planeet
Vlak voor de pandemie waren 0,3 procent van alle 10 miljard vakanties per jaar een cruisevakantie, terwijl de uitstoot ervan disproportioneel hoog is. Een gemiddelde cruisevakantie produceert ongeveer twee keer zoveel CO2 als een gemiddelde vliegvakantie, en zes keer zoveel als een autovakantie naar het buitenland, laat staan een treinvakantie1. De stookolie waar de meeste schepen op varen mag ondanks nieuwe wetgeving nog altijd 100 keer meer zwavel bevatten dan brandstoffen in het wegverkeer2. Carnival Cruise Lines, de grootste cruisemaatschappij ter wereld en moedermaatschappij van het schip dat 11 juni Rotterdam aandoet, stootte in 2017 tien keer zoveel zwavel uit rondom de Europese kusten als alle auto’s in Europa samen3. Qua fijnstof stoot één cruiseschip dat op stookolie vaart evenveel uit als één miljoen auto’s4. Cruiseschepen hebben dus een enorme impact op de volksgezondheid en de planeet.
Geen klimaatvriendelijke alternatieven beschikbaar voor stookolie
Een oplossing voor mens en planeet komt niet op tijd in zicht. Cruisemaatschappijen vertellen ons wel dat ze druk bezig zijn met verduurzamen5. Maar schaalbare schone en klimaatvriendelijke brandstof voor cruiseschepen is voorlopig simpelweg niet voorhanden. Aan biobrandstof kleven teveel haken en ogen, zoals daadwerkelijke duurzaamheid, hoeveel er ooit van gemaakt gaat worden en hoeveel daarvan toekomt aan de cruisesector (omdat allerlei sectoren deze brandstof willen, o.a. luchtvaart)6. Als tussenoplossing worden veel nieuwe schepen uitgerust voor varen op LNG (Liquid Natural Gas). LNG heeft een iets lagere CO2 uitstoot dan stookolie, maar bij het varen op LNG komt enorm veel methaan vrij: een schadelijker broeikasgas dan CO27. Bovendien leidt de productie van LNG tot enorme milieuschade.
Eke Eijgelaar, onderzoeker duurzaam toerisme aan Breda University of Applied Sciences, geeft aan: “Rederijen geven zelf impliciet toe dat ze de komende decennia nog geen oplossing hebben voor de klimaatbijdrage van hun cruiseschepen8,9. Broeikasgasemissies moeten de komende paar jaar al drastisch omlaag, en de stappen die rederijen nu nemen zijn daarvoor gewoon te klein. Sterker nog, nieuwe schepen met LNG uitrusten betekent dat ze waarschijnlijk nog 20-30 jaar aan fossiele brandstoffen vastzitten, terwijl het methaan wat er bij vrijkomt geen tussentijdse winst betekent10”.
Cruisetoerisme past niet bij Rotterdam
Cruiseschepen staan dus haaks op een klimaatrechtvaardige toekomst. Bij een vooruitstrevende stad als Rotterdam, die bovendien werk wil maken van verduurzaming en daar actief al haar inwoners betrekt, past dan ook geen cruisetoerisme. De aankomsten van cruiseschepen leveren Rotterdam maar heel weinig op, tegen hoge gezondheidskosten11. Onderzoek in de havens van Vlaanderen laat ook zien dat cruiseschepen een onevenredig groot deel van de totale uitstoot van de scheepvaart produceren12. Fijnstof die door het gebrek aan walstroom bij de Cruise Terminal direct de Rotterdamse lucht in wordt gepompt vormt een direct gevaar voor alle Rotterdammers. Maar walstroom aanleggen is ook maar een beperkt deel van de oplossing, aldus Eke Eijgelaar: “bij deze grootverbruikers kan die oplossing wel eens incompatibel zijn met de hoeveelheid hernieuwbare energie die we kunnen opwekken in samenhang met de sterk stijgende vraag naar die energie voor dagelijks gebruik en industrie.”
Met cruiseschepen varen we een onzekere en vervuilde wereld tegemoet. De gemeente Rotterdam en de Port of Rotterdam moeten daarom nu doen wat nodig is en alle cruiseschepen per direct uit de stad weren.
Bronnen:
1 https://pure.buas.nl/ws/portalfiles/portal/10879211/EijgelaarEtAl_BUas_TravellingLarge2019.pdf
2 https://cedelft.eu/wp-content/uploads/sites/2/2021/03/CE_Delft_7N59_De_feiten_op_een_rij_def.pdf
4 https://www.oneworld.nl/lezen/klimaat/de-drijvende-vervuiler/
5 https://www.rclinvestor.com/press-releases/release/?id=1655 & https://carnival-sustainability-2023.nyc3.digitaloceanspaces.com/assets/content/2022_Decarbonization.pdf
6 https://www.globalmaritimeforum.org/news/future-biofuels-for-shipping
11 https://www.havenstad.org/cruise-ships/mythe-de-cruise-levert-rotterdam-een-miljoen-per-call-op
12 https://toerismevlaanderen.be/nl/cijfers/onderzoek/recreatieve-toerist/impact-cruisetoerisme
– Persbericht Extinction Rebellion, waaraan ook de uitgelichte afbeelding is ontleend
